Հուլիսի 23-ին Տոկիոյում մեկնարկելիք ամառային Օլիմպիական խաղերին ընդառաջ՝ մեր հավաքականը դեռևս քանակապես համեստ կազմ ունի։ Մասնավորապես, օլիմպիական ուղեգիր են նվաճել ընդամենը 6 մարզիկներ։ Վերջերս Բուդապետշտում տեղի ունեցած վարկանիշային մրցաշարում նվաճելով ոսկե մեդալներ՝ ուղեգրեր նվաճեցին ազատ ոճային ըմբիշներ Վազգեն Թևանյանն ու Արսեն Հարությունյանը։ Ավելի վաղ օլիմպիական ուղեգրեր էին նվաճել բռնցքամարտիկ Կորյուն Սողոմոնյանը, մարմնամարզիկ Արթուր Դավթյանը, հունահռոմեական ոճի ըմբիշներ Արթուր Ալեքսանյանը և Կարապետ Չալյանը:
Նշենք, որ Ռիոյում կայացած նախորդ օլիմպիական խաղերում Հայաստանի հավաքականը կազմված էր 33 մարզիկներից։ Ինչ խոսք, համեստ կազմ ունենալու գլխավոր պատճառը կորոնավիրուսի համավարակն է, որի պատճառով անցյալ տարի հետաձգվեցին թե՛ աշխարհի և Եվրոպայի առաջնությունները, թե՛ վարկանիշային մրցաշարերը։ Ամեն դեպքում կարող ենք ասել, որ նախորդ օլիմպիադայի համեմատ այս անգամ Հայաստանը կներկայացնեն ավելի փոքր թվով մարզիկներ։ Ամեն դեպքում ասել, որ հայկական սպորտում կտրուկ անկում է սկսվել՝ ճիշտ չի լինի։
Փորձենք հասկանալ, թե ինչ ազդեցություն է թողել կորոնավիրուսը մարզական ընդհանուր պատկերի վրա։ 2020 թվականի ընթացքում տարբեր մարզաձևերի՝ Եվրոպայի մեծահասակների, երիտասարդների ու պատանիների առաջնություններում և Աշխարհի գավաթի խաղարկություններում հայ մարզիկները նվաճել են 22 մեդալ: Այս ցուցանիշն ուղիղ 10 անգամ ավելի ցածր է 2019 թվականի համեմատ։ 2019 թվականի ընթացքում հայ մարզիկները նվաճել են ընդհանուր առմամբ 222 մեդալ՝ 61 ոսկե, 84 արծաթե և 77 բրոնզե: Աշխարհի և Եվրոպայի չեմպիոնի կոչումների են արժանացել ծանրորդներ Սիմոն Մարտիրոսյանը և Հակոբ Մկրտչյանը, Եվրոպայի չեմպիոն են դարձել սամբիստ Տիգրան Կիրակոսյանը և ազատ ոճի ըմբիշ Արսեն Հարությունյանը, Եվրոպական խաղերի չեմպիոն են դարձել հունահռոմեական ոճի ըմբիշ Արթուր Ալեքսանյանը, բռնցքամարտիկներ Հովհաննես Բաչկովը և Արթուր Հովհաննիսյանը, սպորտային մարմնամարզիկ Արթուր Դավթյանը և սամբիստ Տիգրան Կիրակոսյանը: Բելառուսի մայրաքաղաք Մինսկում կայացած Եվրոպական խաղերում Հայաստանը ներկայացրել է 37 մարզիկ, որոնք նվաճել են 5 ոսկե (հունահռոմեական ոճի ըմբշամարտ՝ 1, բռնցքամարտ՝ 2, սամբո՝ 1, սպորտային մարմնամարզություն՝ 1), 3 արծաթե (հունահռոմեական ոճի ըմբշամարտ՝ 1, սամբո՝ 1, սպորտային մարմնամարզություն՝ 1) և 3 բրոնզե (բռնցքամարտ՝ 2, սամբո՝ 1) մեդալներ: Եվրոպական խաղերին մասնակցող 43 երկրների թվում Հայաստանի պատվիրակությունը թիմային հաշվարկով զբաղեցրել է 11-րդ տեղը:
Բացի այդ, պետական աջակցության ծրագրում ընդգրկված 35 ֆեդերացիաներն անցնող տարվա ընթացքում պետական ֆինանսավորմամբ անցկացրել են Հայաստանի Հանրապետության 100 առաջնություն, 147 ուսումնամարզական հավաք, մասնակցել 195 միջազգային մրցաշարի, այդ թվում՝ Եվրոպայի և աշխարհի առաջնությունների (բոլորը՝ մեծահասակների, երիտասարդների և պատանիների): Մեդալների ընդհանուր ցուցանիշը 2018 թվականի համեմատ աճել էր 19-ով: 2017 թվականին տարիքային տարբեր խմբերի Եվրոպայի և աշխարհի առաջնություններում և Բուենոս Այրեսի երրորդ ամառային պատանեկան օլիմպիական խաղերում մեր մարզիկները նվաճել էին 203 մեդալ, որից 71 ոսկե, 57 արծաթե և 75 բրոնզե: 2018 թվականի համեմատ, սակայն, նվազել էր մեր մարզիկների նվաճած ոսկե մեդալների քանակը: Մասնավորապես, 2018 թվականի տարվա համեմատ 10 ոսկե մեդալ ավելի քիչ էին նվաճել:
2017 թվականին պետական աջակցության ծրագրում ընդգրկված 32 մարզական ազգային ֆեդերացիաները մասնակցել են 176 միջազգային մրցաշարերի, այդ թվում՝ Եվրոպայի և աշխարհի առաջնությունների: 2017թ.-ին թիմերի մարզիկները 15 մարզաձևերից աշխարհի և Եվրոպայի առաջնություններում ընդհանուր առմամբ նվաճել էին 201 մեդալ՝ 61 ոսկի, 49 արծաթ և 91 բրոնզե:
Անդրադառնանք նաև 2016 թվականին, որը Օլիմպիական էր: Մասնավորապես, Ռիո դե Ժանեյրոյում տեղի ունեցած 31-րդ ամառային օլիմպիական խաղերում 20-ամյա ընդմիջումից հետո օլիմպիական ոսկին Հայաստան բերեց հունահռոմեական ոճի ըմբիշ Արթուր Ալեքսանյանը: Օլիմպիական արծաթե մեդալների արժանացան հունահռոմեական ոճի ըմբիշ Միհրան Հարությունյանը, ծանրորդներ՝ Սիմոն Մարտիրոսյանը և Գոռ Մինասյանը: 2016 թ. մեծահասակների, երիտասարդների և պատանիների ՀՀ հավաքականների անդամները աշխարհի առաջնություններում նվաճել են 41 մեդալ՝ 10 ոսկե, 11 արծաթե և 20 բրոնզե: Եվրոպայի առաջնություններում հայ մարզիկների նվաճած մեդալների թիվը 125 է՝ 37 ոսկե, 46 արծաթե և 42 բրոնզե: 2016 թ. մարզական տարում հայ մարզիկները մեծահասակների, երիտասարդների և պատանիների Եվրոպայի ու աշխարհի առաջնություններում նվաճել են 170 մեդալ, այդ թվում նաև՝ 4 օլիմպիական մեդալ:
Ընդհանուր առմամբ կարող ենք ասել, որ վերջին 3 տարիներին հայկական սպորտում որոշակի աճ է գրանցվել, և կան բոլոր նախադրյալները 2020 թվականի Տոկիոյի օլիմպիական խաղերում լուրջ հաջողություններ գրանցելու: Ի դեմս Սիմոն Մարտիրոսյանի՝ մենք ունենք աշխարհի կրկնակի չեմպիոն, որը Օլիմպիական ոսկու իրական հավակնորդ է: Մեդալների իրական հավակնորդների շարքում են Արսեն Հարությունյանն ու Վազգեն Թևանյանը։ Վերջինս հայկական սպորտի գլխավոր հայտնությունն է։ Եվ վերջապես ոսկի ենք ակնկալում նաև Արթուր Ալեքսանյանից:
2021 թվականը հնարավորություն է՝ արձանագրելու այն վերելքը, որը վերջին տարիներին նկատվում է մեր սպորտում: Օլիմպիական խաղերը կարելի է համարել սպորտային ներուժի իրական ինդիկատոր: Այո, մեր հավաքականի կազմը քանակական առումով համեստ կլինի, բայց որակական առումով այն բավական ուժեղ է։
