Ով ուզում է լինի, Վահրամ Բաղդասարյան, թե որևէ մեկը, եթե գյուղը չի ցանկանում, ապա չպետք է իրականացվի ոսկու արդյունահանման ուսումնասիրությունը, օրերս հայտարարել է Լոռու մարզպետ Արթուր Նալբանդյանը: Շատերը հավանաբար կռահեցին, որ խնդիրը Արդվի գյուղի տարածքում ոսկու արդյունահանման ուսումնասիրությունն է, որին դեմ է հանդես գալիս գյուղը, ասելով, թե դա կլինի բնապահպանական խնդիր: Ոսկու արդյունահանման նախագիծ ներկայացնող ընկերության անունը կապվում է ՀՀԿ խմբակցության ղեկավար Վահրամ Բաղդասարյանի հետ: Այդպես է դա, թե ոչ, տվյալ դեպքում էական չէ: Էական է այն, որ մարզպետը կարող է ասել՝ ով ուզում է լինի, Վահրամ Բաղդասարյան, թե որևէ մեկը: Իսկ խոսքը ՀՀԿ խմբակցության ղեկավարի մասին է, և այդ խոսքն ասում է մարզպետը, իհարկե նույնպես ՀՀԿ-ական: Մինչդեռ ամեն մարզպետի կամ ամեն դեպքի պարագայում չէ, որ կարող է լինել այդպիսի աջակցություն գյուղին և գյուղացիների իրավունքի այդպիսի խոսուն ճանաչում մարզպետի մակարդակով:
Ի վերջո եղել են բազմաթիվ դեպքեր, երբ գյուղացիները դեմ են եղել հանքարդյունաբերության կամ նմանատիպ որևէ այլ ծրագրի, բայց որևէ մարզպետ չի ասել՝ ով ուզում է լինի: Ներկայումս, սակայն, իրավիճակն այլ է, ներիշխանական իրավիճակն է այլ: Իշխանության ներսում տեղի են ունենում վերադասավորման էական գործընթացներ: Մեծ հաշվով, խնդիրն այն է, որ իշխանությունն ապակենտրոնանալով, ըստ էության նաև յուրօրինակ ձևով նեղացել է: Նախկինում բրգաձև իշխանական համակարգը ներկայումս դարձել է հորիզոնական: Հարթությունները շատ են, սակայն նվազել է ընդհանուր տարողունակությունը: Հետևաբար սրվում է պայքարը տեղերի համար, ինչն էլ ի հայտ է բերում ներքին ավելի ու ավելի մեծ համարձակություն: Սերժ Սարգսյանը բաց է թողնում վարչապետության, իր պլանների հետ կապված հարցերը, իշխող համակարգը սպասման ռեժիմից, կամաց-կամաց, մտածում է անցնել գործողությունների ռեժիմի, որովհետև սպասումն արդեն դառնում է վտանգավոր: Ո՞ւմ սպասել, ինչի՞ սպասել: Այդ հարցերը պատասխան չունեն, մեծ հաշվով, համակարգի ներսում ավելի ու ավելի է հասունանում այն գիտակցումը, որ ամեն մարդ այլևս ինքը պետք է կռի իր իշխանական ճակատագիրը:
Ըստ էության դա է նաև Սերժ Սարգսյանի գլխավոր մեսիջը, որ անուղղակի հղում է նա, չտալով վարչապետության մասին հարցի պատասխանը և փակ պահելով իր պլանները: Եթե մինչ այս բոլորը սպասում էին, որ Սերժ Սարգսյանն ամեն ինչ դասավորելու է դարակներով, ապա այժմ տեսնում են, որ Սարգսյանն ուշացնում է դասավորությունը, անգամ դարակները տեսանելի չեն, ուր մնաց՝ տեսանելի դառնա, թե դրանցից հատկապես որ մեկում է իրենցից յուրաքանչյուրի տեղը: Այդպիսով, համակարգն անցնում է այսպես ասած ինքնապահպանման ռեժիմի, ինչն էլ բերում է այնպիսի արտահայտությունների, ինչպիսին անում է Լոռու մարզպետը ՀՀԿ խմբակցության ղեկավարի հասցեին: Առավել ևս այն գործընթացի ֆոնին, որ ծավալվում է Կարեն Կարապետյանի մասնակցությամբ, երբ նա այցեր է կատարում մարզեր ու բավականին կոշտ թիրախավորում տեղական համայնքների ղեկավարներին, իսկ անուղղակիորեն նաև մարզպետներին, քանի որ այդ իրավիճակում անհարմար դրության մեջ հայտնվում են նախ և առաջ մարզպետները: Դա ակնհայտ էր, օրինակ, Արմավիրի մարզպետի պարագայում։ Բոլորովին վերջերս այնտեղ աղմկոտ խորհրդակցության ընթացքում, երբ Կարեն Կարապետյանը աղբահանության թեմայով քաղաքական «աղբարկղին» մոտեցրեց Արմավիրի քաղաքապետին: Մարզպետը, երբեմնի գեներալը, պարզապես լռում էր և ընդամենը ինչ որ իմաստով անօգնական ժպտում: Բանն այն է, որ նա մի կողմից չի կարող միանալ վարչապետի քննադատությանը, մյուս կողմից՝ չի կարող պաշտպանել քաղաքապետին վարչապետից: Արդյունքում, վարչապետն ասում է ու գնում, հեղինակազրկվում է մարզպետը, որը գործնականում կենտրոնական իշխանություն ՏԻՄ համայնքներ կապող կամ կապը համակարգող օղակն է, ելնելով իշխանության ներկայիս բնույթից:
Այդ իմաստով, ՏԻՄ համայնքները կենտրոնական իշխանության առաջ լիովին մաքուր են, նրանց վրա չկա խոսակցության առիթ, նրանք կարգապահ կատարում են իրենց բուն խնդիրը, որ իշխանությունը դրել է նրանց առաջ՝ ապահովել վերարտադրողական մեխանիզմի կայուն և արդյունավետ աշխատանք: Բայց Կարեն Կարապետյանը նրանց հանում է այդ շրջանակից դուրս և խարազանում, իսկ մարզպետը չգիտե, թե ինչ անել: Եվ դա տեսնում են բոլոր մարզպետները, հասկանալով, որ հայտնվել են իշխանության համար վերևում տեղի ունեցող պայքարի կրակային գծում, հետևաբար, կամ անօգնական սպասում են՝ կբերի՞ բախտը, թե՞ այդուհանդերձ կրակը կհասնի իրենց, կամ սկսում են ինքնապաշտպանությունը: Այդ իմաստով, իշխող համակարգում աստիճանաբար ավելի ու ավելի հաճախ են դրսևորվելու ինքնապաշտպանական «մարտերը»: Առավել ևս, որ խնդիրն ամենևին չի լինելու այն, թե ով է վարչապետը լինելու և ում թևի տակ պետք է պատսպարվել առաջիկա հնգամյակին կամ տասնամյակին: Խնդիրն այն է, որ պարզ չէ, թե որն է լինելու իրական մեծամասնությունը, այն մեծամասնությունը, որը խորհրդարանում է և ՀՀԿ պոլիտբյուրոյում: Մեծ հաշվով, ներկայումս այդ երկու մեծամասնությունները զգալիորեն տարբեր են:
Հայաստանում իշխանության խնդրի լուծումը ենթադրում է ոչ միայն վարչապետի անուն, այլ նաև այդ երկու մեծամասնությունների սինքրոնացում: Իսկ դա այդքան էլ շուտ լինելու բան չէ, և վարչապետի անունը հայտնի կարող է դառնալ առանց այդ սինքրոնացման, ինչը նշանակում է, որ վարչապետի անունից հետո ինքնապաշտպանական ներիշխանական «մարտերն» ամենևին չեն ավարտվելու, այլ գուցե ստանալու են նոր թափ, արդեն օտարների և յուրայինների ավելի որոշակի քարտեզով:
