Եթե ուշադրությամբ հետևենք Հայաստանի այսպես կոչված ներքաղաքական կյանքի հետագծին, ապա հազվադեպ, լոկալ, կարճատև բացառություններով հանդերձ, այդ ներքաղաքական կյանքի այսպես ասած առանցքում եղել են ոչ թե բովանդակային քննարկումները և գաղափարական, արժեքային պատասխանատու քաղաքական կոնցեպտները, այլ՝ «հայրենասիրությունը», «հայրենիքը փրկելու» հռչակագրերը: Ոչ ավելի:
Թվում է, որ սա քաղաքական տեխնոլոգիա է, որը հանրությանը, առավել ևս մի շարք առումներով վատ ապրող, անարդարության, կոռուպցիայի և այլնի բախվող հանրությանը ընտրակեղծարար իշխանությունների դեմ մոբիլիզացնելու լավագույն և ամենաարդյունավետ միջոցն էր: Եվ շատ առումներով սա գուցե նաև հիմնավորվել է հընթացս: Սակայն, եթե առանձին քաղաքական խմբերի համար սա եղել է շատ, թե քիչ արդյունավետ միջոց, և անգամ այսօր է դիտվում այդպիսին, ապա պետական զարգացման և հասարակական-քաղաքական առողջության տեսանկյունից սա եղել է ոչ այլ բան, քան քաղցկեղային գոյացություն, չարորակ գոյացություն, որը մետաստազներով ուղղակի ծածկել է հանրային, քաղաքական օրգանիզմն ու միտքը:
Հետևանքը այն է, որ մեզանում քաղաքականության բովանդակությունը «հայրենասիրությունն» է, քննարկումների բովանդակությունը՝ «հայրենասիրությունն» է, մինչդեռ մեր շուրջբոլորը զբաղված են քաղաքականությամբ, որովհետև քաղաքականությունն էլ աշխատանք է, որը իրականում դարձյալ միայն քաղաքական նկատառումներով է քարոզչական տիրույթներում հակադրվում բարոյականությանը:
Իրականում, քաղաքականությունը գործունեության տիրույթ է, ինչպես բոլոր տիրույթները, որտեղ կա թե բարոյական, թե անբարո սեգմենտ: Որևէ մեկը չի կարող միամտություն ունենալ պատկերացնելու կամ մտածելու, թե կարող է լինել գործունեության «սուրբ» տիրույթ, բացարձակ ստերիլ գոտի թե ֆիզիկական, թե հոգեբանական իմաստով:
Այսօր այդ առումով մարդկությունը պատրանք չունի անգամ եկեղեցիների, կրոնական կազմակերպությունների առումով, ուր մնաց՝ քաղաքականության: Այդ ամենով հանդերձ, քաղաքականության այդպիսի «պատկերացումներ» խթանվում են նաև քաղաքականապես չկայացած, քաղաքական արդիականացում չապրող հասարակությունների մոտ՝ հենց քաղաքականությունից հիասթափեցնելու, այդ արդիականացման հնարավորությունը առավել հեռու վանելու և հասարակական-քաղաքական օրգանիզմը միայն «հայրենասիրական» քննարկումների ու մրցակցության պարապ դաշտում պահելու համար: Որովհետև, իսկական հայրենասիրությունը, ինչքան էլ չհնչի տրիվիալ՝ դա ամեն մարդու սեփական գործով բարեխիղճ զբաղվելն է, այդ թվում նաև քաղաքականությամբ՝ քաղգործիչների, հասարակական-քաղաքական միավորների համար: Եվ ավելին, քաղաքականությունը ըստ էության կենսագործունեության այն դաշտն է, որ առավել մեծ ազդեցություն ունի հանրային և պետական կենսագործունեության մյուս ուղղությունների վրա, ընդհանրապես միջավայրի վրա:
Հետևաբար պետական զարգացման, դիմադրունակության, ընդհուպ ազգային անվտանգության առումով առավել քան կարևոր է, որ քաղաքականության մեջ գտնվողները զբաղվեն քաղաքականությամբ, այսինքն իրենց գործով, և դա է լինելու իսկական ու արդյունավետ հայրենասիրությունը, այլ ոչ «հայրենասիրական ճառերի» մրցակցությամբ, որոնք իրականում դատարկում են հասարակայան-քաղաքական, պետական օրգանիզմը բովանդակությունից, դատարկում են պետությունը մարդկանցից և լցնում միայն բաժակները՝ հայրենասիրական նոր կենացների, երգերի ու ճառերի համար:
