«Առաջին լրատվական»-ի զրուցակիցն է «Հանրապետություն» կուսակցության քաղաքական խորհրդի նախագահ Արամ Սարգսյանը:
– Արտահերթ ընտրություններ անցկացնելու մասին որոշումն արդեն կայացված է, ի՞նչ եք կարծում, ներքաղաքական զարգացումների ի՞նչ սցենար կարող է հետևել սրան:
– Նոյեմբերի 9-ի փաստաթուղթը ստորագրելուց ու հրապարակելուց հետո տեղի ունեցող գործընթացը ինձ և շատ-շատերին բերեցին այն հետևության, որ դրան հետևելու են ներքաղաքական բուռն զարգացումներ, և տեղի ունեցած ջարդուփշուրից, ԱԺ նախագահի դեմ կատարված մահափորձից հետո որոշ սթափ մարդկանց համար պարզ էր, որ եթե ուզում ենք խնդիրները լուծել, ապա դա պետք է անենք Սահմանադրությամբ՝ արտահերթ խորհրդարանական ընտրություններով, այլ տարբերակ գրեթե գոյություն չուներ: Ես կուզենայի շնորհակալություն հայտնել Փաշինյանին, Ծառուկյանին և Մարուքյանին, որ կարողացան վեր կանգնել նեղացածությունից ու իրենց փոխհարաբերություններից և պետականության ու ժողովրդի շահը բարձր դասելով՝ եկան համաձայնության: Փառք Աստծո, մեր ժողովուրդն էլ չտրվեց սադրանքների, չլցվեց հրապարակները և չգնաց ինքն իր դեմ պատերազմի, և այսօր հասանք արտահերթ խորհրդարանական ընտրությունների հանգրվանին…
Նորմալ քաղաքական պրոցես է սպասվում, համոզված եմ՝ ընտրություններից հետո այլ իրավիճակ կլինի, որը լիցքաթափված կլինի: Իհարկե, ընտրությունները չեն լուծելու բոլոր խնդիրները, որովհետև այս պատերազմը բերեց մի փաստաթուղթ, որը խութեր ունի… Բայց այն, որ այս ընտրություններից հետո խորհրդարանում հայտնվող ուժերը շատ ավելի լեգիտիմ կլինեն և իրենց ավելի վստահ կզգան՝ թե՛ դրսում, թե՛ ներսում, և կկարողանան 5 տարվա ծրագիր ներկայացնել, սա դրական է:
– Դե դա է սահմանադրական ճանապարհը, այնուամենայնիվ կա կարծիք, որ հապճեպ որոշում է կայացվել:
– Ցանկացած իրավիճակում արտահերթ որևէ բան հապճեպ է, և ցանկացած արագ գործընթաց անորակ է: Բայց պետք է համեմատել՝ դանդաղի ժամանակ ինչ ես կորցնում և ինչ ես շահում, արագի դեպքում՝ ինչ: Մեր պարագայում եթե այս գործընթացները հետաձգվեին, համոզված եմ՝ անդառնալի հետևանք կունենային: Ես համարում եմ, որ նույնիսկ ուշացել ենք: Չթաքցնեմ, նոյեմբերի 13-ին հանդիպել եմ վարչապետին, առաջարկել եմ օր առաջ արտահերթ ընտրությունների գնալ:
– Կարծում եք այլ ճանապարհով իշխանությունը վերցնելու ռիսկերը հաղթահարվա՞ծ են:
– Համոզված եմ, որ այո: Այլ ճանապարհով իշխանություն վերցնելու համար 4 ամիս փողոցային պայքար տանող ընդդիմությունը կիրառեց տարբեր միջոցներ, հասարակական, կրոնական որոշ կառույցների աջակցությունը ստացավ՝ ներառյալ խնդիրը հասավ անգամ ԳՇ, բայց 5 հազարից նրանց թիվը չանցավ, և շարժումը համաժողովրդական բնույթ չկրեց, հանրությունը չմիացավ նրանց, գործընթացներն իրականացնում էին միայն այդ կուսակցությունների ակտիվիստները, որոնք միմյանցից բողոքում էին… Փողոցում գործող ընդդիմությունը չէր կարող հանրային լայն աջակցություն ստանալ, որովհետև ընդամենը 2 տարի առաջ էր մերժվել, իսկ մարդկանց հիշողությունը կարճ չէ:
– Վերջին փորձը զինվորականներից աջակցություն ստանա՞լն էր:
– Այո՛, վերջին և ամենալուրջ փորձը, որ պիտի փողոց հաներ ավելի լայն զանգվածներ, զինվորականների աջակցությունն էր, Հայաստանի պատմության մեջ նման բան չի եղել, որ ԳՇ պետը աջակցի ընդդիմությանը: ԳՇ հայտարարությունը քաղաքական էր… Իրենք հաշվարկել էին, որ ժողովրդի 90 տոկոսը կաջակցի իրենց, բայց նրանց հաշվարկները չարդարացան, և նրանց չաջակցեց ժողովրդի այնպիսի զանգված, որին Վազգեն Մանուկյանը ժամանակին համարում էր կրիտիկական զանգված:
– Վազգեն Մանուկյանի գլխավորած միավորումից հիմա շատերը դուրս են եկել: Ընդդիմության այդ էջը փակվա՞ծ համարել:
– Միանշանակ կարծում եմ, որ 17-ի՝ քաղաքական գործընթացներին մասնակցության էջը փակված է խորհրդարանական երեք խմբակցությունների ընդհանուր հայտարարի գալուց հետո: 17-ի էջը անցած էջ է: ԲՀԿ-ն վստահեցնում է, որ միայնակ է մասնակցելու ընտրություններին, իսկ «Հայրենիքը» ԲՀԿ-ի ցուցակով կմասնակցի, թե այլ դաշինք կկազմի, հայտնի չէ: Ես զարմանում էի, որ Արթուր Վանեցյանը գնում է Ռոբերտ Քոչարյանի հետ հանդիպման, որովհետև նա Հ1-ի եթերում Քննչական կոմիտեի պետի հետ նստած ասում էր՝ տեսեք, թե ինչ թղթապանակ ունեմ Քոչարյանի դեմ: Հանդիպմանը Քոչարյանը կասեր՝ ի՞նչ գործ ունի այս մարդն այստեղ, դուք վստահո՞ւմ եք նրան: Այսինքն՝ Վանեցյանն այդ շրջանակի հետ կապ չունի, նա կարող է ընտրություններին մասնակցել ինքնուրույն՝ իր շրջապատով, ինչը ողջունելի է, ես դեմ չեմ նոր կուսակցություններին, նոր ասելիք ունեցողներին՝ անկախ նրանից, որ իմ ու Վանեցյանի մոտեցումները հակադիր բևեռներում են: Գագիկ Ծառուկյանը մենակ է մասնակցելու, վստահ է իր ուժերին, իր պոտենցիալին և իր վարկանիշին: ՀՀԿ-ն հայտարարում է, որ որևէ պարագայում չի մասնակցելու և ցանկացած ընտրություն համարում է ֆալշ: Իսկ ՀՅԴ-ն միշտ ընտրություններին մասնակցել է միայնակ, Հայաստանում որևէ ընտրության ժամանակ ՀՅԴ-ն դաշինք չի կազմել, այս պարագայում հարց է՝ Դաշնակցությունը կմասնակցի՞, թե՞ չի մասնակցի: Եթե ՀՅԴ-ն չմասնակցի, Ռոբերտ Քոչարյանն ո՞ւմ հետ է մասնակցելու կամ ո՞վ է աջակցելու նրան: Շատ բարդ ընտրության մեջ է հայտնվում երկրորդ նախագահը՝ քվեներ հայթայթելու առումով: Ես չեմ բացառում, որ Քոչարյանը չի մասնակցի, որովհետև նրա համար խայտառակություն կլինի մասնակցությունը և շատ քիչ քվե հավաքելը: Այդ ռիսկը կա, որ Քոչարյանն ընտրություններին մասնակցելու դեպքում շատ ցածր տոկոսով քվե է հավաքելու:
– Այսինքն՝ նախկին իշխանությունները գրեթե բոլորը մասնակցություն կունենան այս արտահերթ ընտրություններին:
– Նախկին կուսակցությունները համարում են, որ այն ժամանակը, որ պատերազմից հետո ծախսվեց քաղաքական դաշտում, ծախսվեց նաև իրենց վարկաբեկելու համար, և որոշակի ժամանակ է պետք, որ կարողանան «մաքրվել» և մտնել գործընթացների մեջ, և դրա համար է, որ արտահերթ ընտրություններն այս ժամկետների մեջ իրենց ձեռնտու չէ:
– Երկրորդ և երրորդ նախագահներին այս ընտրությունները միավորո՞ւմ են, թե՞ հակառակը:
– Ես կարծում եմ՝ նրանք բացարձակ տարբեր բևեռներում են:
Հարցազրույցն ամբողջությամբ՝ տեսանյութում:
