Հայաստան-Ադրբեջան և Ղարաբաղ-Ադրբեջան սահմանային գոտիներում իրադրության լարումից անցել է բավականաչափ ժամանակ, որպեսզի Հայաստանի իշխանությունները հնարավորություն ունենային գոնե մեկ անվտանգության խորհրդի նիստ անցկացնել, սակայն նման բան տեղի չի ունեցել:
Տարօրինակ է, որ նման լարվածություն է, նման քարոզչական գեներացիա, և՝ ԱԽ ոչ մի նիստ: Սա, սակայն, տարօրինակ է նորմալ պետություններում: Հայաստանի պայմաններում պետք է հիշել, թե ինչպես էր երկիրը ապրանքային ճգնաժամի մեջ հայտնվել 2008 թվականի վրաց-ռուսական պատերազմի օրերին, իսկ այդ նույն օրերին ԱԽ գրեթե ողջ ղեկավարությունը Պեկինում օլիմպիադային էր հետևում, և որևէ մեկը արտահերթ կարգով չվերադարձավ Հայաստան՝ սկսած Սերժ Սարգսյանից:
Այնպես որ՝ եթե այսօր ԱԽ նիստ դեռ չի գումարվել, Հայաստանի դեպքում զարմանալի չէ: Հայաստանի իշխանությունների դեպքում անվտանգության պատկերացումները, տրամաբանությունը և փիլիսոփայությունը լրիվ այլ հիմքերի վրա են՝ անձնական, խմբակային, կուսակցական: Պետականը և հասարակականը կա՛մ չկա ընդհանրապես, կա՛մ ամենավերին տեղում են՝ հերթը նրանց կամ կհասնի, կամ չի հասնի: Քրեաօլիգարխիկ բնույթի իշխանական համակարգի համար առանցքայինը սեփական բիզնեսների և իշխանական դիրքերի անվտանգությունն է, և ուրեմն Հայաստանում անվտանգության խորհրդի նիստ կարող է լինել միայն այս «սուբստանցիաների» ռիսկերի դեպքում: Այդպիսի դեպքերում էլ, իհարկե, անվտանգության խորհուրդ ասելը սխալ է, ավելի ճիշտ կլինի անվտանգության «սխոդկա» ասելը, քանի որ Հայաստանի իշխանությունները, իշխանական քրեաօլիգարխիկ համակարգը իրենց բնույթով ոչ թե նիստեր, այլ «սխոդկաներ» են անում:
Եվ ուրեմն՝ ներկայումս «սխոդկայի» անհրաժեշտություն դեռ չի եղել, այս իսկ պատճառով էլ ոչ մի հավաք չկա: Սպասել, որ նման բնույթի համակարգը ադեկվատ պետք է արձագանքի պետական մարտահրավերներին, ինքնախաբեություն է: Օլիգարխիան նման լարված իրավիճակներում մի խնդիր ունի՝ ֆինանսներ և իշխանություն ապահովագրել ռիսկերից: Առայժմ այս երկուսին սահմանային լարվածությունը ռիսկի չի ենթարկում: Փոխարենն, իհարկե, այս երկուսից մշտապես, իսկ այժմ առավել ևս ռիսկի է ենթարկվում սահմանային իրավիճակը:
Ամեն ինչ ավելի քան պարզ է՝ սահմանում լարված իրավիճակում և, Աստված մի արասցե, ռազմական գործողությունների ավելի լայն մասշտաբով ծավալման դեպքում առաջին հարցերից մեկը երկրի տնտեսական կարողությունն է՝ նմանօրինակ բեռ կրելու առումով: Հատկապես նկատի ունենալով հակառակորդի սպառազինվածության աստիճանը: Եվ ուրեմն՝ Հայաստանի օլիգարխիկ տնտեսությունը ի վիճակի՞ է կրել նման բեռ, ապահովել պետության ու բանակի թիկունքը: Կարծում ենք, որ այստեղ հասարակությունը հարցեր ունի տալու քրեաօլիգարխիկ իշխանությանը, օլիգարխացված առաջին, երկրորդ, երրորդ, չորրորդ և հետագա դեմքերին, հարցեր ունի տալու տարատեսակ քաղաքական բևեռներում գտնվող մականունավոր կամ ոչ մականունավոր օլիգարխ պատգամավորներին՝ բոլորին, որոնք մեջ առ մեջ բաժանել են այս տարիների ընթացքում Հայաստանի տնտեսությունը և այն տեղավորել ստվերում:
Ահա այս ողջ սեգմենտին հասարակությունը հարցադրումներ ունի ներկայացնելու՝ կապված երկրի մարտահրավերների և պահանջվող դիմադրողունակությանը ադեկվատ տնտեսական պոտենցիալի հետ: 35 տոկոս աղքատությամբ, հսկայական կոռուպցիայով ու մենաշնորհային և օլիգոպոլ տնտեսությամբ երկիրը, մեղմ ասած, հնարավոր չէ ադեկվատ համարել ռիսկերին:
Հետևաբար՝ առավել քան երբևէ, սրվել է քրեաօլիգարխիային հարցեր տալու և հաշվետվություն պահանջելու ժամանակը, քանի որ դա պետական ու ազգային անվտանգության հրամայականն է: Միասնության դատարկ կոչերը ոչինչ են, պրիմիտիվ քարոզչություն: Միասնականությունը կոնկրետ արտահայտություն է և պարփակվում է շատ կոնկրետ, ռեսուրսային հասկացությունների շրջանակում և, այսպես ասած, նյութականացված մեծություն է:
Միայն այդ բաղադրիչով է, միայն դրա զգացողությամբ է, որ հասարակությունն ի վիճակի է լինում հասնել նաև բարոյահոգեբանական միասնականության անհրաժեշտ և բավարար աստիճանի:
