Երևանի քաղաքապետարանի որոշմամբ՝ Իսահակյան- Կորյուն փողոցներին հարող պուրակում կտեղադրվի լենինյան և ստալինյան շրջանի կարկառուն պետական գործիչ Անաստաս Միկոյանի արձանը: Ավագանու ապրիլի 30-ի նիստում այս որոշմանը դեմ են քվեարկել ընդամենը չորս հոգի, երեքը՝ «Ժառանգությունից», մեկը՝ ՀՀԿ խմբակցությունից:
ՀՀԿ ավագանուց միայն Ցեղասպանության թանգարան-ինստիտուտի տնօրեն Հայկ Դեմոյանն է, որ դեմ է արձանի տեղադրմանը: Նա թեև չի թերագնահատում Անաստաս Միկոյանի կատարած ներդրումները, հորդորում է մեդալի մյուս կողմն էլ նայել՝ Անաստաս Միկոյանը ստալինյան ռեպրեսիաների ժամանակ կարգադրել է ավելացնել Հայաստանից գնդակահարվողների թիվը մի քանի հազարով: Դեմոյանի մտահոգությունը կիսում է նաև հանրության լայն շրջանակ. արդեն մի քանի օր է՝ սոցիալական ցանցերում ակտիվորեն քննարկում և քննադատում են արձանի տեղադրման որոշումը կայացնողներին:
Ի դեպ, արձանը Հայաստանում միակը չի լինելու: Միկոյանի արձանը շատ վաղուց տեղադրված է Եղեգնաձորում. պատմական փաստերն էլ անտեսված են: Հայաստանի ազգային արխիվի տնօրեն Ամատունի Վիրաբյանի դիտարկմամբ՝ Միկոյանը թեև Խորհրդային միության մասշտաբով ամենաերկարակյաց քաղաքական գործիչն է եղել, բայց աններելի կարգադրություն է արել: Ամատունի Վիրբյանը ձեռքի տակ եղած փաստերն է ներկայացնում: Անաստաս Միկոյանի ստորագրությամբ հազարավոր հայեր են գնդակահարվել, մեծամասամբ տղամարդիկ, բայց կանայք էլ կան ցուցակում, անգամ պատանիներ: 1937-ին Անաստաս Միկոյանի ստորագրությամբ չորս ամսվա ընթացքում օրական գնդակահարվել է 20 մարդ:
Ամատունի Վիրաբյանի խոսքերով՝ միջազգային մասշտաբի խոշոր քաղաքական գործիչ է եղել Անաստաս Միկոյանը: «Կարիբյան ճգնաժամը Կուբայի հետ կապված. Անաստաս Միկոյանին ուղարկեցին այնտեղ, քանի որ նա փորձ, հմտություն և ճկունություն ուներ հարցերը լուծելու համար։ Բայց այդ նույն քաղաքական գործիչը ինչ է արել Հայաստանի համար, երբ մենք փաստերն ենք ուսումնասիրում. հակառակը, նա ոչինչ չի արել հայ ժողովրդի համար»,- ասաց նա՝ հավելելով, որ երբ 1920-ին լուծվում էր Ղարաբաղի խնդիրը, Միկոյանը միանշանակ դեմ էր Ղարաբաղի՝ Հայաստանի միանալուն, նա համարում էր, որ Ղարաբաղը պետք է մնա Ադրբեջանի կազմում, և այդ համոզմունքին մնաց մինչև կյանքի վերջը: Այս քայլով, ըստ Ա. Վիրաբյանի, նա ուզում էր ցույց տալ, որ ինքը խորհրդային ղեկավար է, բոլշևիկ է, կոմունիստ է:
Չնայած մեծ քաղաքականության մեջ թողած հետքին՝ Ամատունի Վիրաբյանի խոսքերով, Անաստաս Միկոյանը հայերի և Հայաստանի համար օգտակար ոչինչ չի արել: Իրեն դրսևորել է որպես տիպիկ խորհրդային ղեկավար, անգամ Հայաստանի համար ճակատագրական հարցերում. Անաստաս Միկոյանը դեմ էր Ղարաբաղի՝ Հայաստանին միանալու:
Հետաքրքիրն այն է, որ այսպիսի փաստերը կասկածի տակ են դնում որոշ պատմաբաններ: ԳԱԱ պատմության ինստիտուտի գիտաշխատող, պատմական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր Վլադիմիր Պետրոսյանը արձանի շուրջ աղմուկը որակեց իբրև հակաքարոզչություն: Ըստ նրա՝ այսօր հարևան Ադրբեջանում լայնամասշտաբ հակաքարոզչություն է տարվում Ստեփան Շահումյանի և Անաստաս Միկոյանի դեմ: Սինքրոններ՝ ամենազարմանալին այն է, որ երբ Ադրբեջանում ակտիվանում են Շահումյանի, Միկոյանի դեմ հարձակումները, նույն տիպի ակտիվություն նկատվում է Հայաստանում: Վլադիմիր Պետրոսյանը վստահ է՝ արձանի տեղադրումն անհրաժեշտ է: Ավելին, նա Հայկ Դեմոյանին խորհուրդ տվեց, որ զբաղվի Ցեղասպանության թանգարանի հարցերով, քանի որ դա իր ասպարեզն է:
Ամատունի Վիրաբյանը հորդորում է միջոցները արդյունավետ օգտագործել: Մայրաքաղաքում լուծում պահանջող խնդիրներ որքան ասես կան:
