Եվրախորհրդարանում երեկ տեղի ունեցած ղարաբաղյան հակամարտության կարգավորման թեմայով լսումներում բավական ուշագրավ հայտարարություններ են արել ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի ամերիկացի և ֆրանսիացի համանախագահները: Ֆրանսիացի համանախագահ Բեռնար Ֆասյեն մասնավորապես ասել է, որ կողմերը մարտի 5-ի Սոչիի եռակողմ հանդիպմանը հիմնական սկզբունքների շուրջ եկել են բանավոր համաձայնության, և հույս կա, որ մոտ ապագայում այդ համաձայնությունը կդառնա գրավոր: Միևնույն ժամանակ, Ֆասյեն հայտարարել է, որ եթե այդ համաձայնությունը չկայանա, ապա թերևս պետք է համարել, որ ձախողվել է կարգավորման մեկուկես տասնամյակ տևող գործընթացում հերթական` թվով երրորդ մոտեցումը:
Ըստ Ֆասյեի բաժանման` առաջին մոտեցումը` Ղարաբաղը Ադրբեջանի կազմում ինտեգրելու հիմքով, տապալել է Հայաստանը: Երկրորդ մոտեցումը` Ղարաբաղի անկախության ամրագրում, տապալել է Ադրբեջանը: Երրորդ մոտեցումը կարգավիճակի հետաձգումն է, մինչ այդ մնացյալ հարցերը լուծելով: Թվում է, որ այդ մոտեցումն էլ պետք է Հայաստանը տապալի, քանի որ Հայաստանը հայտարարում է, որ կարգավիճակի հարցն է իր համար առաջնայինը: Բայց արի ու տես, որ Հայաստանը ընդունում է առկա սկզբունքները, և նույնն անելու քաղաքական կամք է ակնկալում Ադրբեջանից:
Այստեղ, իհարկե, որոշակի տրամաբանական հակասություն կա, սակայն երևի թե ավելի շատ կա վկայություն, որ այդուհանդերձ համանախագահները ամեն ինչ չէ, որ հրապարակավ ասում են, կամ նրանց ասած հրապարակային ամեն բան չէ, որ համապատասխանում է բուն իրականությանը: Եվ այս տեսանկյունից հատկանշական է այն, որ Ֆասյեն, փաստորեն, արձանագրում է, որ եթե հիմնական սկզբունքները Կազանում մերժվեն, ապա կնշանակի, որ կարգավորման երրորդ մոտեցումն էլ է տապալվել: Ուրեմն` ի՞նչ:
Դրանից հետո չորրո՞րդ մոտեցում, թե՞ պատերազմ: Այս հարցն է առաջանում: Եվ այստեղ ուշագրավ են դառնում համանախագահների կոչերը` Բեռնար Ֆասյեի և Ռոբերտ Բրադկեի կոչերը Եվրամիությանը: Նրանք ԵՄ-ին կոչ են անում առավել ակտիվանալ տարածաշրջանում և մասնավորապես ղարաբաղյան կարգավորման գործում: Սա իսկապես կարելի է անակնկալ համարել, և թերևս տհաճ անակնկալ Ռուսաստանի համար: Ըստ ամենայնի, խոսելով երրորդ փուլի տապալման հեռանկարի մասին` ֆրանսիացի և ամերիկացի համանախագահներն ամենայն հավանականությամբ նկատի ունեն Ռուսաստանի եռակողմ նախաձեռնությունների շղթայի տապալում:
Եվ Եվրամիությանը փաստացի նախազգուշացնում են, որ հարկավոր է պատրաստ լինել շատ մոտ ապագայում Ռուսաստանից վերցնելու նախաձեռնությունը: Այլ կերպ ասած` Կազանում ըստ էության ոչ թե կլինի հիմնական սկզբունքների համաձայնություն, այլ թերևս հիմնական դերակատարների փոփոխություն, և հավանաբար Ռուսաստանին Եվրամիությամբ փոխարինելու տարբերակի սկիզբը կդրվի: Այստեղ, իհարկե, Հայաստանի համար մի կողմից կա դրական բան, որ հիմնական սկզբունքներ կամ Մադրիդյան սկզբունքներ կոչվածը տապալվում է, սակայն մյուս կողմից` հարց է առաջանում, թե արդյո՞ք Հայաստանը պատրաստ է աշխատել Եվրամիության ֆորմատով` նկատի ունենալով այն, որ այդ ֆորմատով արդեն իսկ Հայաստանի համար մի քանի անցանկալի փաստաթղթեր են ընդունվել ղարաբաղյան կարգավորման մասով: Հույսը թերևս այն է, որ Եվրամիությունը տվյալ պարագայում ոչ թե Մինսկի խմբին կփոխարինի, այլ պարզապես կդառնա Մինսկի խմբի նոր գործիք:
Լուսանկարը` ԱՐՄԵՆՊՐԵՍ-ի
