«Ալ Ջազիրայի» ֆոտոլրագրող Մուհամեդ Ֆաուզին նոր գաղտնիքներ է բացահայտել Դոհայի ծրագրերի վերաբերյալ՝ արաբական մի քանի երկրներում ահաբեկչությանը և բռնությանն աջակցելու հետ կապված: Ֆաուզին գաղտնազերծել է «Ալ Ջազիրայի» հետկուլիսային գործունեությունը և այնտեղ աշխատանքի անցնելու պայմանները: Ֆոտոլրագրողը խոստովանել է, որ «Ալ Ջազիրան» Դոհային մերկացնող գլխավոր վկան է: «Ալ Ահրամ Ալ-Արաբի»-ի հետ մասնավոր զրույցում նա խոսել է «Ալ Ջազիրայի» աշխատակիցների՝ քաղաքական գործիչների, ինչպես նաև արաբական մի քանի երկրներում ահաբեկչական խմբավորումների հետ ունեցած կապերի մասին:
Ես 1993թ.-ից ի վեր աշխատել եմ որպես ֆոտոլրագրղ և երկու տասնամյակի ընթացքում լուսաբանել եմ համաշխարհային իրադարձությունները ինձ հատուկ մասնագիտական բարձր պատրաստվածությամբ և չեզոքություն պահպանելով: Ես աշխատել եմ մի շարք հայտնի հեռուստաընկերություններում, դա ինձ համար մեծ փորձ էր մինչ այն պահը, երբ ես 2001թ. հայտնվեցի Հարավային Աֆրիկայում անցկացվող համագումարներից մեկում: Այնտեղ ես առաջին անգամ հանդիպեցի Վադահ Հանֆարին և մեկնեցի Քաբուլ, որտեղ իշխանության էին եկել «Թալիբանը» և «Ալ Քաիդան»: Քաբուլում ես ծանոթացա «Ալ Ջազիրայի» աշխատակիցների հետ, ինձ զարմացրեց նրանց վստահելի հարաբերությունները «Թալիբան» և «Ալ Քաիդան» կազմակերպությունների հետ:
Իրաքում պատերազմի ժամանակ ես ուղեկցում էի ամերիկյան ուժերին և ականատեսն էի «Ալ Ջազիրայի» հրամցրած կեղծիքի՝ հատկապես ամերիկյան ուժերի հաջողությունների, իրաքյան բանակի պարտության և բարոյական ոգու անկման մասին: Պատերազմից հետո, ի զարմանս ինձ, «Ալ Ջազիրայի» կողմից՝ իրենց մոտ աշխատանքի անցնելու հրավեր ստացա: Աշխատելով այնտեղ՝ ես հասկացա, որ գործ ունեմ խոշորագույն կեղծարարի հետ: Այդ հեռուստաալիքում մթնոլորտը հագեցած է ատելությամբ և հանցավոր գործունեությամբ: Ես բազմիցս փորձեցի այլևս գործ չունենալ նրանց հետ, հակապես, որ նրանցից շատերը ատում էին Մուբարաքին և Եգիպտոսը: Իսկ գլխավոր խմբագիր Վադահ Հանֆարը պնդում էր, որ արաբական աշխարհը հեղափոխության կարիք ունի:
Դրանից հետո ՀԱՄԱՍ-ը արյունալի հեղաշրջման միջոցով Գազայում զավթեց իշխանությունը, ինչից հետո «Ալ Ջազիրան» դարձավ այնտեղ հաստատված ռեժիմի խոսափողը: Լրագրողները սկսեցին ամեն կերպ Վադահ Հանֆարին դուր գալու փորձեր անել՝ ձգտելով արժանանալ նրա բարեհաճությանը: Նա դարձավ իսլամիստների կուռքը, նրան գովերգում էին ՀԱՄԱՍ-ը և «Հեզբոլլահ»-ը: Ես որոշեցի փոխադրվել անգլիական մասնաճյուղ՝ մտածելով, որ այնտեղ ավելի առողջ մթնոլորտ է: Ամեն ինչ լավ էր այնքան ժամանակ, մինչև մեզ մոտ աշխատանքի անցան երկու լրագրողներ: Նրանց ծագումը հայտնաբերեցին եգիպտացիները. պարզվեց, որ նրանք «Եղբայր մուսուլմաններ» կազմակերպության զինյալներ են: Ավելի ուշ աշխատանքի ընդունվեց նաև մի ամերիկացի, ով անցյալում նույնպես զինվորական էր եղել: Նա շատ արագ կապեր հաստատեց բարձրաստիճան պաշտոնյաների հետ: Հանդիպումներ ունեցավ ամերիկյան վարչախմբի և Վադահի հետ՝ ամերիկյան ծագրերը առաջ տանելու նպատակով:
«Արաբական գարնան» սկզբից ի վեր «Ալ Ջազիրան» ցույց տվեց իր իրական դեմքը: Հեռուստաալիքը հովանավորում է ծայրահեղականների գաղափարախոսությունը, իսկ Կահիրեում նրանց գրասենյակը լավագույն ապացույցն է այն բանի, որ նրանք այդ ծառայության դիմաց հնարավորություն են ստանում մեծ թվով մասնագետների վարձատրելու և ձեռք բերելու անհրաժեշտ սարքավորումներ: «Ալ Ջազիրայում» աշխատող բոլոր նկարահանող խմբերը պաշտպանված են զինյալներից: Նրանք բոլորն էլ օգտագործվում են որպես ցույցեր հրահրողներ և սադրիչներ: Հունվարի 28-ին ես լուսաբանում էի Ալեքսանդրիայում անցկացվող ցույցերը, որոնց մասնակցում էին հատուկ պատրաստված մարդիկ՝ ոստիկանությանը դիմադրություն ցույց տալու համար: Նման սցենար ես տեսել եմ նաև Գազայում. հատուկ պատրաստված մարդիկ, շեղելով ոստիկանության ուշադրությունը, հրդեհեցին քաղաքը: Այդ սցենարը ինձ հիշեցրեց Բաղդադի գրավումը, և ես հասկացա, որ Եգիպտոսը ծայրահեղական խմբավորումների կողմից բռնազավթման եզրին է:
«Ալ Ջազիրան» ուղիղ եթերով անընդմեջ բռնություններ և ցույցեր է հեռարձակում: Նրա աշխատակիցները «Եղբայր մուսումանների» հովանավորությամբ հանգիստ ռեպորտաժներ են վարում այդ վայրերից: Եվ ամեն օր ես ինձ հարց եմ տալիս՝ ինչո՞ւ է սա Բեն Լադենի հեռուստաալիքը: «Եղբայր մուսումանները» իրենց վերահսկողության տակ են վերցրել Լիբիան, Եգիպտոսը, Թունիսը. այժմ հերթը Սիրիայինն է: «Ալ Ջազիրան» իր գրասենյակներն է տեղադրել Սիրիային սահմանակից թուրքական շրջաններում: Նրանցից երկուսի ղեկավարներն են Թայսիր Ալոունին և Իբրահիմ Աբդոն: Նրանք երկուսն էլ սիրիացիներ են և Սիրիայի ներսում գտնվող ծայրահեղականների հետ անմիջական կապի մեջ են: Նրանք նաև գումարով և զենքով աջակցում են «Աքրար աշ-Շամ»-ին և «Ջեբհաթ ան-Նուսրային». նրանք դիմավորում են Եվրոպայից ներթափանցած զինյալներին: Ես ինքս ականատես եմ եղել՝ ինչպես է Թայսիրը նրանց ընդունում Սիրիա ներթափանցելուց առաջ: Ես հիշում եմ, որ առաջին անգամ, երբ եկա Հալեպ, հանդիպեցի այնտեղ բազմաթիվ արաբ զինյալների: Լաթակիայից ոչ հեռու հանդիպեցի «Ջեբհաթ ան-Նուսրայի» առաջնորդներից մեկին: Մենք համատեղ հանդիպում ունեցանք զինյալների խմբի ներկայությամբ, որոնք ձեռքներին թափահարում էին դոլարների կապոցները, և ես այդ ժամանակ հասկացա, որ դա նրանց իրականացրած գործողությունների դիմաց վճարն է: Նրանց վճարում են միայն այն ժամանակ, երբ վերջիններս որպես ապացույց լուսանկարներ են ներկայացնում իրենց կատարած գործողություններից:
Ես նաև նկատել եմ, որ Արևմտյան Աֆրիկայում, Կենտրոնական և Արևելյան Ասիայում յուրաքանչյուր հակամարտության համար առանձին ներդրումային նախագծեր գոյություն ունեն: Ես որոշեցի դադարեցնել իմ աշխատանքային պայմանագիրը հեռուստաալիքի հետ. անհրաժեշտ էր Եգիպտոսը ազատագրել «Եղբայր մուսուլմաններից», և սպասում էի հարմար առիթի՝ այնտեղ վերադառնալու համար, որպեսզի ցույցեր կազմակերպեմ նրանց դեմ՝ զգուշացնելով մարդկանց նրանց հանցավոր գործունեության մասին: Հունիսի 30-ին մոտ մեկ միլիոն մարդ ցույցի դուրս եկավ «Եղբայր մուսուլմանների» դեմ: Այդ ժամանակ «Ալ Ջազիրան» և Կատարը լրագրողների ուղարկեցին «Եղբայր մուսուլմանների» հետ լիակատար կոորդինացիայի համար: Նրանք գողացված ավտոմեքենաների վրա տեղադրեցին հեռարձակման տեխնիկան, և բոլորս ուղիղ հեռարձակումով ականատես եղանք ահաբեկչական ուժերի մեջ ներթափանցած հեռուստաալիքի հաղորդումներին:
Ես մոռացա շեշտել այն կարևորը, որ օգնեց ինձ հաղթահարելու 2011թ. հունվարի 28-ին Եգիպտոսի բռնազավթման փաստը: Ես սկսեցի ինքնուրույն պայքարել ծայրահեղականների դեմ՝ օգտագործելով իմ կապերը, ինչպես նաև ընտանիքիս և հարևաններիս հետ կապերը, որպեսզի նրանք ևս չընկճվեն և շարունակեն պայքարել Եգիպտոսը բռնազավթած ծայրահեղական խմբավորումների դեմ:
Մինչև հունվար արտերկրյա ցանկացած պաշտոնատար անձի հետ շեյխ Համադի կամ շեյխ Մոզայի հետ յուրաքանչյուր հանդիպմանը խոսվում էր նախագահ Մուբարաքի կողմից վնաս հասցվելու մասին: Ես ներկա եմ եղել մի քանի այդպիսի հանդիպումների: Հունվարի 28-ին հրաժարվեցի ավարտին հասցնել Եգիպտոսում իմ աշխատանքը, որ արտացոլում էր «Ալ Ջազիրայի» սուբյեկտիվ վերաբերմունքը: Ես ականատես էի այն բանին, որ «Ալ Ջազիրան» ձգտում է ավելացնել լարվածությունը, ինչպես նաև ցուցարարներին ոչ երկիմաստ հաղորդագրություններ է ուղարկում, օրինակ՝ կախաղան հանված Հոսնի Մուբարաքի լուսանկարները: Ինձ առաջարկեցին լուսանկարել, սակայն ես հրաժարվեցի:
«Ալ Ջազիրան» բազմաթիվ գրասենյակներ ունի Թուրքիայում՝ Ստամբուլում, Անկարայում, Գազիանթեփում, Հաթայում: դրանք քաղաքական նպատակներ են հետապնդում: Դրանց ղեկավարներներից մեկը, օրինակ, որ Ավստրալիայի քաղաքացի է, ամուր կապեր ունի Չիկագոյի ամերիկյան ինստիտուտների հետ, որոնք խրախուսում են ժողովրդավարութունը: Սուդանում նրանց գրասենյակը համագործակցում է անվտանգության ծառայությունների հետ՝ շարունակելով ներթափանցել իշխանական կառույցներ: ինչ վերաբերում է Al Jazeera English-ին, ապա այն շարունակում է լրագրողներ ընդունել միայն հեռուստաալիքի քաղաքականությանը համապատասխան: Նրանցից են Այման Մուհիդդինը, ով ներկա պահին աշխատում է ամերիկյան NBC հեռուստաալիքում, և Շերին Թեդորը, ով ղեկավարում է Amnesty International-ը: Կասկած չկա, որ նրանց վրա ազդեցություն ունի իրենց թիկունքում կանգնածների քաղաքականությունը:
