Երեկ բրազիլական Ռիո դե Ժանեյրոյում ավարտվեց Ֆուտբոլի աշխարհի 20-րդ առաջնությունը: Եզրափակիչ խաղում Գերմանիայի հավաքականը լրացուցիչ ժամանակում 1:0 հաշվով հաղթեց Արգենտինայի հավաքականին: Եզրափակիչը գոլառատ չէր, բայց դիտարժան էր ու լարված: Ֆուտբոլային տոնն ավարտվեց:
Մեկ ամիս շարունակ աշխարհը, այդ թվում և հայ ֆուտբոլասերները գամված էին հեռուստաէկրաններին և հետևում էին չորս տարին մեկ անգամ կրկնվող ֆուտբոլային տոնին: Իսկ աշխարհի 20-րդ առաջնությունն իսկապես տոն էր, ֆուտբոլի տոն: Աշխարհի առաջնությունը ստացվեց իսկապես շատ հետաքրքիր, գոլառատ, անակնկալներով լեցուն:
Ֆուտբոլային առումով աշխարհը որևէ նոր, զարմացնող իրողությունների ականատես չեղավ: Անակնկալ կարելի է համարել լատինաամերիկյան մի քանի հավաքականների հաջող ելույթները, և հատկապես հարկ է նշել Կոստա-Ռիկայի հավաքականին:
Ընդհանուր առմամբ անկանխատեսելի և անակնկալներով լի մեկնարկով առաջնությունն ավարտվեց կանխատեսելիությամբ: Գերմանիայի հավաքականն արժանիորեն նվաճեց չեմպիոնի կոչումը: Անվանի և հեղինակավոր հավաքականներից գերմանացիները երևի թե ցուցադրեցին ամենակայուն և դիտարժան ֆուտբոլը:
Գերմանիայի հավաքականի հաջողությունն, անկասկած, տարիների աշխատանքի արդյունք էր, քանի որ թիմը գրեթե այս կազմով, այս կորիզով խաղում է արդեն մի քանի տարի, շատ մոտ է եղել հաղթանակներին թե՛ աշխարհի նախորդ առաջնությունում, թե՛ Եվրոպայի առաջնությունում, և ներկայիս հաղթանակը տարիների ընթացքում կարծես թե հասունանում էր:
Եվ այս իմաստով Գերմանիայի հավաքականի հաղթանակը աշխատանքի հաղթանակ է, ֆուտբոլային հետևողական աշխատանքի, երբ, օրինակ, նախկին անհաջողությունները չստիպեցին դիմել, ասենք, մարզչական կազմի փոփոխությունների, այլ ցուցաբերվեց համբերություն, հեռատեսություն, իրերն ու երևույթները ոչ թե պահի, ակնթարթի, այլ ժամանակի ու տարածության մեջ չափելու, գնահատելու և անելիքներն ըստ այդմ որոշելու կարողություն: Գուցե հենց այդ հատկանիշներն են նաև, որ Գերմանիային ապահովում են հաջողություն ոչ միայն այսօր ֆուտբոլում, այլ նաև պետության կյանքում ընդհանրապես՝ դառնալով աշխարհում տնտեսապես ամենազարգացած, ամենաառաջավոր, ամենահզոր ու մրցունակ երկրներից մեկը:
Սակայն միայն գերմանացիները չէ, որ աչքի ընկան աշխարհի՝ արդեն պատմություն դարձած 20-րդ առաջնության ընթացքում: Մենք ականատես դարձանք մարզչական հետաքրքիր մտահղացումների, պարզ, բայց գրեթե հանճարեղ որոշումների, ինչպես, օրինակ, Հոլանդիայի մարզիչ Վան Գալի որոշումն էր 11-մետրանոց հարվածաշարին ընդառաջ՝ վերջին րոպեին հիմնական դարպասապահին փոխելն ու այդպիսով հարվածաշարը հաղթելը: Ի վերջո՝ լատինաամերիկյան հավաքականների խաղում էլ մենք տեսանք էմոցիոնալ, զգայական խառնվածքով թիմերում մարզչական սառնասիրտ և պրագմատիկ աշխատանքի ներդրման արդյունքը:
Այլ կերպ ասած՝ ֆուտբոլի 20-րդ առաջնությունը ֆուտբոլային դիտարժանության, միևնույն ժամանակ աշխատանքային կարգապահության հետաքրքիր ներդաշնակությամբ ձևավորված մի պատկեր մատուցեց հեռուստադիտողներին՝ հրամցնելով անմոռանալի մեկ ամիս, որը կհիշվի առնվազն մինչև 2018 թվականը:
Մեզ մնում է միայն հետևություններ անել այդ ամենից՝ և՛ ֆուտբոլային, և՛ ընդհանրապես «աշխատանքային» հետևություններ, որպեսզի ֆուտբոլային հաջորդ տոներին՝ լինի դա աշխարհի, թե Եվրոպայի առաջնություն, հայությունը մասնակցի արդեն ոչ միայն որպես երկրպագու, այլ նաև իր հավաքականով՝ ցավելով հենց մեր թիմի համար:
Միևնույն ժամանակ՝ ժամանակակից ֆուտբոլը վաղուց արդեն դրված է ինդուստրիալ-գիտական հիմքերի վրա, և առանց դրա այդ ֆուտբոլում հաջողության մասին մտածելը ինքնախաբեություն կլինի: Իսկ դա էլ իր հերթին ենթադրում է, որ ֆուտբոլը դարձել է ընդհանուր պետական համակարգերի մաս և արդյունք: Այսինքն՝ առանց պետական արդիականացման՝ ֆուտբոլային արդիականացումն ու հաջողությունները անհնար են անգամ բազմամիլիոն ծախսերի դեպքում:
Սա էլ իր հերթին բավական ակնառու օրինակով ցույց տրվեց Ռուսաստանի հավաքականի դեպքում: Այնտեղ միլիոններ են վճարվում հեղինակավոր մարզիչներին, մեծ գումարներ են ներդրվում ֆուտբոլիստների, ակումբների վրա, սակայն ֆուտբոլն առաջ չի գնում: Որովհետև առաջ չի գնում պետական համակարգը, առանց որի անհնար է ֆուտբոլային ինդուստրիայի արդյունավետ աշխատանք:
Բրազիլիայում ավարտված ֆուտբոլի աշխարհի 20-րդ առաջնությունը մեկ ամիս շարունակ մեզ կտրեց գրեթե ամեն ինչից՝ պարգևելով հրաշալի ֆուտբոլային երեկոներ ու գիշերներ: Այժմ այդ առաջնությունը պետք է դառնա մեր «ցերեկների» ուղեկիցը՝ եզրակացությունները, հետևություններն ու դասերը աշխատանքի վերածելու համար:
