Ռուսական Regnum լրատվական գործակալությանը տված հարցազրույցի ժամանակ ադրբեջանցի քաղաքագետ Զարդուշատ Ալիզադեն հայտարարել է, որ այսօր Հարավային Կովկասի ժողովուրդների քաղաքակրթական մակարդակն աղետալի անկում է ապրել.
«Հայ և ադրբեջանցի ժողովուրդներն անքակտելիորեն միմյանց կապված են աշխարհագրորեն, պատմությամբ, մշակույթով և, վերջապես, Ղարաբաղով։ Միայն հիմարը կարող է հրճվել հարևան ժողովրդի դժբախտության կապակցությամբ։ Դա վերաբերում է թե՛ հայերին, թե՛ ադրբեջանցիներին։ Դա նման է նրան, երբ բազմահարկ շինության բնակիչը հրճվանքով նայում է, թե ինչպես է այրվում իր հարևանի բնակարանը։ Չէ՞ որ այդ հրդեհը կարող է վրա հասնել նաև նրա բնակարանին։
Հարավային Կովկասի ներդրումային գրավչությունը զգալի անկում է ապրել նրա էթնիկ-տարածքային հակամարտությունների պատճառով։ Հետխորհրդային ժամանակաշրջանում Հարավային Կովկասում տեղի է ունեցել ժողովուրդների ու հասարակությունների քաղաքակիթական մակարդակի այնպիսի անկում, որ այն կարելի է որակել որպես աղետալի։ Մենք մեր տարածաշրջանում ականատեսն ենք այն նույն զարգացումներին, որոնք գաղութացման վերացումից հետո տեղի ունեցան և տեղի են ունենում աֆրիկյան երկրներում։
Ազգային ընտրանիներն անընդունակ գտնվեցին՝ հասկանալու ու գիտակցելու ազգային պետության կառուցման առաջադրանքի բարդությունն ու մասշտաբը։ Դրա համար էլ հասարակական ու պետական կյանքի բոլոր ոլորտները ենթարկվեցին դեգրադացիայի։ Դա վերաբերում է նաև ժողովրդի որակին, նրա կրթամակարդակին ու մշակույթին։ Արդեն կարելի է համարձակորեն փաստել, որ մենք բարձրագույն լիգայից նահանջել ենք երրորդ լիգա։ Քաղաքակրթության առումով մենք Զիմբաբվեի հարևանն ենք։
Չպետք է ժողովուրդների միջև շարունակ թշնամանք տարածել։ Ինչպես նկատել է Լինքոլնը` չի կարելի է մշտապես խաբել ողջ ժողովրդին։ Վերջին հարյուրամյակի ընթացքում հայերն ու ադրբեջանցիները միմյանց դեմ պատերազմել են 25 տարի և խաղաղ բնակվել 75 տարի։ Ուշադրություն դարձրեք մեր լրատվամիջոցներին ու դասագրքերին, թե դրանցում որքան տեղ է հատկացված խաղաղ բնակության այդ 75 տարիներին։ Դա ցավալի է։
Ոչ միայն պետության առաջնորդները, այլև՝ ժողովուրդները պետք է ընտրության հնարավորություն ունենան։ Մարքսն իր ստեղծագործություններից մեկում օգտվել է ֆրանսիացի լրագրողի հետևյալ արտահայտությունը. «Կանանց նման, ժողովուրդներին նույնպես չի ներվում, երբ նրանք տրվում են անարժան տղամարդու»:
