«Առաջին լրատվական»-ի զրուցակիցն է Հելսինկյան նախաձեռնություն-92 Լեռնային Ղարաբաղի կոմիտեի համակարգող, խաղաղության եւ մարդու իրավունքների միջազգային մրցանակների դափնեկիր Կարեն Օհանջանյանը։
-Պարոն Օհանջանյան, ի՞նչ դիտարկումներ ունեք Սյունիքում տեղի ունեցող իրադարձությունների հետ կապված։ Ի՞նչ դերակատարություն ունի այստեղ Ռուսաստանը։
– Կատարվածը միանշանակ որակվում է որպես ագրեսիա ընդդեմ Հայաստանի ինքնիշխան պետության և Ադրբեջանի կողմից դրա օրինական տարածքների բռնագրավում: Ռուսաստանն այս հարցում կեղտոտ խաղ է խաղում: Որպես ՀԱՊԿ-ում Հայաստանի գործընկեր ՝ նա ոչ միայն չկանխեց այդպիսի ագրեսիան, այլ անուղղակիորեն խրախուսեց նման գործողությունները իր արտգործնախարար Սերգեյ Լավրովի միջոցով մայիսի 10-ին ՝ Ալիևի հետ հանդիպման ժամանակ։ Հիշեցնեմ, որ Լավրովն Ալիևի հետ իր վերջին հանդիպման ժամանակ բառացիորեն ասաց. «Հիմա մենք պետք է զբաղվենք «հողի վրայի» հարցերով՝ սահմանազատման և դեմարկացիայի հետ կապված խնդիրներով: Ամեն ինչ չէ, որ պարզ է, բայց լուծելի է։ Դիվանագետների մասնակցությամբ ռազմական փորձագետները կարող են համաձայնության գալ փոխադարձ ընդունելի հարցերի շուրջ»։ Ի՞նչ է սա նշանակում։ Դա նշանակում է, որ Ռուսաստանը խրախուսել է նախկինում նախապատրաստված ագրեսիվ սցենարը Ադրբեջանի կողմից: Ես համարում եմ, որ Ադրբեջանի, Ռուսաստանի և Հայաստանի դավաճանական ռեժիմի միջև կա միանշանակ դավադրություն `անկախ Հայաստանի Հանրապետության իրական սահմանները փոխելու համար: Ես այլ կարծիք չունեմ: Եվ ժողովուրդը պետք է տեղյակ լինի, թե ովքեր են ղեկավարում իրենց և ինչպես են նրանք երկիրը տանում մի կետի, որտեղից վերադարձ չկա և դա պետականության կործանումն է։
-Արդյոք հնարավոր է հարցը կարգավորել ՀԱՊԿ շրջանակներում։ Հայաստանը երեկ պաշտոնապես դիմեց այդ կառույցին, ի՞նչ սպասել։
– Իհարկե հնարավոր է: Իմ կարծիքով՝ հայկական զինված ուժերը պետք է անհապաղ լուծարեին ադրբեջանցիների խումբը կամ բոլորին գերի վերցնեին: Նման գործողությունները միանշանակ կլինեին միջազգային իրավունքի շրջանակներում և որակվելու էին որպես ագրեսիայի արտացոլում `երկրի պետական սահմանները պաշտպանելու համար: Հարևան երկիրը ներխուժել է ՀԱՊԿ անդամ երկիր Հայաստան: Զրոյական արձագանք ՀԱՊԿ կողմից, բացի ռազմաքաղաքական այս ճգնաժամի խաղաղ կարգավորման դեկլարատաիվ կոչերից: Իսկ ինչպիսի՞ն էր Հայաստանի ղեկավարության կոչը ՀԱՊԿ-ին: Ամոթալի։ Կատարվածի գլխավոր մեղավորները մեր, այսպես կոչված, իշխանությունն է ՝ հանձնված թշնամու ողորմությանը: Նույնը եղավ Արցախի կորստի հետ և հիմա Հայաստանի պարագայում ամեն ինչ կրկնվում է: Կատարվածից հետո Պաշտպանության նախարարը և Գլխավոր շտաբի պետը ոչ միայն պետք է աշխատանքից հեռացվեին, այլև պատասխանատվություն կրեին կատարվածի համար։ ՀԱՊԿ-ին ուղղված բողոքն արվել է սխալ ձևով և սխալ բովանդակությամբ, և այդ պատճառով ՀԱՊԿ-ը ոչինչ չի ձեռնարկի կամ կսահմանափակվի խնդրի խաղաղ լուծման կոչով: Ընդհանրապես, Հայաստանը պետք է դուրս գա այս կազմակերպությունից և չվախենա հետևանքներից: Ավելի վատ իրավիճակ, քան մենք արդեն ունենք, չի լինի: Այս ամոթալի ուժով մենք գործնականում կորցրել ենք մեր պետությունն ու մեր հայկական երազանքը:
-ՀԱՊԿ անատամ արձագանքից հետո Ֆրանսիայի նախագահ Մակրոնի հայտնած համերաշխությունը Հայաստանին ի՞նչ երանգներ է ստանում։ Ինչպե՞ս Հայաստանն ու Արցախը օգտվեն Ֆրանսիայի բարեկամական վերաբերմունքից։
– Պետք է նշեմ, որ Ֆրանսիայի նախագահը միակ արևմտամետ առաջնորդն է, ով հետևողականորեն աջակցում է Հայաստանին ու Արցախին: Միևնույն ժամանակ, ես կցանկանայի նշել, որ մեզ համար, իհարկե, շատ կարևոր է բարոյական աջակցություն ստանալ ամբողջ Հայաստանի համար այս կրիտիկական պահին: Բայց լավ կլիներ, որ Ֆրանսիայի նախագահը հրավիրեր Եվրամիության Նախարարների խորհրդի նիստ և առաջարկ ներկայացներ Հայաստանին ֆինանսական և ռազմատեխնիկական օգնություն տրամադրել ու հետ կապված։ Ընդհանրապես, մի բան պետք է հստակ լինի. աշխարհը մտել է միջազգային հարաբերությունների բարեփոխման շրջան, և Հայաստանը չպետք է հերթական անգամ սխալվի `կառուցելով հարաբերություններ աշխարհի մնացած հատվածի հետ, որպեսզի չհայտնվի մի իրավիճակում, երբ Արցախի դեմ Ադրբեջանի և Թուրքիայի ագրեսիայի ժամանակ, բացի Ֆրանսիայից ոչ մի երկիր օգնության ձեռք չմեկնեց, այդ թվում ՝ Ռուսաստանը (ագրեսիայի նախաձեռնողը), Չինաստանի Ժողովրդական Հանրապետություն, Իրանի Իսլամական Հանրապետություն և այլն: Մենք պետք է բարեփոխենք մեր բոլոր ինստիտուտները, որպեսզի չլինենք մոլորակի վրա մի գանգրենա, որը պետք է վիրահատական ճանապարհով հեռացվի։ Այս կառավարությամբ մենք արդեն դուրս ենք նետվել համաշխարհային քաղաքակրթության սահմաններից։
