Հայաստանի Հանրապետության պաշտպանության նախարար Դավիթ Տոնոյանը ոչ միայն երկրի ամենաբարձր վարկանիշ ունեցող նախարարներից է, այլև գլխավոր «նյուզմեյքերներից»[1] մեկը։ Նախորդ տարվա մայիսին պաշտպանական գերատեսչության ղեկավարի պաշտոնում նշանակված Տոնոյանը ժամանակ առ ժամանակ անում է այնպիսի հայտարարություններ, որոնք տեղեկատվական ալիք են բարձրացնում մեդիափորձագիտական դաշտում, քաղաքական, հանրային շրջանակներում, կամ առնվազն մեծ հետաքրքրություն են առաջացնում։ Այս հետաքրքրության հիմնական պատճառներից մեկը, թերևս, այն է, որ Տոնոյանի հայտարարությունները առնչվում են չափազանց կարևոր հարցերի՝ Հայաստանի անմիջական անվտանգությանը, այսինքն՝ երկրի պաշտպանության խնդիրներին, և մեր երկրի ու ժողովրդի ամենաառաջնահերթ ու ցավոտ հիմնախնդիրներից մեկին՝ Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտությանը։ Անշուշտ, բոլորն են հիշում պաշտպանության նախարարի՝ մարտի վերջին Նյու Յորքում հնչեցրած այն խոսքերը, որ «տարածքներ՝ խաղաղության դիմաց» ձևաչափի փոխարեն այսուհետ լինելու է «նոր պատերազմ՝ նոր տարածքների դիմաց» բանաձևը, ինչը թարգմանաբար նշանակում է՝ եթե Ադրբեջանը կրկին փորձի ղարաբաղյան հիմնախնդիրը լուծել ռազմական ճանապարհով, ապա կկորցնի նոր տարածքներ։
Այս շաբաթ էլ պաշտպանության նախարարը լրագրողների հետ ճեպազրույցի ընթացքում անդրադարձել է սպառազինության գնումների գործընթացին՝ ասելով, թե «ռազմական անակնկալներ են լինելու»։ Լրագրողի հարցն այն մասին էր, թե ի՞նչ փուլում է ռուսական Սու-30ՍՄ բազմաֆունկցիոնալ կործանիչների մատակարարման գործընթացը և այս ինքնաթիռներից բացի՝ ի՞նչ այլ զինատեսակներ գնելու ծրագրեր կան։
Տոնոյանը պատասխանել է, թե «շատ բաներ հիմա չեմ կարող ասել, բայց, այսպես ասած, ռազմական անակնկալներ են լինելու»։
Ինչ վերաբերում է Սու-30 օդանավերին՝ Հայաստանում տեղակայված ռուսական ավիաբազայի պետ Ալեքսանդր Պետրովը նախորդ ամսվա վերջին լրագրողների հետ զրույցում ասել էր, որ կործանիչների գնման բոլոր միջոցառումներն արդեն ավարտվել են, և ՀՀ ՊՆ թռիչքային կազմն արդեն վերաուսուցման միջոցառումներ է կատարում։ Ռուս զինվորականի խոսքերով՝ ռուսական կործանիչները շուտով Հայաստանում կլինեն և կբազավորվեն «Շիրակ» օդանավակայանում։ Անդրադառնալով այս հարցին՝ պաշտպանության նախարար Դավիթ Տոնոյանն ասել է․ «Ըստ պայմանագրային պարտավորությունների՝ մենք ակնկալում ենք արտադրողների պարտավորությունների իրականացումը այս տարվա վերջին, հաջորդ տարվա սկզբին»։
Հունիսի վերջին Հայաստանի պաշտպանության նախարարը Մոսկվայում անցկացված «Армия 2019» միջազգային ռազմա-տեխնիկական համաժողովի շրջանակներում, ինչպես ՀՀ ՊՆ մամուլի խոսնակը հայտնեց, պայմանագրեր էր կնքել ռուսական կողմի հետ՝ հարձակողական նոր զինատեսակների, նոր սերնդի զինամթերքի ձեռքբերման, ինչպես նաև այլ միջոցների մատակարարումների վերաբերյալ:
Թե կոնկրետ ի՞նչ նոր զինատեսակներ կմատակարարվեն Հայաստանի Զինված ուժերին՝ առայժմ պարզ չէ, բայց մեր տեղեկություններով՝ աշնանը հայտնի կդառնա, թե ինչի մասին է խոսքը։
Ռազմական մեկնաբան, ռուսաստանյան «Նոր պաշտպանական պատվեր. ռազմավարություններ» ամսագրի գլխավոր խմբագիր, Լոնդոնի Jane’s Intelligence պաշտպանության և անվտանգության հարցերի վերլուծական կենտրոնի թղթակից Լեոնիդ Ներսիսյանը, «Առաջին լրատվական»-ի հետ զրույցում նշեց, թե եթե խոսում ենք Սու-30 կործանիչների և «Տոռ-Մ2» ինքնագնաց զենիթահրթիռային համալիրների մասին, ապա այս առումով, ըստ էության, անակնկալներ այլևս չկան, քանի որ այս թեման շուրջ մեկ տարի է՝ քննարկվում է, և դրանց մատակարարման առնչությամբ կասկած գործնականում չկա։
Ներսիսյանը ենթադրում է, որ Տոնոյանի նշած անակնկալները կարող են կապված լինել նախորդ ամիս Մոսկվայում՝ «Армия 2019» ֆորումի շրջանակներում, ստորագրված պայմանագրերի հետ։
«Ֆորումի ժամանակ մի քանի պայմանագրեր են կնքվել Ռուսաստանի հետ, բայց դրանց բովանդակությունն առայժմ բացահայտված չէ, ուստի հնարավոր է, որ այս գործարքներում նշված է այնպիսի սպառազինություն, որի մասին լայն հանրությունն առայժմ ոչինչ չգիտի»,- նշեց փորձագետը։
[1] newsmaker – անգլերենից բառացի թարգմանած՝ «լուր ստեղծող», մարդ, հայտնի անձնավորություն, որի գործողությունները, հայտարարությունները իրադարձություն են դառնում մամուլում և լայնորեն քննարկվում են։
Լուսանկարը՝ Armeniasputnik-ի
