Շարունակվում են քննարկումները և քննադատությունները Հայաստանի հակակոռուպցիոն ռազմավարության և դրա իրականացման 2019-2022թթ միջոցառումների ծրագրի նախագծի շուրջ: Հաճախ նշվում է, որ Նիկոլ Փաշինյանը, սկսած «Ելք» դաշինքի նախընտրական ծրագրից, հեղափոխությունից և վերջացրած ԱԺ արտահերթ ընտրություններով, պնդել է, որ անհրաժեշտ է ստեղծել հակակոռուպցիոն մեկ միասնական, անկախ, ունիվերսալ մարմին: Կարծիք կա, որ ներկայացված նախագիծն ավելի շուտ իրավապահ և կանխարգելիչ գործառույթներ իրականացնող մարմին ստեղծելու մասին է, քան ունիվերսալ անկախ մարմին:
Թեմայի շուրջ «Առաջին լրատվական»- ի հետ քննարկմանը մասնակցեցին արդարադատության փոխնախարար Սուրեն Քրմոյանը, «Իրավաբանների հայկական ասոցիացիայի նախագահ Կարեն Զադոյանը և «Թրանսփերենսի ինթերնեյշնլ» հակակոռուպցիոն կենտրոնի ծրագրերի ղեկավար Վարուժան Հոկտանյանը:
Ս. Քրմոյանի խոսքով՝ ռազմավարության նախագծում արտացոլվել է ինստիտուցիոնալ բարեփոխումներ կատարելու անհրաժեշտությունը, ընդ որում՝ հիշատկավել է թե՛ կանխարգելիչ գործառույթների իրականացումը, թե՛ իրավապահ համակարգը նոր ինստիտուցիոնալ հենքի վրա դնելու մասին: Միևնույն ժամանակ գործող ժամանակավոր, արդեն նախկին կառավարության ձևակերպումները տեղ են գտել ռազմավարության նախագծում: «Կարծում եմ՝ վարչապետի հայտարարությունները համապատասխան ձևաչափով տեղ կգտնեն նոր կառավարության ծրագրում, և անհրաժեշտության դեպքում նախագծում փոփոխություններ կկատարվեն,- նշեց Քրմոյանը: – Թե ինչ մոդելի մարմին պետք է լինի, դա քաղաքական որոշման հարց է, պետք է որոշվի վարչապետի գլխավորությամբ՝ կառավարության կողմից: Այս նախագիծը աշխատանքային փաստաթուղթ է, ներկայացվել է քաղհասարակությանը՝ կարծիքներ ստանալու համար: Մենք սպասում ենք կառավարության ծրագրին»:
Կ. Զադոյանի հավաստմամբ՝ ապրիլյան պատերազից հետո, երբ նախատեսվում էր հակակոռուպցիոն բարեփոխումներ իրականացնել, «Իրավաբանների հայկական ասոցիացիան» և Հայաստանի ՔՀԿ-ների հակակոռուպցիոն կոալիցիան նախկին կառավարությանը ներկայացրել են ճանապարհային քարտեզ, որտեղ առաջարկվում է անցնել կոռուպցիայի դեմ պայքարի կենտրոնացված համակարգի՝ մասնագիտացված մարմնի միջոցով. առաջարկվել է երկու տարբերակ, առաջին՝ ստեղծել ունիվերսալ մարմին, որը կունենա կրթական, կանխարգելիչ և պատժի անխուսափելիության գործառույթ իրականացնելու իրավասություններ, և երկրորդ՝ եթե քաղաքական կամքը չբավարարի, ստեղծել կանխարգելիչ և նախաքննության մարմիններ: Նախկին կառավարությունը ընտրել էր երկրորդ տարբերակը:
«Ն. Փաշինյանը և «Ելք» դաշինքը, երբ ընդդիմություն էին, պնդում էին, որ պետք է ստեղծել ունիվերսալ մարմին՝ երեք գործառույթներով: Այժմ Փաշինյանն իր մի քանի հրապարակային հայտարարություններում նշել է, որ արդեն ունիվերսալ մարմին ստեղծելու ժամանակն է,- նշեց Զադոյանը:- Ցավոք ներկայացված նախագիծը Կարեն Կարապետյանի կառավարության ծրագրի կրկնությունն է՝ այս մասով, դեռևս չենք տեսնում նոր բան»:
Վարուժան Հոկտանյանը հավելեց. «Մեր մոտեցումը արտացոլված է ներկա ռազմավարության նախագծում, դա տարանջատված մոդելն է՝ կազմված մասնագիտացված իրավապահ և կանխարգելիչ մարմիններից»: Հոկտանյանի կարծիքով՝ ապակենտրոնացված մոդելը Հայաստանի համար չաշխատեց, բայց այնպես չէ, որ միանգամից ունիվերսալ մոդելին գնալը լավագույն լուծումն է. «Անհրաժեշտ պայման է քաղաքական կամքը, բայց կան նաև ռեսուրսների, ինստիտուցիոնալ անցյալի հետ կապված խնդիրներ:
Պահանջվելու է կառուցվածքային փոփոխություններ իրավապահ համակարգում, կանխարգելիչ մարմիններում: Դասական օրինակը Սինգապուրն է, բայց քաղաքական տեսանկյունից Սինգապուրը ավտորիտար պետություն է: Մենք պետք է վստահ լինենք, որ անցումը ժողովրդավարությանը իսկապես կայացած է: Քաղաքական ռիսկեր ենք տեսնում»:
Մանրամասն՝ տեսանյութում:
