Կառավարության նոյեմբերի 3-ի նիստում վարչապետ Կարեն Կարապետյանն արդարադատության նախարար Արփինե Հովհաննիսյանին հանձնարարել է երկշաբաթյա ժամկետում պատրաստել ապօրինի հարստացման դեմ քրեական հետապնդման մասին օրենքի նախագիծ, որպեսզի պաշտոնյաները քրեական պատասխանատվության ենթարկվեն, եթե նրանց ունեցվածքի դինամիկան չի համապատասխանում ստացած օրինական աշխատավարձին կամ եկամտին:
Հնչում է բավական ուժեղ ու ազդեցիկ և, իհարկե, ողջունելի: Սակայն այդ ամենը ստվերում է մի հարց՝ իսկ ի՞նչը կամ ո՞վ է խանգարել, որպեսզի ապօրինի հարստացող պաշտոնյաների գործով Հայաստանի իշխանությունը զբաղվի մինչև հիմա՝ առանց այդ օրենքի: Ասել, թե դրան խանգարել է օրենքի բացակայությունը, կլինի երևի թե շատ ծիծաղելի և զավեշտալի: Ուրեմն ի՞նչ է փոխելու օրենքը, եթե Հայաստանը այժմ էլ ունի բավականաչափ օրենսդրա-իրավական դաշտ, որպեսզի ապօրինի հարստացողները ենթարկվեն պատասխանատվության:
Ամբողջ խնդիրն այն է, որ նոր օրենքը պետք է գիծ քաշի, և հենց այդ գիծն է լինելու դրա կարևորությունը: Ընդ որում, դա լինելու է ոչ թե գիծ, որից այն կողմ ապօրինություններն այլևս չեն հանդուրժվելու, այլ լինելու է մինչ այսօր տեղի ունեցած ապօրինի հարստացումների պաշտպանական գիծը: Մշակելով և ընդունելով ապօրինի հարստացման, այսպես կոչված, քրեականացման մասին օրենք՝ Հայաստանի իշխանությունը փաստացի գիծ է քաշում, այսպես ասած, անցյալի ու ապագայի միջև և անցյալը թողնում է այդ գծից այն կողմ: Ահա թե ինչի համար է անհրաժեշտ օրենքը ապօրինի հարստացման քրեականացման մասին:
Օրենքը, բնականաբար, չի ունենալու հետադարձ ուժ և վերաբերելու է այլևս ներկային ու ապագային: Մինչդեռ Հայաստանի ապօրինի հարստացման խնդիրը կամ դրա բուն մասը անցյալում է, և օրենքը, քաշելով այդ գիծը, կօգնի ձևավորել նոր իրավիճակ՝ բուն խնդիրը այլևս թողնելով անցյալում:
Հայաստանի իշխանական համակարգը անցնող երկու տասնամյակի ընթացքում լուծել է ապօրինի հարստացման հիմնարար հարցեր և զգալիորեն լուծել է նաև այդ ապօրինի հարստացումը որոշակիորեն «օրինականացնելու» կամ, ինչպես Սերժ Սարգսյանը կասեր՝ թղթերով ամեն ինչ կարգին դարձնելու հարցեր: Այդ համակարգը կապիտալի «նախնական կուտակման» ժամանակաշրջանում կարողացել է կուտակել, ամբարել և կուտակված կապիտալն, այսպես կոչված, ինստիտուցիոնալացնել այնքան, այնպիսի պաշարներով և ծավալներով, որ ապագայի համար այլևս ստեղծել է «օրինական» հարստացման բավականաչափ տարբերակներ:
Այժմ ընդամենը առկա է անցյալի և ապագայի միջև գիծ քաշելու, այդպիսով անցյալի էջը «փակելու», «ծալելու» խնդիր, ինչի համար էլ հարմար միջոց են նոր օրենքը և դրան հարակից մի շարք այլ փաստաթղթային նորարարությունները: Դրանք կձևավորեն արդեն նոր իրավիճակ, խնդիրը կտեղափոխեն նոր հարթություն՝ անցյալը դնելով մի կողմ, ապագայի համար սահմանելով նոր պատասխանատվություն՝ անցյալը ազատելով պատասխանատվությունից:
Լուսանկարը՝ Photolure-ի
