«Առաջին լրատվական»-ի զրուցակիցն է «Ազատ դեմոկրատներ» կուսակցության փոխնախագահ Անուշ Սեդրակյանը:
– Ինչո՞ւ Ֆրանսիան, ինչո՞ւ Փարիզը դարձավ ահաբեկիչների թիրախը:
– Մահմեդական ռադիկալիզմի կրողները մեծ ուշադրություն են դարձնում խորհրդանիշներին, մասնավորապես կրոնագաղափարական խորհրդանիշներին: Ամերիկայում սեպտեմբերյան ահաբեկչությամբ նրանք ուզեցին ցույց տալ, որ իրենք տեռորիստական ակցիայով ի զորու են քանդել փողի և գործարարության կենտրոնը, ԱՄՆ-ի ֆինանսական և քաղաքական կայունությունը: Իսկ Փարիզը մի զրնգուն հեքիաթ է: Փարիզի վրա հարձակումը հարձակում էր արվեստի, նորաձևության և ինչպես իրենք՝ ֆրանսիացիներն են որակում՝ «կյանքի ուրախության, երջանկության» կենտրոնի վրա: Եվ այդ կյանքի երջանկության ու վայելքի հեքիաթն անապահով դարձնելը ունի մեծ խորհրդանշական նպատակ, քանի որ ռադիկալիզմի աշխարհը կողմ է նրան, որ աշխարհը, մարդկությունը գնա իր բոլոր կրեատիվ մտքերի սահմանափակման ճանապարհով, դեռ ավելին՝ այդ ամենի վերացման ճանապարհով:
– Ֆրանսիան ամենազուսպն էր «Իսլամական պետության» ռմբահարման իմաստով, ընդամենը երկու գործողություն էր տեղի ունեցել: Բայց ահաբեկիչներից մեկը հստակ նշել էր, որ սա վրեժ է Սիրիայում տեղի ունեցածի համար: Շատերի համար անհասկանալի էր նաև Ասադի գնահատականը, որ այն, ինչ տեղի ունեցավ Փարիզում, շուրջ 4 տարի՝ տեղի է ունենում Սիրիայում:
– «Նյու Յորք թայմսում» տպագրվեց մի հոդված, որին երկար ենք սպասել. այդ հոդվածի հիմնական գաղափարն այն է, որ պետք է բարձրաձայնել այն, ինչ երկար ժամանակ մնում էր փակ վարագույրների հետևում, այն, որ Սիրիան Մերձավոր Արևելքում ռուսական ամենահզոր ազդեցության տարածքն է:
Ինչ վերաբերում է մեզ մոտ շրջանառվող այն հանցավոր թեզին, ըստ որի՝ ահաբեկչությունը ինչ-որ քաղաքական գործողությունների հետևանք է, պետք է ոչ միայն սահմանադրորեն, օրենսդրորեն ուղղակի դատապարտել, այլ նաև պետք է քրեորեն պատժել ահաբեկչությունը արդարացնող որևէ փորձ:
– Օրերս նաև մտքեր էին շրջանառվում հայկական համացանցում այն մասին, թե ինչու մենք պետք է ցավակցենք ֆրանսիացիներին, բայց ոչ ամեն օր պատերազմի զոհ դարձող սիրիացիներին և իրաքցիներին:
– Մի պարզ պատճառով, որ պատերազմը և ահաբեկչությունը խորապես տարբերվող երևույթներ են: Պատերազմների մասնակցում են երկրների էլիտաները, զինվորները, և խաղաղ բնակչությունը քիչ թե շատ պաշտպանված է միջազգային կոնվենցիաներով:
– Դուք ուղղորդում տեսնո՞ւմ եք այս գրառումների հետևում:
– Միանշանակ տեսնում եմ այդ ուղղորդումը: Այն մարդիկ, որոնք փորձում են հավասարության նշան դնել այդ երկու երկրների միջև, նաև այն մարդիկ, որոնք փորձում են հավասարության նշանը բացատրել քաղաքակրթությունների տարբերությամբ, երկու դեպքում էլ անընդունելի գործողություններ են կատարում:
– Ի՞նչ էր այս ամենը մեզ համար, և որքանո՞վ էր համարժեք մեր արձագանքը:
– Մարդիկ, իհարկե, գնում են դեսպանատուն, բայց մենք չենք նկատում պետական մակարդակով ավելի լուրջ արձագանք այդ գործողություններին: Ի դեպ, չկա նաև մահմեդական աշխարհի արձագանքը, որն ինձ մտահոգում է այն առումով, որ այդ աշխարհը իրեն նույնականացնում է ռադիկալ ուղղության հետ, ինչը շատ վտանգավոր է: Ի վերջո՝ սուգը, կարեկցանքը չի կարող լինել արհեստածին, այն պետք է լինի ինքնաբուխ: Եվ քննադատությունը՝ ինչո՞ւ մարդիկ չգնացին Իրաքի կամ Սիրիայի դեսպանատուն, տեղին չէ: Ցանկացած մարդու նկատմամբ հանցանքը դատապարտելի է, բայց կարեկցանքը, սերը, հիացմունքը, դրանք որևէ մեկը չի կարող պարտադրել: Ֆրանսիան, ամբողջ Եվրոպան երկրաշարժի ժամանակ միանգամից կազմակերպեցին ինքնաբուխ օգնություն Հայաստանին: Ասում են՝ մի՛ նայիր հարևանիդ, երբ որ նրան շատ են կարեկցում, մտածի՛ր, թե քեզ ինչու են քիչ կարեկցում, որովհետև կարեկցանքի և սիրո չափաբաժինը որոշվում է տվյալ մարդու, տվյալ հանրության, տվյալ քաղաքակրթության արժանիքներով: Ուրեմն Ֆրանսիան ունի արժանիքներ:
– Ռուսաստանը փորձում է նաև Փարիզի ահաբեկչությունն օգտագործելով՝ դառնալ միջազգային ընդհանուր գործողությունների մաս: Նրան չհաջողվեց առանձին հակաահաբեկչական կոալիցիա կազմել:
– Պուտինը պատրաստ է հանձնել Ասադին՝ պայմանով, որ Սիրիայում իշխանության կգա պրոռուսական կոալիցիայի որևէ լիդեր: Ռուսաստանը փորձեց լինել վախի գործոն, դա նրան չհաջողվեց, նրա տնտեսական ռեսուրսները չեն բավարարում վախի գործոն լինել: Այժմ նա փորձում է վստահելի գործընկերոջ ստատուսի մեջ մտնել, բայց նրան կտրականապես արգելում են, որովհետև նա այդ գնով փորձում է զորքերը պահել Դոնբասում, դա նրան թույլ չեն տալու: Մենք գործ ունենք մի դաշնակցի հետ, որը բոլորին դավաճանում է: Մենք մի մազ էինք հեռու աշխարհաքաղաքական աղետից: Ղարաբաղի օդանավակայանը անգամ եթե մեկ անգամ օդային տարածք տրամադրեր Ռուսաստանին, հայտնի չէ, թե ինչ կլիներ մեր վերջը:
– «Իսլամական պետության» այս գործողությունները ծրագրողները, այս միաժամանակյա ահաբեկչական հարվածները հասցնողները, չե՞ք կարծում, որ կարող էին ենթադրել, որ այսպիսի աննախադեպ մոբիլիզացիա կլինի ԱՄՆ-ի, ԵՄ-ի, ՆԱՏՕ-ի միջև, և հարվածներն ավելի ահասարսուռ կլինեն: Չե՞ք կարծում, որ հակազդեցություն կարող է տեղի ունենալ: Արդեն ձերբակալություններ կան Բելգիայում և ԵՄ այլ երկրներում:
– ԻՊ-ի տնտեսական և մարդկային ռեսուրսները անսպառ չեն, և եթե ժամանակին լիներ այդ կոնսոլիդացված ճակատը, այդքան առաջխաղացում չէր լինի: Եվրոպան և ԱՄՆ-ը վերջապես հասկացան, որ անվտանգությունը գլոբալ գործառույթ է, որը պետք է կիրառել համակողմանիորեն:
– ԻՊ-ը Հայաստանին այդքան մոտ է, վտանգը որքանո՞վ է հեռու մեզանից:
– Ուղղակի, թե անուղղակի մենք էլ ենք ներգրավված այդ պայքարում: Մենք պետք է հասկանանք, որ հայտնվել ենք տոտալ օղակի մեջ, որը նախ՝ մեզ պետք է ստիպի փնտրել անվտանգության ավելի հզոր երաշխիքներ, քան ՀԱՊԿ-ն է, որովհետև ՀԱՊԿ-ը ցույց տվեց, որ նույնիսկ փոքր բախումների դեպքում երաշխիք չէ մեր անվտանգության համար: Երկրորդ՝ պետք է փնտրենք այլընտրանքային տնտեսական ուղիներ, որովհետև մեր հետագա աղքատացումը որևէ ռեալիթի շոու չի փրկի, և երրորդ՝ մենք պետք է սկսենք տրամադրել օբյեկտիվ, ճիշտ և ստուգված ինֆորմացիա: Ես չեմ կարծում, թե պետական մամուլում կամ հեռուստատեսությունում չկան հմուտ թարգմանիչներ: Նրանք ճիշտ են կրթված, բայց սխալ են հրահանգավորված. ահա այստեղ է թաքնված շան գլուխը:
