«Առաջին լրատվական»-ի զրուցակիցն է Հանրային ծառայությունները կարգավորող հանձնաժողովի նախագահ Ռոբերտ Նազարյանը:
– Պարոն Նազարյան, «Ոտքի՛, Հայաստանը» Ձեր հրաժարականի պահանջը հանձնեց ՀԾԿ հանձնաժողովին: Ե՞րբ կպատասխանեք նամակին:
– Նամակն անստորագիր ենք ստացել, որևէ ստորագրություն նամակի տակ չկա, միայն գրված է՝ «Ոտքի՛, Հայաստան», բայց որևէ մեկը չի ստորագրել այն: «Ո՛չ թալանին» նախաձեռնող խումբը մեզ արդեն երրորդ նամակն է գրում, մենք երեք նամակին էլ սիրով պատասխանել ենք, քանի որ տակը կա ստորագրություն, կոնտակտային տվյալներ՝ հեռախոս, հասցե և այլն, մինչդեռ այստեղ որևէ բան չկա: Բացի այդ, «Ոտքի՛, Հայաստան»-ի նամակը՝ որպես ձևակերպված նամակ, անգրագետ է, երեք թիվ են ներկայացնում վնասների մասով և փոխանակ ստանան 30 միլիարդ, գրում են 51 միլիարդ: Երրորդ՝ այն խիստ անձնավորված ու վիրավորական տոնայնության մեջ է գրված՝ ճիճուներ և այլն մեր հասցեին: Հիմա պարզ հարց տամ՝ դուք լինեիք, այդ նամակի հետ ինչպե՞ս կվարվեիք: Նախ՝ անստորագիր է, երկրորդ՝ անգրագետ է, երրորդ՝ վիրավորական: Ինձ բոլորովին չի հետաքրքրում, թե իրենց հետևում ով կա ու ինչ կա: Եթե նրանք մեզ հետ նման ձևով բազմաշերտ, բազմակողմանի վերլուծություն անեին, գային մեզնից տվյալներ վերցնեին, մեր պարզաբանումներն ստանային, և հանկարծ պարզվեր, որ մենք իրոք թերացել ենք մեր գործում, և պահանջեին մեր հրաժարականը, միգուցե մենք մտածելու տեղ կունենայինք: Իսկ հիմա ես չեմ էլ մտածում՝ արժե՞ նման նամակի արձագանքել, թե՞ ոչ, կամ՝ ո՞ւմ պետք է ստորագրեմ ուղարկեմ, կամ էլ՝ հրապարակում մի պաստա՞ռ փակցնեմ, վրան էլ մեր պատասխանը դնեմ: Չորս հոգով հավաքվել են, իրենց համար նամակներ են գրում: Մեկը հարցնող լինի ՝ էս երկրի համար ինչ եք արել, որ քարն եք մյուս քարի վրա դրել, որ նման մարդկանց անցյալը, կենսագրությունը ճիճուներ եք որակավորում: Լավ գործից սկսեցին, կամաց-կամաց իրենց էլ վարկաբեկեցին, իրենց գործն էլ:
– Այսինքն՝ կարծում եք, որ անգամ նամակ գրելու առումով պրոֆեսիոնալիզմ չեն դրսևորե՞լ, քաղաքակիրթ չեն գտնվե՞լ:
– Անդրիաս Ղուկասյանն իրավաբան մարդ է, նամակ է գրում, բա գոնե մի կոնտակտային հասցե չեն թողնում, որ իմանանք ում ուղարկենք պատասխանը: Մենք հո փողոցի հետ չենք աշխատելու, սա պետական կառույց է:
– Իրենք իրենց հարցազրույցում նշել են, որ թեև կառավարությունը հայտարարել է, որ այս ամիսներին իր վրա կվերցնի հոսանքի թանկացման բեռը, սակայն ՀԾԿՀ անդամների հրաժարականի պահանջը տեղին են համարում: Նրանք կարծում են, որ այդ պահանջին քաղաքացիներ կմիանան, ստորագրահավաք կսկսվի: Ձեր կարծիքով՝ ինչպիսի՞ն է հանրության վերաբերմունքը այս առումով:
– Ես դժվարանում եմ հանրության կարծիքի մասին տեսակետ հայտնել, ընդամենը կխոսեմ փաստերով: Եթե իրենք այդքան վստահ էին հանրության կարծիքի վրա, գոնե իրենց կողքը մարդիկ կլինեին, մինչդեռ այս 10 օրերին 4 մարդուց ավելի չի հավաքվում նրանց կողքը: Բա ո՞ւր է այդ հանրությունը: Ենթադրենք՝ մի հազար ստորագրություն էլ հավաքեցին ու բերեցին այդ ստորագրություններով նամակը մեզ տրամադրեցին, արդյոք դա կարո՞ղ է համարվել հանրության կարծիք: Մենք 3 մլն բնակչություն ունենք, և դա նույնիսկ 0,001 տոկոսը չի կազմում: Երկրորդ՝ մենք պաշտոնապես կարևոր քայլ ենք արել՝ դիմել ենք աշխարհի 5 ամենահեղինակավոր խորհրդատուներին, որ նրանք գան, այս ամբողջ վերլուծությունը կատարեն էլեկտրաէներգիա արտադրողից մինչև սպառող շղթայում գնագոյացման մեթոդիկաների, մոտեցումների գնահատականը տան, և որոշեն, թե մենք մեր գործողությունների մեջ որտեղ ենք թերացել, որտեղ ենք բացթողումներ ունեցել: Չսպասե՞նք հասկանանք՝ այդ մասնագիտական կառույցի կարծիքն ինչպիսին կլինի, հետո նոր որոշենք կարծիքներ արտահայտել:
– Պարոն Նազարյան, երբ սկսվեց «Ո՛չ թալանին» շարժումը, Դուք, ինչպես հասկացանք Ձեր խոսքից, սկզբում դրակա՞ն էիք վերաբերվում, որից հետո պառակտում եղավ, և երիտասարդները խմբերի բաժանվեցին:
– Ես միայն կարող եմ իմ անձնական կարծիքն ասել. ցանկացած շարժում, որ սկսվում է, որևէ ձևով պետք է հիմքեր ունենա: Այո՛, այսօր ունենք բարձր սակագների իրողություն, որը բոլորիս համար էլ, մեղմ ասած, անընդունելի է, որովհետև բոլորս էլ ստիպված ենք լինելու ավելի շատ վճարել: Երբ մարդը բողոք է հայտնում և ասում է՝ բարձր է սակագինը, իսկ «Ո՛չ թալանին» շարժումը հենց այդպես էր հայտարարում՝ ասելով, որ իրենց հետաքրքիր չէ՝ ճիշտ են հաշվել, թե սխալ, պետք է չեղարկել թանկացման որոշումը, ես դա ինչ-որ տեղ կարողանում եմ հասկանալ: Մարդը չի ասում՝ ես վերլուծություն եմ արել, դուք սխալ եք հաշվել, ասում է՝ ես չեմ կարող այդ գումարը վճարել, և վերջ: Հետո կամաց-կամաց այլ երանգներ ստացավ, սկսեցին մասնագիտական որակավորումներ տալ առանց վերլուծությունների, խմբերի բաժանվեցին:
Այսօր էլի «Ո՛չ թալանին» նախաձեռնող խումբը շարունակում է մեզ հետ ճիշտ պահել իրեն, որովհետև սկսել է աշխատել. մեզ հարցաթերթիկ է ուղարկում, պատասխաններ է ակնկալում, որպեսզի հավաքի դրանք, վերլուծի: Եվ ես առիթից օգտվելով ձեր միջոցով կդիմեմ նրանց՝ ասելով, որ եթե վերջում էլի հարցեր կմնան, մենք պատրաստ ենք ձեզ հուզող բոլոր հարցերին պատասխանելու, ձեր հանդիպումների, քննարկումների ժամանակ պարզաբանումներ տալու, թե ինչ մեթոդիկաներով, ինչ սկզբունքների կիրառմամբ է կատարել իր հաշվարկները: Մենք բաց ու թափանցիկ կառույց ենք բոլորի համար: Միգուցե մենք էլ սխալներ թույլ տված լինենք, ես չեմ բացառում, բայց ցույց տվեք, թե մենք որտեղ ենք թերացել կամ սխալվել: Եթե մենք ուզում ենք մի հարցի լուծում տալ, միայն գոռալով, աղաղակելով, կուրծք ծեծելով ու ասֆալտի վրա պառկելով, հիվանդանոց գնալով ու հաջորդ օրը նորից գալով կիզիչ արևի տակ կանգնելով հարց չի լուծվում: Եկեք մեզ հետ աշխատեք, մենք այս երկրի թշնամին չենք: Ես իմ ամբողջ գիտակցական կյանքում այնքան բան եմ արել, որ եթե բոլորը հավաքվեն ու սրանից մի 30 տարի էլ անեն, իմ արածի 10 տոկոսը չեն կարող անել: Իսկ այսօր ինձ պիտակավորում, ճիճու են անվանում: Դաստիարակություն էլ չունեն:
– Ձեր կարծիքով՝ մեր իշխանություններն արդյոք կարո՞ղ են Ռուսաստանի ցանկություններից դուրս որոշումներ կայացնել: Այսինքն՝ եթե ՀԷՑ-ը չպատկաներ ռուսական ընկերությանը, արդյոք խնդիրն ավելի արագ լուծում չէ՞ր ստանա:
– Ես վստահաբար ասում եմ, որ սա այն դեպքն է, որ պետք չէ ոչ Ռուսաստանի հետ կապել, ոչ էլ՝ արևմտյան երկրների: Սա մեր ներքին խնդիրն է, որի հետ կապված մենք ՀԷՑ-ի կատարած աշխատանքին էլ ենք գնահատական տվել՝ հրապարակավ մատնանշելով թե իրենց թերացումները, թե այն վնասները, որոնք իրենց մեղքով չեն առաջացել: Մենք այդ ամբողջը հատ-հատ թվաբանություն ենք արել, իսկ ինչ մնում է հարցը քաղաքականացնելուն, ապա դրանով փորձում են շեղել բուն նյութից և չեն ուզում հարցին ավելի ճշմարտացի լուծում տալ:
– Այսինքն՝ քաղաքակա՞ն չեն խնդիրները:
– Իհարկե՝ ո՛չ: Սա քաղաքական լինել չէր կարող: Դուք գիտեք նաև «Ինտեր ՌԱՕ»-ի գլխավոր տնօրեն Կովալչուկի գնահատականը մեր կառույցին, և մեր հանձնաժողովի համապատասխան արձագանքը նրանց կարծիքին: Սա ընդամենը մասնագիտական առողջ վեճ է, միշտ էլ կարգավորողն ու լիցենզավորված ընկերություններն իրարից դժգոհ են եղել: Բոլոր երկրներում մեր տիպի կառույցի առաքելությունն է հավասարակշռել սպառող և ծառայություններ մատուցող ընկերությունների շահերը: Որպես կանոն, որևէ երկրում մեր տիպի կառույցները չեն կարողացել գոհացնել ոչ մեկին, ոչ մյուսին, միշտ էլ երկկողմանի դժգոհություն է եղել՝ և՛ սպառողների կողմից, և՛ ծառայություններ մատուցող ընկերությունների կողմից: Սա այն գործն է, որը մեզ է վերապահված օրենքով, և մենք անում ենք: Լավ ենք անում, վատ ենք անում՝ եկեք միասին հասկանանք, թե որտեղ է սխալը, որտեղ է լավը, որտեղ կարելի է կատարելագործել, որտեղ կարելի է լրացուցիչ լիազորություններ տալ:
– Այսինքն՝ «Ո՛չ թալանին» նախաձեռնության անդամներն արդեն համագործակցո՞ւմ են ձեզ հետ: Նրանք խումբ էին կազմել, որ մասնակցեն աուդիտին:
– Ո՛չ, հիմա աուդիտ դեռ չի սկսվել: Իրենք ուղղակի իրենց հետաքրքրող հարցերը պատրաստում են, ուղարկում են մեզ, մենք էլ գրավոր պատասխանում ենք: Մեկ նամակի պատասխանել ենք, երկրորդն էլ ընթացքի մեջ է, երկու օրից կպատասխանենք: Մենք տեղեկատվություն տրամադրելու օրենքով սահմանված 5-օրյա ժամկետը պահում ենք, չենք ձգձգում:
– Այս ընթացքում նաև կարծիք էր հնչում, որ հենց այս շարժման շնորհիվ էր, որ Պերմյակովի գործը որոշեցին հանձնել հայկական կողմին:
– Ինձ զարմացնում է, որ այս լրատվամիջոցներից մեկ-երկուսը կարծես բան ու գործ չունենան, այդ երեք հոգու հետևից են ընկել, զոռով խոսացնում են, հարցեր են տալիս: Առավոտից երեկո լսում եմ, որ հասկանամ ինձ համար որևէ օգուտ տվող բան, չեմ կարողանում վերցնել: Եկեք մեզ մոտ, հով է, սուրճ էլ կհյուրասիրենք, նստենք քննարկենք, հասկանանք: Հո մենք այս ազգի թշնամին չենք: Երբ ես իրենց հասակին էի, Խորհրդային Միության պետական մրցանակ էի ստացել, երկու հազար մարդու կյանք եմ փրկել իմ արած մասնագիտական գործով, իրենք ինչ են արել:
– Իսկ աուդիտի անցկացումը, խնդրի նման լուծումը ճի՞շտ եք համարում:
– Եկեք ես այդ հարցին պատասխան չտամ, որովհետև դա մեզնից չի դուրս եկել: Մեզ են կասկածում, մեր որոշման վրա են կասկածում, ինչ-որ տեղ ես ուրախ եմ, որ նման աուդիտի միջոցով մասնագիտական դաշտում հնարավորություն կլինի գոնե վերլուծություն կատարել ու մասնագետների կողմից գնահատական տալ: Այդ առումով վատ է, որ կասկածում են, բայց եթե կասկած կա, պետք է այդ կասկածների հետ կապված քայլեր կատարվեն: Աուդիտն այդ քայլերից մեկն է՝ կասկածները փարատելու ուղղությամբ:
– Չեք մեկնո՞ւմ արձակուրդ:
– Աշխատում եմ, աուդիտների խորհրդատվական ընկերությանն եմ ընդունում, եթե հնարավորություն լինի, կարող է մեկ շաբաթով մեկնեմ հանգստի, բայց դեռևս այստեղ եմ:
