Ըմբշամարտի աշխարհի առաջնությունում Հայաստանը երկու ոսկե մեդալ նվաճեց: Մեր հունահռոմեական ըմբիշներ Արթուր Ալեքսանյանն ու Արսեն Ջուլֆալակյանն իսկական հպարտություն պարգևեցին հայաստանցիներին, մեծ ոգևորություն, ինչը հատկապես կենսական նշանակություն է ստանում Հայաստանում առկա սոցիալ-հոգեբանական ծանրագույն խնդիրների ֆոնին:
Հատկապես առանձնահատուկ նշանակություն է երևի թե ստանում այն իրողությունը, որ երկու չեմպիոն ըմբիշներն էլ ներկայացնում են մեր, անկասկած, մարզական թիվ մեկ քաղաքը՝ Գյումրին: Գյումրին, որը այսօր, սակայն, թիվ մեկ քաղաքն է նաև իր ծանրագույն տնտեսական, հասարակական, իրավական խնդիրներով, թիվ մեկ քաղաքն է՝ իր սոցիալ-տնտեսական անմխիթար պատկերով: Գյումրին այսօր, մեղմ ասած, չափազանց հեռու է հանրապետության երկրորդ քաղաքը լինելու կարգավիճակից:
Այս տեսանկյունից հետաքրքրականորեն զուգադիպեցին աշխարհի առաջնության երկու ոսկիներն ու Գյումրիում տեխնոպարկի բացումը: Այս նախագիծը, որ դեռևս նախորդ կառավարության մտահղացումն էր, բավական ծիծաղի առարկա էր դարձել իր ստեղծման օրից: Խնդիրն այն է, որ իսկապես ծիծաղելի են այն «նյու-վասյուկի» նախագծերը, երբ մենք փորձում ենք հասկանալ, թե իրականում ինչպիսին է Գյումրիի սոցիալ-տնտեսական պատկերը:
Այս առումով, ըստ էության, Գյումրիի համար աշխարհի առաջնության երկու ոսկիները ավելի շատ բան տվող իրողություն են, քան մի ամբողջ տեխնոպարկ: Խնդիրն այն է, որ գյումրեցին ըստ էության տեսնում է իր կապը այդ երկու ոսկիների հետ, այդ ոսկին բերող տղաների հետ, սակայն չի տեսնում իր կապը «նյու-վասյուկի» ծրագրերի հետ, որովհետև նախ՝ եկեք Գյումրին վերադարձնենք ինքն իրեն, հետո նոր մտածենք ամպագոռգոռ ծրագրերի մասին:
Իսկ Գյումրին ինքն իրեն վերադարձնելու համար պետք է վերադարձնել գյումրեցու տրամադրությունը, հոգեբանական կայուն վիճակը, հավատը, վստահությունը իր ուժի, իր հնարավորությունների հանդեպ:
Արսեն Ջուլֆալակյանն ու Արթուր Ալեքսանյանը հենց դա են վերադարձնում, իսկ իշխանություններին մնում է զարգացնել այդ ոգևորությունը, որ առաջանում է հասարակության մոտ, այդ ոգևորության վրա կառուցել նվազ ամպագոռգոռ ու հնչեղ, նվազ «նյու-վասյուկիական», սակայն առավել անհրաժեշտ, հանրօգուտ, այսօրեական ծրագրեր և դարձնել դրանք այն աղյուսները, որը մեկը մյուսի հետևից պետք է շարվեն՝ ձևավորելով գյումրեցու տրամադրության պատը:
Այս տեսանկյունից մարզական հաղթանակները պետք է դառնան հենց նման գործերի հիմք, հումք: Սակայն Հայաստանում մարզական հաղթանակները դառնում են քաղաքական շահերի սպասարկման հիմք և հումք: Մարզիկներին զուգահեռ, իսկ հաճախ նաև նրանցից առաջ՝ առաջին պլանում են հայտնվում, այսպես ասած, հովանավոր-չինովնիկները՝ ըստ մարզաձևերի, նայած թե ով որ մարզաձևն է հաստատել իր «բալանսում»: Եվ սկսվում է քաղաքական դիվիդենդների հավաքագրումը:
Որ հովանավորները, չինովնիկ-կազմակերպիչները շատ կարևոր են սպորտում, հատկապես սոցիալ-տնտեսական վատ վիճակում գտնվող երկրում՝ երկրորդ կարծիք լինել չի կարող: Սակայն երկրորդ կարծիք լինել չի կարող նաև նրանում, որ սպորտի զարգացման և հաջողությունների թիվ մեկ թշնամին հենց այն երևույթն է, երբ հովանավորը, կազմակերպիչը, ղեկավար չինովնիկը փորձում է իր գործունեությունը դարձնել քաղաքական շահերի սպասարկման հումք: Սպորտի հովանավորությունը զարգացման կարող է բերել անշահախնդիր լինելու դեպքում, այսինքն՝ քաղաքական կոնյունկտուրայից զերծ լինելու դեպքում: Այդ դեպքում է, որ հաջողությունները կայուն են լինում, ձևավորվում են մարզական ավանդույթներ, դպրոցներ, ձևավորվում է հաղթողի հոգեբանություն:
Ցավոք սրտի, առանձին հաջողություններով հանդերձ՝ հայկական սպորտում դա չկա, և այդ իսկ պատճառով է, որ մեր մարզիկները բոլոր մարզաձևերում աչքի են ընկնում անկայուն, վայրիվերումներ ունեցող ելույթներով: Որովհետև նրանք ակամայից զգում են այն կոնյունկտուրային ճնշումը, որ իրենց վրա արդեն նաև ենթագիտակցորեն բանեցնում են սպորտը տնտեսա-քաղաքական քվոտաներից մեկը դարձրած գործիչներն ու խմբերը: