Պատմաբան Ռաֆայել Համբարձումյանը տարածել է մի հորդորակ, որում մասնավորապես նշված է. «Այս տարվա նոյեմբերի 22-ին լրանում է ԱՄՆ նախագահ Վուդրո Վիլսոնի տնօրինությամբ կազմված իրավարար վճիռ-քարտեզը միջազգայնորեն հաստատվելու 90-ամյակը, որն անպայմանորեն պետք է նշել ազգովին: Անհրաժեշտ է արձանագրել, որ վիլսոնյան իրավարար վճիռը մեզանում պատշաճ տեղ չի ունեցել, Իրավարար վճռի տարեդարձներից և ոչ մեկը մեզանում չի նշվել: Մեկնաբանվել, իսկ 1988-2009 թթ. իմ նախաձեռնությամբ նշվել են միայն Սեւրի դաշնագրի տարեդարձերը: Իրավարար վճիռ-քարտեզի 90-ամյակը նշելու պատեհությունը հայերս պարտավոր ենք օգտագործել առավելագույնս` մեր երկրի հայանպաստ քարոզչությունը ամբողջ աշխարհում միջազգային ընդգրկումով ծավալելու համար: Դա հայությանը եզակի հնարավորություն կտա նաեւ անառարկելիորեն հակադարձելու քարոզչական ճակատում թուրք-թաթարների հանապազօրյա հարվածները, վերականգնելու համար այդ ոլորտում հայության 1988-1991 թ.թ. ունեցած նպաստավոր դիրքերը… Վուդրո Վիլսոնի տնօրինությամբ գծված քարտեզում նշված է Թուրքիայից Հայաստանի Հանրապետությանը վերադարձվելիք հայոց տարածքների չափը` 40 հազար քառ. մղոն (ավելի քան 90 հազար քառ կմ), Էրզումից` 40հազար քառ կմ, Վանից` 20 հազար քառ. կմ, Տրապիզոնի եւ Բիթլիսի նահանգներից` 15 հազար քառ.կմ: Այդ ժամանակ ՀՀ տարածքը մոտ 71 ու կես հազար քառ. կմ էրՙ: Հորդորակին միացել են ՀՀ Նկարիչների միության նախագահ Կարեն Աղամյանը, ՀՀ Գրողների միության նախագահ Լեւոն Անանյանը, ՀՀ Կինեմոտոգրաֆների միության նախագահ Ռուբեն Գեւորգյանցը, ԱԻՄ նախագահ Պարույր Հայրիկյանը, Արցախյան ազատամարտի հերոս Ժիրայր Սեֆիլյանը, արվեստագիտության դոկտոր-պրոֆեսոր Լևոն Չուքասզյանը, դերասան-բեմադրիչ Երվանդ Մանարյանը, այլք: Հորդորակը ստորագրողները պահանջում են նոյեմբերի 22-ը հայտարարել Հայրենատիրության համահայկական տոն եւ նշել Հայաստանում ու աշխարհի բոլոր հայաշատ երկրներում:
Ռաֆայել Համբարձումյանից «Առաջինե լրատվականը հետաքրքրվեց, թե իր նախաձեռնությունը ի՞նչ կարող է տալ հայ-թուրքական հարաբերությունների բարելավման տեսանկյունից, երբ Հայաստանն էլ, Թուրքիան էլ բռնապետական երկրներ են և կարիք ունեն ներքին կյանքի ժողովրդավարացման: «Թուրքիան տասը անգամ ավելի ազատ երկիր է, քան` Հայաստանը: Հարավային Կովկասում և նախկին ԽՍՀՄ-ում ամենաժողովրդավար պետությունը Վրաստանն է: Մեր ղեկավարությունը պետք է փոխվի, ազգայնանա, որպեսզի այդ բոլոր հարցերը լուծեն: Հայաստանից մեծ չափերի արտագաղթ կա, ժողովուրդը սովից փախչում էե,- մեր հարցին այսպես արձագանքեց պատմաբանը: Ռաֆայել Համբարձումյանը կարծում է, որ Հայաստանն այդ նախաձեռնությունից կշահի քարոզչական ճակատում և պատասխան կտա Թուրքիային:
