Ռուսական մամուլը երեկ բավական հետաքրքրական մի թեմա է դրել շրջանառության մեջ` «ՎիվաՍել-ՄՏՍ» ընկերության գործադիր տնօրեն Ռալֆ Յիրիկյանին վերագրելով քաղաքական, մինչև անգամ նախագահական հավակնություններ: Ըստ այդ տեղեկատվության, ՄՏՍ ընկերությունն էլ «ՎիվաՍել-ՄՏՍ»-ին, այսինքն` այն ընկերությանը, որի 80 տոկոսի սեփականատերն է, վարկ է տալիս հենց Յիրիկյանի քաղաքական հավակնությունները բավարարելու համար:
Ռալֆ Յիրիկյանին նոր չէ, որ Հայաստանում, այսպես ասած, «կասկածում» են քաղաքական հավակնությունների համար: Շատերն են հարց տալիս, հետևելով նրա բարեգործություններին, թե որն է ի վերջո նրա այդ նպատակը: Ավելին` այդ ամենում, իհարկե, կար մեկ այլ հետաքրքրական և տարօրինակ կողմ: Դրա նրբությունն այն է, որ Ռալֆ Յիրիկյանը բարեգործություն է անում փաստացի ոչ իր հաշվին, սակայն իր անվան տակ: Ի՞նչն է բանը: Յիրիկյանը գործադիր պաշտոն է զբաղեցնում ուրիշի սեփականությունը հանդիսացող ընկերությունում: «ՎիվաՍել-ՄՏՍ»-ի, կամ այդ ապրանքանիշի տակ հանդես եկող «Ղ-տելեկոմ» ընկերության 80 տոկոս սեփականատերը ռուսական ՄՏՍ-ն է, իսկ 20 տոկոսի սեփականատերը «Ղ-տելեկոմի» հիմնադիր Պիեռ Ֆաթուշը՝ լիբանանցի գործարար: Ֆաթուշը, գալով Հայաստան և մի քանի տարի աշխատելով հեռահաղորդակցության ոլորտում` հայտարարեց, որ վաճառում է ընկերությունը, դրա դիմաց ստանալով Երևանում մոտ մեկ միլիարդ դոլարի կապիտալ շինարարություն իրականացնելու իրավունք: Բայց երբ դա տեղի ունեցավ, Հայաստանում շինարարական բում էր, և ճգնաժամ չէր եղել, իսկ այժմ ճգնաժամ է, և շինարարական բումը կարծես թե առաջվանը չէ: Այդ իմաստով հետաքրքրական է, թե արդյոք առաջվա՞նն են Ֆաթուշի պլանները:
Վերադառնալով Յիրիկյանի բարեգործությանը` արձանագրեմ, որ նա փաստացի գործադիր պաշտոն է զբաղեցնում ուրիշի սեփականությունում և բարեգործություն է անում, այսպես ասած, «ուրիշի փողով»: Բայց վարկը կուտակվում է Ռալֆ Յիրիկյանի հաշվին: Այդ տեսանկյունից զարմանալի չէ, որ ՄՏՍ ընկերությունը՝ «ՎիվաՍել-ՄՏՍ»-ի սեփականատերը, այդ հանգամանքից կարծես թե չի դժգոհում և չի փորձում որպես բարեգործության սուբյեկտ Ռալֆ Յիրիկյանին մղել երկրորդ պլան և առաջնային պլան բերել ընկերությանը: Միգուցե դա մարքեթինգային քայլ է` պայմանավորված այն բանով, որ Հայաստանում ամեն ինչ առավել լավ է ընկալվում անձնավորված, հետևաբար ընկերությունը կշահի Յիրիկյանի դեմքով հանդես գալով: Բայց հնարավոր է նաև, որ այստեղ իսկապես քաղաքական հավակնություններն ու ծրագրերն են գլխավոր շարժառիթը, որ ՄՏՍ ընկերությունը շարունակում է, այսպես ասած, ֆինանսավորել Յիրիկյանի դեմքով բարեգործությունը: Իսկ հիմա ռուսական մամուլը, փաստորեն, հրապարակում է այդ վարկածը: Եթե այն մինչ այժմ միայն հայկական մամուլում էր կցկտուր շրջանառվում, ապա այժմ կարծես թե ռուսական մամուլի թեմա կարող է դառնալ:
Հետաքրքիր է, թե ինչ զարգացումներ կունենա այդ ամենը, քանի որ համենայնդեպս լուրջ ռուսական մեդիամիջավայրը թեմային անհաղորդ է: Հնարավոր է, որ դա ժամանակի հարց է, եթե, ասենք, Սերժ Սարգսյանը չփորձի պարզել իրավիճակն ու հասկանալ, թե Ռուսաստանից այդ ինչ նոր մրցակիցներ են «մոգոնում» իր համար: Հարցն այստեղ այն է, թե ինչ քայլեր նա պետք է անի, որ Յիրիկյանի «թեման» ձնագնդի էֆեկտ չստանա և չվերածվի, ասենք, մի նոր Բարգավաճ Հայաստանի տարբերակի:
Մյուս կողմից` ռուսական մամուլում այդ շրջանառությունը նաև հետաքրքրական է այլ տեսանկյունից: Փաստորեն, Ռուսաստանը դրանով նաև ինչ-որ սաղմնային ակնարկներ է անում թե՛ Ռոբերտ Քոչարյանի, թե՛ ԲՀԿ նախագահ Գագիկ Ծառուկյանի մասով: Եթե ռուսական ֆինանսական զգալի հոսքեր են գնում, կամ համենայնդեպս գրվում և ներկայացվում են այդպես՝ հօգուտ Ռալֆ Յիրիկյանի քարոզչական գործունեության, ապա, ըստ էության, ստացվում է, որ Ռուսաստանը ցույց է տալիս Ռոբերտ Քոչարյանի և Գագիկ Ծառուկյանի հնարավոր թեկնածությունների վրա «խաչ քաշած» լինելը…( Եթե, իհարկե, Յիրիկյանը հենց նրանց շղարշը չէ…) Այսինքն` չի բացառվում, որ սա նաև մեսիջ է նրանց, որ Ռուսաստանն իրենց ամենևին չի դիտարկում որպես նախագահի ընտրությանը Սերժ Սարգսյանի դեմ պրակտիկ կիրառության համար պիտանի գործոն: Ըստ երևույթին, Քոչարյանն ու Ծառուկյանն էլ այդ կապակցությամբ պարզելու բաներ կունենան Մոսկվայում: Հնարավոր է նույնիսկ, որ Ծառուկյանը Դուբայից միանգամից մեկնի Մոսկվա:
Համենայնդեպս, ռուսները կարծես թե բավական հետաքրքրական մի խաղ են փորձում կառուցել Հայաստանի նախագահի ընտրության վրա, որտեղ Յիրիկյանը կարող է դառնալ, այսպես ասած, ունիվերսալ գործոն, քանի որ իր հանրային դրական հատկանիշով կարող է նաև կիրառելի լինել ընդդիմության դեմ: Հետևաբար, նաև ընդդիմությունը կարող է Մոսկվայի կարիքն ունենալ: Այսինքն` ի դեմս «գործադիր տնօրեն» Յիրիկյանի, Ռուսաստանը Հայաստանի ներքաղաքական դաշտ կարող է գցել «թափառող մի փամփուշտ», որը բոլոր օրգանները կարող է խոցել մեկ կրակոցով և պտտվելով օրգանիզմում: Թե որքանով է լուրջ Ռուսաստանի այդ ծրագիրը` ցույց կտա ժամանակը և Ռալֆ Յիրիկյանի արձագանքը ռուսական մամուլի այդ հրապարակումներին: Բայց նաև հետաքրքրական կլինի լսել Հայաստանի քաղաքական ուժերի արձագանքը այդ թեմայով, պարզելու համար, թե որքանով են նրանք անհանգստացած այդօրինակ հեռանկարից:
Այստեղ, սակայն, մտահոգիչ մի հանգամանք կա զուտ հասարակական իմաստով: Խնդիրն այն է, որ Հայաստանում, ի դեմս Ռալֆ Յիրիկյանի, բավական դրական մի կերպար է ձևավորվել, որը, սակայն, կարող է ներքաշվել քաղաքական ոչ այնքան մաքուր կոմբինացիաների մեջ, ինչը կարող է հանրությանը պատճառել էական հուսահատություն և հիասթափություններ: Նաև գաղտնիք չէ, որ Ռուսաստանի համար այդպիսի հանրային զգացումներ ձևավորելը ռազմավարական խնդիր է, քանի որ ռուսների համար Հայաստանում, թերևս, հեշտ կառավարելի է հուսահատված և հիասթափված հասարակությունը:
Լուսանկարը` Կարեն Խոնտյանի
