«Առաջին լրատվական»-ի զրուցակիցն է Հայաստանի լիբերալ կուսակցության նախագահ Հովհաննես Հովհաննիսյանը:
– Պարոն Հովհաննիսյան, սեպտեմբերի 9-ին տեղի է ունենալու Հայ ազգային կոնգրեսի հանրահավաքը, որը կայանալու է Կոնգրես-կոալիցիա երկխոսության առկախման պայմաններում: Դուք ի՞նչ ակնկալիքներ ունեք այդ հանրահավաքից` սա հերթակա՞ն հանրահավաք է լինելու, թե՞ դեպի ջրբաժան տանող հանրահավաք կլինի:
– Հայ ազգային կոնգրեսի բոլոր հանրահավաքներն էլ լուրջ էին, և իրականում բոլորն էլ բեկումնային են, հանրահավաքները հերթական կամ ոչ հերթական չեն լինում:
Ինչ վերաբերում է սեպտեմբերի 9-ին կայանալիք հանրահավաքին, այն իսկապես բավական լուրջ իրավիճակում է անցկացվելու, որովհետև այս մեկ ամսվա ընթացքում բավական լուրջ քաղաքական գործընթացներ տեղի ունեցան: Ներքաղաքական կարևոր զարգացումներից մեկը երկխոսության` նոր քաղաքական «մշակույթի» ձևավորումն էր: Հայ ազգային կոնգրեսը ամեն ինչ արեց, որպեսզի իսկապես Հայաստանում իշխանության հանձնման, փոխանցման մի նոր ինստիտուտ ձևավորվի` երկխոսության միջոցով: Երկխոսության արդյունքում մենք, ինչպես հայտնի է, ասում էինք, որ մենք հասնելու ենք արտահերթ ընտրությունների անցկացման: Շատերը շփոթում են` նշելով, որ մենք ձգտում ենք գալ իշխանության: Սակայն մեր խնդիրը ազատ, արդար, դեմոկրատական ընտրությունների անցկացումն է, և չընկալել սա ու ասել, թե Հայաստանում արտահերթ ընտրությունների կարիք չկա, ես նման քաղաքական գործիչներին` վերից վար, կարող եմ ասել, որ նրանց համար իրենց ֆինանսական եկամուտները, աթոռը, սեփական պաշտոնը վեր են ազգային-պետական շահերից: Այս մարդկանց դիրքորոշումները ընդունելի չեն, որովհետև «Հանրապետական» կուսակցությունը, երկար տարիներ ի վեր իշխող կուսակցություն լինելով, իսկապես լճացել է, խորը լճացում է գնում այդ կուսակցության մեջ, ինչպես նաև այսօրվա գործող իշխանությունների ներսում: Իսկ լճացումը ոչ մի լավ բանի չի բերի: Նրանք դադարել են մտածելուց, նրանք դադարել են երկրի համար պատասխանատվություն կրելուց, նրանք ունեն մեկ խնդիր` սեփական իշխանությունը պահելը:
Սեպտեմբերի 9-ին կայանալիք հանրահավաքում, ես կարծում եմ, Հայ ազգային կոնգրեսը բոլոր հարցերի պատասխանները հստակ կտա: Եթե իշխանությունները պատասխանատվություն չեն զգում այս երկրի համար, ապա մենք կգնանք այն ճանապարհով, որը կոչվում է` ճանապարհ դեպի իշխանափոխություն ժողովրդի ճնշման տակ:
– Պարոն Հովհաննիսյան, ակնհայտ է, որ երկխոսության առկախումից հետո իշխանությունների և Կոնգրեսի միջև հրապարակային բանավեճը ավելի է կոշտացել, և իրավիճակը բավական սրվել է: Այնուամենայնիվ, այս իրավիճակում դուք երկխոսության շարունակման որևէ ելք տեսնո՞ւմ եք, թե՞ կարծում եք, որ ջրբաժանը ավելի ճիշտ քայլ կլինի:
– Ես քաղաքական այն լիդերներից էի, ով միանշանակ երկխոսության կողմնակից էր, և ամեն ինչ արել եմ, որ երկխոսությունը կայանա և շարունակվի: Ես հույս ունեի, որ գործող իշխանությունը, կամ անձամբ` Սերժ Սարգսյանը, իսկապես պատասխանատվություն են զգում այս պետության առջև: Ես այդպես էի կարծում, անգամ ուզում էի հավատալ, որ երկխոսության արդյունքում Հայաստանն իսկապես դուրս կգա ճգնաժամից, իսկ ճգնաժամը շատ խորն է` ոչ միայն տնտեսական է, այլև` քաղաքական, ավելին` այսօր բարոյական ամենամեծ ճգնաժամն ենք ապրում: Հիմա ես այն քաղաքական գործիչներից եմ, ով համոզվել է, որ ես պարզապես սխալվել եմ իշխանությունների հարցում, ես ավելի լավ սպասելիքներ ունեի գործող իշխանություններից, քան նրանք դրան արժանի էին:
Այսինքն` այս իրավիճակում մեր հասարակությանը այլընտրանք չի մնում, մնում է մեկ քայլ` քանի որ իշխանությունները քաղաքական լեզուն չեն հասկանում, նրանք չունեն քաղաքական պլատֆորմ, իշխանության մեջ չկան որպես այդպիսին քաղաքական գործիչներ, և նրանք հասկանում, ընկալում են միայն ուժի լեզուն, այս դեպքում ստիպված հասարակությունը նրանց հետ պետք է խոսի ուժի լեզվով, հասարակությունը ստիպված նրանց հետ պետք է խոսի այդ լեզվով:
– Պարոն Հովհաննիսյան, իսկ եթե մինչև սեպտեմբերի վերջ իշխանությունները խելամտություն ցուցաբերեն և ազատ արձակեն Կոնգրեսի ակտիվիստ Տիգրան Առաքելյանին, դուք հնարավորություն տեսնո՞ւմ եք, որ դրանից հետո երկխոսությունը շարունակվի:
– Անձամբ ես չեմ տեսնում: Երկխոսության շարունակման հնարավորություն տեսնում եմ միայն այն դեպքում, երբ նրանք առաջինը` ազատ արձակեն Տիգրան Առաքելյանին, երկրորդը` ներկայացնեն «ճանապարհային քարտեզ»` թավշյա իշխանափոխության իրականացման առնչությամբ: Այսինքն` նրանք պետք է ներկայացնեն «ճանապարհային քարտեզ», որով մեր հասարակությունը պետք է գնա ապագա լեգիտիմ իշխանության ձևավորմանը:
– Իշխանությունները հստակ հայտարարում են, որ արտահերթ ընտրությունների անցկացման անհրաժեշտություն չեն տեսնում, ավելին, ըստ կոալիցիայի ներկայացուցիչների, մասնավորապես Գալուստ Սահակյանի` «երկխոսությունը Կոնգրեսին էր առավելապես պետք», և «երկխոսության միջոցով ՀԱԿ-ը դուրս եկավ քաղաքական ճահճից»: Դուք ինչպե՞ս կմեկնաբանեք Կոնգրեսի և կոալիցիայի հակադիր գնահատականները երկխոսության անհրաժեշտության վերաբերյալ:
– Ես չեմ ցանկանում մեկնաբանել Գալուստ Սահակյանի հայտարարությունները, որովհետև դա անիմաստ եմ համարում: Ինչ վերաբերում է երկխոսությանը, ապա դա այն ինստիտուտն էր, այն պլատֆորմն էր, որի միջոցով հնարավոր էր Հայաստանում ռեալ քաղաքական գործընթացներ ծավալել: Այդ երկխոսության մասին մենք խոսել ենք վաղուց, մասնավորապես նախագահ Տեր-Պետրոսյանը դրա մասին հայտարարել էր դեռևս 2008-ի մարտի 2-ին: Այնպես որ, իշխանական ներկայացուցիչները թող մտածեն քաղաքական պատասխանատվության մասին, այս երկրի առջև ստանձնած պարտավորությունների մասին և հարգեն այս երկիրը: