Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինը հրամանագիր է ստորագրել իր մեկ այլ՝ 2012 թվականին ստորագրած հրամանագիրը «Ռուսաստանի Դաշնության արտաքին քաղաքականության իրականացման միջոցառումների մասին» ուժը կորցրած ճանաչելու վերաբերյալ: Նոր հրամանագիրն ուժի մեջ է մտել 2023 թվականի փետրվարի 21-ին:
ԱՊՀ երկրների վերաբերյալ Պուտինի՝ 11 տարվա վաղեմության հրամանագրով, որով սահմանվում են ՌԴ արտաքին քաղաքական ուղենիշները, նշվում է ԱՊՀ տարածքում ինտեգրացիոն գործընթացների զարգացման մասին։ Ըստ այդ փաստաթղթի, օրինակ, պետք է խորացնել եվրասիական ինտեգրացիան Եվրասիական տնտեսական միության շրջանակում, ամրապնդել ՀԱՊԿ-ը, դրա օպերատիվ արձագանքման մեխանիզմները, շարունակել հետևողական աշխատանքը Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության կարգավորման համար՝ համագործացկելով ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի մյուս համանախագահ երկրների՝ ԱՄՆ ու Ֆրանսիայի հետ։
Ռուսաստանցի քաղաքագետ Ստանիսլավ Տարասովը կարծում է, որ Պուտինը պարզապես իրավաբանորեն արձանագրել է արդեն իսկ գոյություն ունեցող փաստը. «Մինսկի խումբը չի աշխատում, ռուսական կողմի կարծիքով՝ ԱՄՆ-ի ու Ֆրանսիայի ոչ կոնստրուկտիվ գործողությունների պատճառով։ Այդ մասին խոսել է նաև Լավրովը։ Հայկական կողմը փորձեց վերակենդանացնել այդ խումբը։ Չեմ բացառում, որ Վաշինգտոնի ու Փարիզի դեպքում դա ստացվի, բայց հաստատ ոչ Ռուսաստանի։ Ամեն դեպքում Մինսկի խումը երկու հոգանոց տանգո է։ Ադրբեջանը հրաժարվում է այդ խմբից, Ռուսաստանն էլ կոնստրուկտիվ մոտեցում չունի, իսկ միակողմանի չի ստացվի, դա փակուղային իրավիճակ է ստեղծում»,-«Առաջին լրատվական»-ի հետ զրույցում ասաց նա։
Տարասովի դիտարկմամբ՝ոչ միայն Մինսկի խումբը, այլ նաև Վրաստանի մասով՝ Ժնևյան բանակցությունները չեն աշխատում, Պուտինը հենց դա է արձանագրել.«Ընդհանրապես հիմա տարածաշրջանում շատ բարդ կոմբինացիա է ստեղծվել։ Հայաստանի ու Ադրբեջանի հարաբերությունները շատ բարդ են։ Նույնիսկ Բլինքենի միջնորդությամբ՝ Մյունխենում կայացած հանդիպումը մեծ արդյունք չտվեց։ Հայաստանը ներկայացրել է խաղաղության համաձայնագրի իր տարբերակը, որտեղ կետ կա նաև Ղարաբաղի մասին։ Ինչպես կլուծվի այդ հարցը՝ բարդ է ասել ու առհասարակ հայկական կողմը կկարողանա՞ պնդել, որ այդ հարցն արծարծվի։ Այժմ արդարացիորեն պետք է նշենք, որ Հայաստանը ժամանակ է շահում՝ ձգձգելով իրավիճակը, իսկ Բաքվին չի հաջողվում խաղաղության պայմանագրով ամրագրել իր հաղթանակը երկրորդ ղարաբաղյան պատերազմում»։
Ըստ մեր զրուցակցի՝ ԵՄ դիտորդների ներկայությունը դուր չի գալիս ո՛չ Ադրբեջանին և ո՛չ էլ Ռուսաստանին.«Եթե իրավիճակն այսպես զարգանա, չեմ բացառում, որ ռազմական բախման ականատես լինենք»։
Ինչու՞ հենց հիմա Պուտինը որոշեց չեղարկել 2012-ի պայմանագիրը, Տարասովն արձագանքեց. «Դիվանագիտական քայլ է։ Միգուցե սա արձագանք է կովկասյան ուղղությամբ արևմտյան ակտիվությանը»,-նկատեց նա։
Ստանիսլավ Տարասովը շեշտեց՝ Երևանը հրաժարվեց իր սահմաններին ընդունել ՀԱՊԿ դիտորդական առաքելությունը.«Թե ինչպես կզարգանան իրադարձություններն ապագայում՝ բարդ է ասել։ Մենք ունենք Ղարաբաղում ռուս խաղաղապահների խնդիրը։ Եթե Հայաստանին դեմ են տալիս արևմտյան տարբերակով պայմանագրի ստորագրումը, ապա կոմունիկացիների ապաշրջափակման, ինչպես նաև սահմանների դեմարկացիայի ու դելիմիտացիայի հարցը կարող է քննարկվել առանց Ռուսաստանի։ Ռուսաստանն այդ դեպքում կարող է որպես կոնսուլտանտ հանդես գալ՝ քարտեզներ տրամադրելով։ Բայց նաև պետք է նշեմ, որ այսպիսով չեղարկվում են նոյեմբերի 9-ի համաձայնագրի դրույթները։ Ալիևը հարցը տանում է նրան, որ եթե Հայաստանը ճանաչում է Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականությունը՝ ներառյալ Լեռնային Ղարաբաղը, ապա արդեն անհեթեթ է դառնում ստորագրվելիք պայմանագրում Լեռնային Ղարաբաղի հիշատակումը։ Ստացվում է՝ ռուս խաղաղապահների հարցն էլ կարելի է քննարկել Մոսկվա-Բաքու երկխոսության ճանապարհով, Երևանն արդեն կապ չի ունենա։ Հիմա Ալիևը պնդում է, որ Լաչինի միջանցքում անցակետ տեղադրվի, եթե այդպես լինի՝ դա կլինի Հայաստանի ու Ադրբեջանի ապագա սահմանը»,-եզրափակեց նա։
