«Առաջին լրատվական»-ի զրուցակիցն է իսրայելցի քաղաքագետ, հրապարակախոս Ավիգդոր Էսկինը։
– Իրանի զինված ուժերի զենքի արտադրության պահեստներից մեկի վրա անօդաչուներով հարձակումը լայն քննարկման առարկա է դարձել, և, ըստ տարբեր մեկնաբանությունների, դրա հետևում կանգնած է Իսրայելը։ Հնարավո՞ր է նոր մեծ ռազմական հակամարտություն։
–Ըստ որոշ հրապարակումների՝ սա Իրանի տարածքում ամենախոշոր ռազմական գործողությունն էր, որը հանգեցրեց զանգվածային ոչնչացման զենքի, այդ թվում՝ ստորգետնյա ռեսուրսների ոչնչացման, արտադրության ամենակարևոր միջոցների վերացմանը։
Սակայն իրանական լրատվամիջոցները հերքել են հարձակումից որևէ լուրջ վնասի տեղեկությունը:Ասում են՝ ամբողջությամբ հետ են մղել հարձակումը։
Տարբեր լրատվամիջոցներում հակասական տեղեկություններ ենք տեսնում, թե ովքեր կարող են կանգնած լինել նման հատուկ ռազմական գործողության հետևում։
-Ի՞նչ դերակատարում ունեն Ադրբեջանն ու Թուրքիան այս հարցում։ Նկատելի է, որ դեսպանատան վրա հարձակումից հետո լարվածություն է նկատվում նաև Ադրբեջան-Իրան հարաբերություններում։ Ի՞նչ կանխատեսումներ ունեք։
– Այս իրավիճակում Թուրքիայի դերակատարումը մոտ է զրոյի։ Իրանական համատեքստում այդ մասին ընդհանրապես ոչ ոք չի խոսում, իսկ Անկարան պատշաճ զգուշավորություն է ցուցաբերում։
Ադրբեջանը ներկայումս լարված հարաբերությունների մեջ է Իրանի ներկայիս ռեժիմի հետ։ Այնուամենայնիվ, իրավիճակը ակնհայտորեն բազմավեկտոր է։ Իրանի Իսլամական հեղափոխության պահապանների կորպուսը, իրոք, ռազմատենչ է Բաքվի նկատմամբ, սակայն չպետք է մոռանալ, որ Իրանում ապրում է տասնհինգ-քսան միլիոն կամ դրանից ավել ադրբեջանցի։ Ադրբեջանական ծագումով գերագույն առաջնորդ Խամենեին ասել է.«Այսպիսով, մենք խոսում ենք բարդ խնդիրների, այլ ոչ թե միանշանակ երևույթի մասին»։
-Ինչպե՞ս կարող է Հայաստանը դիրքավորվել այս հարցում, մի կողմից՝ իրանամետ գիծը մեխանիկորեն նշանակում է հակաամերիկյան դիրքորոշում, որն այս պահին չի համապատասխանում մեր արտաքին քաղաքականությանը, մյուս կողմում էլ մեր հանդեպ ոչ բարեկամական տրամադրված եռյակը՝ Ադրբեջան-Թուրքիա-Իսրայել. Ի՞նչ հնարավորություններ կան:
-Հայաստանը հետևողականորեն հանդես է գալիս որպես Ռուսաստանի և Իրանի դաշնակից. Հիշեցնեմ, որ Փաշինյանի իշխանության օրոք սառեցվեցին ՆԱՏՕ-ի հետ համատեղ զորավարժություններին մասնակցությունը: Վարչապետ Փաշինյանը զորախումբ է ուղարկել Սիրիա և Ղազախստան՝ ցուցաբերելով լիակատար հավատարմություն ՀԱՊԿ-ին և Կրեմլին։
Հայաստանն այժմ չի թաքցնում իր դժգոհությունը Ադրբեջանի հետ ռազմական բախումների դեպքերում Մոսկվայի պասիվությունից։ Բայց Հայաստանի քաղաքականության հիմնական վեկտորը դեռևս ուղղված է Ռուսաստանի և հարևան Իրանի հետ հարաբերությունների ամրապնդմանը։
Իրանի պարագայում Իսրայել-Թուրքիա-Ադրբեջան եռյակ չկա. Այս երեք երկրներն այս հարցում միասնական դիրքորոշում չունեն։ Դուք կարող եք ավելի շատ խոսել Իսրայելի և Միացյալ Նահանգների մասին:
Հայաստանը հակամարտության մաս չէ, և Երևանի համար ամենախելամիտը կլինի լուռ հետևել, թե ինչ է կատարվում և ապավինել սեփական շահերին: Հայաստանը մի կողմից պետք է խուսափի Իրանի ներկայիս ռեժիմի հետ լարվածությունից, բայց մյուս կողմից պատրաստ լինի այնտեղ հնարավոր ռեժիմի փոփոխությանը։ Այստեղից էլ գլխավոր խորհուրդը՝ զսպվածություն և զգուշություն։
