«Առաջին լրատվական»-ի զրուցակիցն է ամերիկագետ Սուրեն Սարգսյանը։
-Պարոն Սարգսյան, ԱՄՆ 2023 ֆինանսական տարվա վերջնական հատկացումների օրինագիծը նախատեսում է 60 միլիոն դոլարի օգնություն Հայաստանին և 2 միլիոն դոլար՝ Արցախում ականազերծման համար։ Մինչդեռ Վրաստանին նույն նախագծով Վաշինգտոնը կհատկացնի 132 մլն 025 հազար դոլար։ Այս տարբերությունն ինչի՞ մասին է խոսում։
–Միանշանակ Վաշինգտոնի առաջնահերթությունների։ Շատ հստակ է, թե Վաշինգտոնը մեր տարածաշրջանում ինչպիսի քաղաքականություն է վարում և որոնք են նրա առաջնահերթությունները Հարավային Կովկասում։ Բնական է, որ առաջին հերթին հենց այդ հանգամանքով է պետք պայմանավորել ֆինանսական միջոցների տրամադրումը։
-Այսինքն՝ Վրաստանն ավելի կարևոր երկիր է ԱՄՆ-ի համար։
-Բնականաբար այո՛։ Ընդհանրապես պետք չէ գերագնահատել մեր նշանակությունը Վաշինգտոնի համար։ Վերջին ակտիվությունները, որ մենք տեսնում ենք հայ-ամերիկյան հարաբերություններում, բացարձակ չի նշանակում, որ Հայաստանը Վաշինգտոնի համար դարձել է տարածաշրջանային կարևորագույն առաջնահերթություն։ Պարզապես կան որոշ ուղղություններով շահերի ընդհանրություններ, դրա համար էլ այդ ակտիվությունը նկատելի է։
-Որոշումներ կայացնելու իմաստով ի՞նչ հանգամանքեր են էական դեր խաղում, տեղում լոբբիստների աշխատանքը, թե՞ կառավարության կամ գուցե կան այլ գործոններ։
-Իրականում առաջին հերթին Վաշինգտոնի առաջնահերթությունների խնդիրն է, թե ինչպիսին է ուզում Վաշինգտոնը տեսնել Հայաստանին և ինչպիսին է տեսնում աջակցությունը, որը տրամադրվում է Հայաստանին՝ տարբեր ուղղությունների, ժողովրդավարության զարգացման տեսանկյունից։ Եվ երկրորդ՝ բնականաբար մեր համայնքը, լոբբիստները փորձում են սրա վրա ազդել, որպեսզի Միացյալ Նահանգներից Հայաստանին առավել մեծ օգնություն տրամադրվի… բայց առաջին տեղում Միացյալ Նահանգների շահերն են և եթե այդ շահերը կան, ապա դրա վրա ոչինչ ազդել չի կարող։ Միացյալ Նահանգներն առաջ է մղելու իր շահերն՝ առանց նայելու նույնիսկ ամենահզոր լոբբիստների աշխատանքին։
-Արցախի համար 2 միլիոնը շատ փոքր թիվ չէ՞։
–Իհարկե փոքր ցուցանիշ է, բայց ես կարծում եմ, որ կարևոր է, որ այդ ցուցանիշը դեռևս կա ու պահպանվել է։ Այսինքն՝ կարող էր ընդհանրապես չլինել, զրոյականացվեր, մանավանդ այդ զրոյականացման փորձերն արվում են Ադրբեջանի կողմից, Միացյալ Նահանգներում տարբեր խաղացողների կողմից։
-Պետությունն, իշխանություններն այստեղ անելիք ունեի՞ն։
-Իշխանությունը բնականաբար կարող էր առավել ակտիվ աշխատել Վաշինգտոնի հետ՝ ներկայացնելով առաջնահերթությունները, Արցախի կարևորությունը և եթե այդպիսի աշխատանք չի տարվել, Արցախի կարևորությունը Հայաստանի համար չի ներկայացվել, բնական է, որ Վաշինգտոնի վերաբերմունքն էլ այդպիսին պետք է լիներ։
