ԱԻՆ ՓԾ ճգնաժամային կառավարման ազգային կենտրոնը հայտնում է, որ նախորդ մեկ շաբաթում արձանագրվել է ինքնասպանության փորձի 13 դեպք։ Ինչպես նկատում ենք, վերջին շրջանում ինքնասպանությունների և սպանությունների դեպքերը կտրուկ աճել են։ Մասնագետների դիտարկմամբ՝ պատճառները տարբեր են, հիմնականում պատերազմից մնացած հետևանքների արդյուքներն են։ Այս մասին «Առաջին լրատվական»-ի հետ զրույցում քրեական հոգեբան Արշակ Գասպարյանն ասաց, որ նման քայլերի գնալու հետևում՝ թաքնված է մտածողության սև ու սպիտակ կողմերը, այսինքն՝ ճիշտը կամ սխալը։ Ինքնասպանությունը, սպանությունը մտածողության ճկունության պակասի արդյունք է։ Պետք է նշել, որ այս պարագայում, երբ անձը գնում է ինքնասպանության՝ տագնապի, անորոշության ու չհասկացված լինելու՝ բացասական հույզեր և զգացումներ ունենալու արդյունք է, որը հանգեցնում է հիասթափության, դա էլ իր հերթին վարքի նման ծայրահեղ դրսևորման։ Սա եռաստիճան համակարգ է՝ մտածողություն, հույզեր, վարք։
Մարդկանց նման քայլերի կարող են դրդել բազմազան երևույթներ, սակայն շատ կարևոր է հասկանալ, թե դրանք հասարակության մեջ ընկալական ինչ երևույթներ են և վիճակագրորեն ինչ դիրքերում են․ մեկ կամ երկու սպանությունը էական ազդեցություն չի կարող ունենալ, սակայն արդեն երեք-չորսը մտահոգիչ թվեր են, որոնք ստեղծում են վիճակագրություն ու ենթադրում կատարել համապատասխան վերլուծություն․ հարկ է նշել, որ մենք չունենք նման հատուկ մարմին կամ կառույց, որը կզբաղվի այս թվերի վերլուծությամբ ու տալ պատճառականություն։ Նշենք, որ պատճառականությունները կարող են կապված լինել օբյեկտիվ մի շարք իրողությունների հետ՝ պատերազմ, պատերազմական հետևանքներ, հոգեբանական ճնշումներ, լուծումների բացասական ներկայացումներ, որ մենք պարտվել ենք, թույլ ենք և այլն, որն էլ իր հերթին մարդու մեջ առաջացնում է տագնապ։ Երբ տագնապը հասնում է սեփական անձը ոչնչացված տեսնելուն՝ մարդը գնում է ինքնաոչնչացման, իսկ մեր հասարակությունում անորոշության ու դրանից ծնված տագնապի սակավություն վերջին տարիների կտրվածքով, վստահորեն, չկա։
«Ինքնասպանությունների և սպանությունների կատարման վրա մեծ հետք է թողել պատերազմի հոգեբանական հետևանքները։ Պատերազմը ճգնաժամ է։ Սոցիոլոգիայի տեսության համաձայն՝ մարդը միշտ սովորում է որևէ բան անել։ Օրինակ՝ մենք չէինք սովորել պատերազմել, պետք է սովորեինք մի օր։ Ճգնաժամային տեսության համաձայն էլ՝ որևէ ճգնաժամի դեպքում՝ հանցագործությունները կամ հակասոցիալական վարքի ձևերն ավելի սրված են լինում»,- ասում է Գապարյանը։
Այս ամենի կանխարգելման համար կա երկար և կարճ ճանապարհ, երկուսն էլ կրթական են՝ ինչպես ենք մենք հոգեկրթական աշխատանքներ տանում, որոնք հասարակության լայն շերտերին, այն մարդկանց, որոնք հեռու են հոգեբանությունից կոնկրետ իրավիճակում հստակ սթրեսորների հետ աշխատանքներ տանում։ Ըստ քրեական հոգեբանի՝ աշխարհում չկա որևէ երկիր, որն ապրում է առանց սթրեսի, սակայն դրան դիմակայելու համար գիտելիք է պետք, որն էլ մենք, ցավոք, չունենք, վառ օրինակ է՝ «Սուրմալու» առևտրի կենտրոնի դեպքը։ «Մեր հասարակությունը ոչ մի սթրեսային իրավիճակի և խնդրի լուծման պատրաստ չէ․ դա նրանց սովորեցնել է պետք։ Մեդիա ոլորտն էլ պետք է իմանա, թե հասարակությանը ինչ չափով պետք է սթրեսային տեղեկատվություն տա»։
