Չեխիան հուլիսի 1-ից ստանձնել է Եվրամիության նախագահությունը, որը ռոտացիոն կարգով Չեխիային է փոխանցել Ֆրանսիան։
Պրահան վեց ամիս ժամկետով այդ դիրքը ստանձնում է բարդ ժամանակաշրջանում, երբ ԵՄ-ն բախվում է ռուս-ուկրաինական պատերազմի հետևանքով առաջացած բազմաթիվ, այդ թվում` էներգետիկ ու պարենային խնդիների հետ։
Նախորդ անգամ Չեխիան ԵՄ-ն նախագահել էր 2004 թվականին՝ իր անդամակցության առաջին իսկ տարվա ընթացքում։
Քաղաքագետ Ռուբեն Մեհրաբյանը նշում է, որ Ֆրանսիայի նախագահության փոխանցումը Չեխիային համընկավ Եվրոպայում ամենադրամատիկ իրադարձությունների հետ․ «Դա իհարկե ուկրաինական պատերազմն էր։ Այդ իմաստով մենք տեսնում ենք, որ արդյունքում ստացանք Եվրամիության միացյալ դիրքորոշում ֆունդամենտալ հարցերի շուրջ՝ հենված եվրոպական արժեքների ու նրանց պաշտպանության հրամայականի վրա։ Ֆրանսիայի նախագահությունը Եվրամիությունում պետք է հաջողված համարել և բացի դրանից դա մի փուլ էր, երբ Եվրամիությունն իր ընդունած որոշումներով հաղթահարեց այն բոլոր ռազմավարական սխալները, որը նա գործում էր տարիներ ի վեր և որոնք բերեցին հանգեցրեցին ճգնաժամի՝ չնայած շատերն էին զգուշացնում Ռուսաստանի պոտենցիալ վտանգի մասին, իսկ արձագանքը սակայն համարժեք չէր»,-«Առաջին լրատվական»-ի հետ զրույցում ասաց նա։
Ըստ մեր զրուցակցի՝ այնուամենայնիվ շրջադարձը տեղի ունեցավ և տեղի ունեցավ հենց Ֆրանսիայի նախագահության օրոք․ «Չեխիային փոխանցումը հանգամանքների բերումով ես պետք է համարեմ խիստ դրական զարգացում, որովհետև Չեխիան նոր Եվրոպայի կարևոր սուբյեկտներից է, որը լավագույնս գիտի, թե ինչպես կառուցել հարաբերությունները Ռուսաստանի հետ։ Նախագահողի դիրքերից Պրահայի ձայնը շատ ավելի ազդեցիկ կլինի՝ նաև նոր Եվրոպայի այլ երկրների հետ համատեղ, մասնավորապես Բալթյան երկրների, Լեհաստանի, Ռումինիայի, Սլովակիայի։Մենք տեսնում ենք, որ Եվրամիության համար թիվ մեկ խնդիրը կա և մնում է Ուկրաինան, բայց նաև մենք տեսնում ենք որ Հարավային Կովկասի նկատմամբ ևս Եվրամիությունը մեծ ուշադրություն է դարձնում և համենայնդեպս չի պատրաստվում տարածաշրջաային զարագցումները թողնել Մոսկվայի ու Բաքվի քմահաճույքին՝ այդ թվում նաև համատեղ քմահաճույքին»։
Մեհրաբյանը համարում է, որ շատ լայն դաշտ է բացվում հայկական դիվանագիտության համար՝ ինտենսիվացնելու ջանքերը եվրոպական ուղղությամբ և ամրապնդելու նաև Հայաստանի արտաքին քաղաքական դիրքերը Եվրամիության հետ հարաբերություններում․ «Մանավանդ մենք տեսնում ենք, որ մեր առաջ կանգնած է կարևորագույն հրամայական՝ բոլոր քաղաքականությունների դիվերսիֆիակացումը։ Այդ առումով Եվրամիությունն ուղղակի կենսական կարևորության ուղղություն է Հայաստանի համար»։
Դիտարկմանը, թե արդյոք ամեն բան կախված չէ նրանից, թե ինչպես կաշխատի Հայաստանի և ոչ թե որ երկիրը կլինի նախագահող, քաղաքագետն ասաց․ «Դա ունիվերսալ ճշմարտություն է, որը նույնիսկ քննարկման կարիք էլ չունի»։
Քաղաքագետ Անդրիաս Ղուկասյանը գտնում է, որ Հայաստանի և Եվրամիության միջև կնքված ՍԵՊԱ-ի պայմանագրի իրականացման մեջ տեսանելի արդյունքներ նախորդ վեց ամիսների ընթացքում չի եղել․ «Եվ ես չեմ կարծում, որ դա կապված է նրա հետ, թե ով է նախագահում Եվրամիությունը։Գնդակն ավելի շատ Հայաստանի դաշտում է գտնվում։ Հայաստանն ունի Եվրամիության հետ կնքված պայմանագիր, որտեղ հստակ սահմանված են ժամկետները, թե ինչ պարտավորություններ է իր վրա վերցրել Հայաստանը օրենսդրական դաշտում բարեփոխումներ կատարելու համար և թե՛ նաև մնացած այլ համագործակցության դրույթները, որոնք վերաբերում են Եվրամիության կողմից Հայաստանին ֆինանսական աջակցություն տրամադրելուն»,-«Առաջին լրատվական»-ի հետ զրույցում ասաց նա։
Ըստ Ղուկասյանի՝ արդեն մեկ տարի է, ինչ մենք գիտենք, որ Եվրամիությունը նախատեսել է Հայաստանի համար 2․6 միլիարդ եվրոյից ավել օժանդակություն․ «Այն ՀՀ կառավարությունը ներկայացրել է տարբեր նախագծեր, տարբեր ուղղություններ իրագործելու համար՝ սկսած 30․000 փոքր ձեռնարկություններին դրամաշնորհային աջակցություն և վերջացրած խոշոր նախագծերով, ինչպիսին է, օրինակ, ճանապարհաշինությունը։ Հայաստանի համար շատ կարևոր է Սյունիքում ալտերնատիվ կոմունիկացիների կառուցումն՝ այդ թվում թունելների կառուցումը, որը կկապի Սյունիքի Ղափան քաղաքը Հայաստանի հետ ալտերնատիվ ճանապարհով։ Այս ամենը տեսնում ենք, որ տեղից չի շարժվում։ Եվ հավանաբար սա ոչ թե Եվրևամիոթւյան, այլ Հայաստանի պատճառով է»։
Ուստի մեր զրուցակիցը համարում է, որ Եվրամիության նախագահության փոփոխության արդյունքում դժվար է ենթադրել, որ որևէ բան կփոխվի․ «Եվրամիությունն իր կողմից ամեն ինչ արել է, գոյություն ունեցող պայմանագիրը վավերացրել է, գնդակը գտնվում է Հայաստանի դաշտում և Հայաստանից է կախված այդ ծրագրերի իրականացումը»,-եզրափակեց նա։
