Մարտի 4-ին տեղի է ունեցել Ֆրանսիայի զինված ուժերի գլխավոր շտաբի պետի և ՌԴ զինված ուժերի գլխավոր շտաբի պետի հեռախոսազրույցը, որի ընթացքում քննարկվել է Ուկրաինայում ստեղծված իրավիճակը: Այդ տեղեկությունը բավականին ուշագրավ է, եթե հաշվի առնենք հատկապես երկու հանգամանք: Դրանից առաջ տեղի էր ունեցել Ֆրանսիայի նախագահ Մակրոնի հեռախոսազրույցը ՌԴ նախագահ Պուտինի հետ, և միևնույն ժամանակ, հեռախոսազրույց էին ունեցել և ուկրաինական պատերազմի թեման քննարկել ԱՄՆ ու Թուրքիայի ԶՈՒ գլխավոր շտաբների պետերը: Իհարկե վերջին օրերին տեղի ունեցող շփումները չեն սահմանափակվում դրանով:
Մասնավորապես, մարտի 4-ին տեղի է ունեցել նաև Պուտինի և Գերմանիայի կանցլերի հեռախոսազրույցը, և նույն օրը հեռախոսազրույց են ունեցել Թուրքիայի վարչապետ Էրդողանն ու Մեծ Բրիտանիայի վարչապետ Ջոնսոնը: Դրանից առաջ էլ Զելենսկին հայտարարել էր, թե Էրդողանը խոսքի տեր տղամարդ է և նա կարող է լինել Ուկրաինայի անվտանգության երաշխավոր: Այդպիսով, համենայն դեպս վերջին երկու օրերի այդ շփումների համատեքստում ձևավորվում է երկու ուշագրավ գիծ: Ֆրանսիան ու Գերմանիան, որոնք դեռևս մինչև պատերազմը ջանք էին գործադրում Ուկրաինայի շուրջ իրավիճակը չլարելու համար, հրաժարվելով նաև Ուկրաինա զենքի մատակարարումից, այս օրերին սկսել են հարաբերվել Պուտինի հետ: Միացյալ Նահանգներն ու Բրիտանիան զուգահեռ փաստորեն որոշակի խտությամբ շփում են ունեցել Թուրքիայի հետ, իսկ Ուկրաինայի նախագահ Զելենսկին ընդհանրապես հայտարարել է, որ Էրդողանը կարող է լինել երաշխավոր, ինքը վստահում է նրան:
Ուկրաինայի դեմ ՌԴ սկսած պատերազմից մեկ շաբաթ անց նշմարված այդ երկու վեկտորը արդյո՞ք նշանակում են, որ ուկրաինական հարցում ԱՄՆ-Մեծ Բրիտանիա տիրույթից հասունացվում է Թուրքիայի որոշակի դեր, ինչին ի պատասխան Ֆրանսիան ու Գերմանիան խոսակցություն են սկսում Ռուսաստանի հետ: Անշուշտ, իրավիճակը միարժեք չէ, և առավել ևս վաղ է անել հեռուն գնացող եզրակացություններ: Այդուհանդերձ հարկ է թերևս միտումները պահել ուշադրության կենտրոնում, առավել ևս, որ դրանք կարծես թե ոչ միայն հեռու չեն Հայաստանից, այլ շոշափում են հայաստանյան եզրեր:
Բանն այն է, որ հետաքրքիր զուգադիպությամբ, մարտի 4-ին Երևան է զանգահարել Մեծ Բրիտանիայի՝ Եվրոպայի ու Հյուսիսային Ամերիկայի հարցերի պետնախարար Ջեյմս Քլեվերլին, հեռախոսազրույց ունենալով Հայաստանի արտգործնախարար Արարատ Միրզոյանի հետ: Խոսակցության թեման, ըստ պաշտոնական հաղորդագրության, եղել է հայ-բրիտանական հարաբերությունը, Հայաստանի ժողովրդավարական հեռանկարը, նաև ռեգիոնալ իրավիճակը: Արարատ Միրզոյանը բրիտանացի պետնախարարին է ներկայացրել Հայաստանի տարածք ադրբեջանական զինուժի սահմանային ներխուժումը, նաև հիշեցրել Բաքվում պահվող ռազմագերիների խնդրի մասին: Այդուհանդերձ, կասկած չկա, որ այդ ամենը չէր կարող տեղավորված չլիներ ուկրաինական ճգնաժամով ստեղծված իրադրության համատեքստում:
Կասկածից վեր է, որ Ուկրաինայի շուրջ խտացված աշխարհաքաղաքական վերադասավորման մեծ գործընթացն ու դրա շուրջ վարվող քննարկումները չեն շրջանցելու Կովկասը: Ըստ ամենայնի, քաղաքական օրակարգում Կովկասի հարցը ավելի է մոտենում իր հերթին: Հայաստանին այստեղ կարող են սպասվել բավականին բարդ քաղաքական մանևրներ: