Միջանցքի հարց երբեք չի քննարկվել, չի քննարվում և չի քննարկվելու, այս թեման այլևս փակված է,«Ազատություն» ռադիոկայանի հետ զրույցում հայտարարել է Հայաստանի անվտանգության խորհրդի քարտուղար Արմեն Գրիգորյանը։
Հարցին, թե որևէ մեկի վերահսկողությամբ Հայաստանի տարածքով ճանապարհ չի՞ տրվելու, Գրիգորյանն արձագանքել է հետևյալ կերպ․ «Հայաստանում սուվերեն միջանցք չի լինելու, այսինքն՝ Հայաստանի ամբողջ տարածքը վերահսկելու է Հայաստանի Հանրապետությունը»։
Նշենք, որ Ադրբեջանը պարբերաբար խոսում է «Զանգեզուրի միջանցքի» մասին, պաշտոնական Երևանը, սակայն, բազմիցս հայտարարել է, որ չի քննարկել և չի քննարկելու «միջանցքային տրամաբանությունը»՝ ընդգծելով, որ 44-օրյա պատերազմում հրադադարի մասին նոյեմբերի 9-ի եռակողմ հայտարարությունում խոսքը տարածաշրջանում տրանսպորտային հաղորդակցությունները բացելու մասին է։
Քաղաքագետ Անդրիաս Ղուկասյանի կարծիքով՝ միջանցքի մասին խոսակցությունների հերթական փուլը սկսվեց Իրանում այաթոլայի մոտ շրջանակների թերթում լույս տեսած հոդվածից հետո․«Այնտեղ միտք էր արտահայտված, որ Հայաստանն ու Ադրբեջանը մտադիր են տարածքային փոխանակումներ անել ու Իրանն իր դժգոհությունն էր հայտնում՝ առ այն, որ դա ոտնահարում է Իրանի շահերը։ Նույնիսկ Նիկոլ Փաշինյանին գնահատեցին որպես դավաճան։ Այդ ամենից հետո միջանցքի մասին քննարկումները նոր շունչ ստացան։ Նույնիսկ տեսնում ենք, որ դա պատճառ դարձավ Ռուսաստանում բանակցություններ վարելու համար՝ Հայաստանի շուրջ ստեղծված իրավիճակի հետ կապված։ Բնական է, որ Ռուսաստանը այդ հարցում չի կարող Ադրբեջանի առաջարկին աջակցել»,-«Առաջին լրատվական»-ի հետ զրույցում ասաց նա։
Մեր զրուցակցի խոսքերով՝ Ադրբեջանը փորձում է շրջանառության մեջ դնել Գոբլի պլանը, որը 2000 թվականին քննարկվել էր Հեյդար Ալիևի ու Ռոբերտ Քոչարյանի կողմից և երկուսի կողմից էլ հավանություն էր ստացել․<Սակայն հետագայում Հեյդար Ալիևը հրաժարվեց այդ առաջարկից։ Ես համարում եմ, որ սրանք Ալիևի փորձերն են որևէ կերպ ամփոփել Արցախի դեմ ագրեսիան մի այնպիսի առաջարկով, որը ԱՄՆ-ի, Ռուսաստանի ու Ֆրանսիայի հավանությունը կստանար և հնարավորություն կտար իրեն խուսափել պատասխանատվությունից»։
Ըստ Ղուկասյանի՝ այսօր Իլհամ Ալիևը գտնվում է այն նույն վիճակում, ինչ Քադաֆին էր, Միլոշևիչը, Սադամ Հուսեյնը․«Այսինքն՝ ինքն անցել է այն կարմիր գծերը, որը թույլատրելի է միջազգային հարաբերություններում։ Այժմ նա 5 րոպե պակաս է գտնվում միջազգային պատասխանատվությունից։ Դրա համար էլ ակտիվորեն փորձում է տարբերակներ գտնել, թե ինչպես ավարտել հետպատերազմական վիճակը՝ առաջարկելով տարբեր եղանակներ, հնարավորություններ, որոնք ըստ իրեն կարող են հետաքրքրել արևմուտքին և նա կարող է նաև Ռուսաստանի աջակցությունը ստանալ։ Տեսանք, որ Իրանն այս անգամ շատ սուր արտահայտվեց, գրեթե սպառնաց, որ Իրանի համար անընդունելի կլինի, եթե Հայաստանն ու Ադրբեջանը փորձեն փոխանակումներ իրականացնել։ Ըստ էության վերը նշված պարբերականում նշված էր հենց այդ միտքը, որից հետո էլ այաթոլան ելույթ ունեցավ և Ադրբեջանի հասցեին սպառնալիքներ հնչեցրեց։ Այսինքն՝ սա այսօր Իրանի համար բավականին լուրջ խնդիր է, ընդհանրապես անցած էտապ է ԱՄՆ-ի համար ու նա որևէ օժանդակությամբ հանդես չի գալիս։ Համարում եմ, որ քիչ հավանական է, որ Մինսկի խմբի համանախագահներին այդ առաջարկը կարող է հետաքրքրել։ Ավելի հավանական է այն դիրքորոշումը, որ այժմ Ֆրանսիան, ԱՄՆ-ն ու Ռուսաստանը փորձում են կոնսենսուսի գալ և որը ենթադրում է, որ Արցախում պետք է միջազգային մանդատով կառավարում հաստատվի և միջազգային խաղաղապահ ուժերը պետք է ապահովեն Արցախի անվտանգությունը՝ այսինքն ռուսական զորքերը պետք է դուրս գան Արցախից, Արցախի տարածքային ամբողջականությունն էլ պետք է վերականգնվի։ Այսինքն՝ Շուշին, Հադրութը, Մատաղիսը պետք է հետ վերադարձվեն հայկական վերահսկողության տակ»։
Քաղաքագետի խոսքերով՝ Ադրբեջանի համար այդ իրադրությունը ծանր իրողություն է ստեղծում և նա փորձում է գտնել շրջանցող լուծումներ․«Առաջարկում է հանդիպակաց տարբերակներ՝ այդ թվում և տարածքային փոխանակման տարբերակը։ Հայաստանի քաղաքական վերնախավի որոշումները բնականաբար պայմանավորված են իրենց վերադասի՝ Ռուսաստանի դիրքորոշումներով։ Տեսնում ենք, որ հիմա էլ ՀՀ Անվտանգության խորհրդի քարտուղարը հաստատում է այն միտքը, որ որևէ տարածքային փոխանակում լինել չի կարող։ Իսկապես այսօրվա դասավորության մեջ այդպիսի լուծում լինել չի կարող»։
