Հայաստանում տարբեր ապրանքների մասով գնաճը շարունակվում է։ Սննդամթերքի և ոչ ալկոհոլային խմիչքի գները մայիսին, նախորդ տարվա նույն ամսվա համեմատ, աճել են 7.5%-ով, իսկ ապրիլի համեմատ 1.0% գնանկում է արձանագրվել: Միսը, շաքարավազը, յուղերն ու ճարպերը շարունակել են թանկանալ։ Մսամթերքը մեկ տարում թանկացել է 5․3%-ով, իսկ նախորդ ամսվա՝ ապրիլի համեմատ 0․9% գնաճ է արձանագրվել: Շաքարի և շաքարավազի ապրանքախմբում 2021թ. մայիսին, 2020թ. մայիսի համեմատ, գրանցվել է 43.3%, իսկ 2021թ. ապրիլի համեմատ՝ 1.9% գնաճ: Յուղերի և ճարպերի ապրանքախմբում 2021թ. մայիսին, 2020-ի մայիսի համեմատ, արձանագրվել է 33.4%, իսկ 2021թ. ապրիլի համեմատ՝ 3.6% գնաճ (արևածաղկի բուսական յուղի միջին գնաճը 2021թ. մայիսին, 2020թ. մայիսի համեմատ, կազմել է 84.4%, իսկ 2021թ. ապրիլի համեմատ՝ 6.0%): Ձկան և ծովամթերքի ապրանքախմբում 2021թ. մայիսին, 2020-ի մայիսի համեմատ, արձանագրվել է 14.4%, իսկ 2021թ. ապրիլի համեմատ՝ 4.8% գնաճ: Ալկոհոլային խմիչքի և ծխախոտային արտադրատեսակների ապրանքախմբում 2021թ. մայիսին, 2020թ. մայիսի համեմատ, արձանագրվել է 8.7%, իսկ 2021թ. ապրիլի համեմատ՝ 1.0% գնաճ: Ալկոհոլային խմիչքի միջին գնաճը 2021թ. մայիսին, 2020թ. մայիսի համեմատ, կազմել է 8.7%, 2021թ. ապրիլի համեմատ՝ 0.7%, իսկ ծխախոտային արտադրատեսակներինը, համապատասխանաբար, 8.7% և 1.5%: 2021թ. մայիսին, ապրիլի համեմատ, հանրապետությունում արձանագրվել է հացաբուլկեղենի և ձավարեղենի՝ 0.5%, ոչ ալկոհոլային խմիչքի՝ 0.6%, սուրճի, թեյի, կակաոյի՝ 0.7% գնաճ:
Տնտեսագետ Արմեն Քթոյանը «Առաջին լրատվական»-ի հետ զրույցում ասաց, որ շարունակվող գնաճին ներկայումս էլ նպաստում են արտաքին գործոնները։ Իսկ եթե դիտարկում ենք ներքին գործոնները, ապա դրանց հիմքում ևս բավական նշանակալի արտաքին բաղադրիչներ կան․«Ամբողջ աշխարհում վերջին 1 տարվա ընթացքում հենց պարենամթերքի գնաճ է գրանցվել, որը ավելի շատ կարելի է համարել համավարակով պայմանավորված ճգնաժամի հետևանք։ Վերջին 10 տարվա մեջ պարենամթերքի նման գնաճ չէր արձանագրվել։ Խոսքն ավելի շատ առաջին անհրաժեշտության ու ամենօրյա օգտագործման պարենամթերքի մասին է՝ հացամթերք, ձավարեղեն, բուսական յուղ; Այս ապրանքների դեպքում գնաճը երկնիշ էր՝ 20-30 և մինչև 50 տոկոս ։ Այս աճը չէր կարող մեր վրա չանդրադառնալ։ Կար նաև վառելիքի գների աճի ազդեցությունը։ Դա չէր կարող մյուս ապրանքախմբերի վրա ազդեցություն չթողնել։ Աշխարհում և հատկապես զարգացող տնտեսություններում բարձր գնաճային ֆոն կա։ Նույնն էլ ԵԱՏՄ երկրներում։ Ընդ որում որոշներում ավելի բարձր է գնաճը, քան մեզ մոտ։ Գնաճը զուտ հայաստանյան երևույթ չէ»,-ընդգծեց տնտեսագետը։
Ինչ վերաբերում է փոխարժեքով պայմանավորված գնաճին և փոխարժեքի կայունացմանը, ապա Քթոյանի խոսքով դրամը կայունացում արձանագրել է, բայց եթե երևույթին նայում ենք տարեկան կտրվածքով, ապա մեկ է արձանագրվում է գնաճի բարձր մակարդակ․«Դրամի անկայունությամբ պայմանավորված գործոնի որոշակի թուլացում կա, բայց այնուհանդերձ ներմուծումը շարունակում է թանկ մնալ։ Եթե դրամի կայունացում կա, դա բնավ չի նշանակում, որ ներմուծումը պետք է ավելի էժանանա, քան եղել է։ Կրկնում եմ՝ գնաճի վրա ազդեցության առաջնային գործոնը դրսի շուկաներում պարենամթերքի գնի բարձրացումն է»,-ասաց Քթոյանը՝ հավելելով, որ գնաճային միտումները դեռևս որոշակի ժամանակ կպահպանվեն։ Եթե համեմատում ենք հունվար-ապրիլ, հունվար- մայիս ամիսները, ապա գնաճի որոշակի արագացում է նկատվում նախորդ ժամանակահատվածի նկատմամբ, բայց, մեր զրուցակցի խոսքով, գնաճը դուրս չի գա վերահսկելիության տիրույթից․«Այն արտաքին գործոնները, որոնք որ կան, երկարաժամկետ էֆեկտ չեն կարող ունենալ։ Այստեղ խոսքը կարճաժամկետ և միջնաժամկետ էֆեկտի հարց կա և կարելի է սպասել, որ առաջիկա ամիսներին գնաճային արագացումը որոշակիորեն կմեղմվի։ Գործիքներ էլ կան, որոնք գնաճի արագացումը մեղմում են։ Չնայած որ դրանք մեր իրավիճակում այնքնա էլ ցանկալի չեն, որովհետև մենք ունենք ճգնաժամ և պետք է պահանջարկը խթանող քաղաքականություն իրականացվի, ինչը նպաստում է գնաճին։ Այսինքն այստեղ լուրջ երկընտրանքի հարց կա»,-եզրափակեց Արմեն Քթոյանը։
Լուսանկարը՝ Armeniasputnik-ի
