Լիբանանի սոցիալ-տնտեսական ծանր իրադրության ֆոնին օգոստոսի 4-ին Բեյրութում տեղի ունեցած պայթյունը որոշ երկրների համար Լիբանանում իրենց ազդեցությունը տարածելու նոր հնարավորություն ստեղծեց։ Աղետից հետո տարբեր երկրներ հայտարարեցին Լիբանանին օգնելու պատրաստակամության մասին։ Այդ երկրիների թվում էր նաև Ադրբեջանը։
Օգոստոսի 5-ին Լիբանանի պաշտոնակցի հետ հեռախոսազրույցում Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը հայտարարեց, որ Բաքուն ֆինանսական աջակցություն կցուցաբերի Լիբանանին։ Նույն օրն ավելի ուշ հայտնի դարձավ, որ Ադրբեջանի վարչապետը Լիբանանին 1 մլն դոլարի ֆինանսական օգնություն ցուցաբերելու մասին հրամանագիր է ստորագրել։ Այս որոշումը, սակայն, ադրբեջանցիների շրջանում ոգևորություն չառաջացրեց, ընդհակառակը։
Հանրային դժգոհության հիմնական ուղերձները կարելի է ամփոփել այս երկու ձևակերպման մեջ․
- «Լիբանանին օգնելը հավասարազոր է հայերին ու Հայաստանի օգնելուն»,
- «Սեփական ժողովրդին ե՞րբ եք օգնելու»։
Քննադատություններին ի պատասխան՝ իշխանական քարոզչական ռեսուրսներն էլ Լիբանանին օգնելը բացատրեցին նրանով, որ այդ քայլը նպաստելու է․
- Ադրբեջանի միջազգային հեղինակության բարձրացմանը,
- Լիբանանում Ադրբեջանի մասին «հայերի ստեղծած» բացասական պատկերացումների փոփոխմանը,
- Լիբանանում հայերի դիրքերի թուլացմանը։
Առհասարակ հարկ է նշել, որ վերջին մի քանի ամիսներին՝ կորոնավիրուսի համավարակի տարածմանը զուգահեռ, երևան եկան նաև Ադրբեջանի «հումանիտար նկրտումները»։
Մարտի 6-ին հայտնի դարձավ, որ կորնավիրուսի դեմ պայքարում Ադրբեջանը ԱՀԿ-ին 5 մլն դոլարի օգնություն է հատկացրել։ Հաջորդ օրը՝ հայտարարվեց նաև Իրանին 5 մլն դոլարի օգնություն տրամադրելու մասին։ ԱՀԿ-ին նույնքան ֆինանասական միջոցներ Բաքուն հատկացրեց նաև ապրիլին՝ «Չմիավորման շարժման երկրների աջակցելու նպատակով»։ Հետագայում եղան նաև հայտարարություններ մի քանի այլ երկրների ֆինանսական և նյութական աջակցություն ցուցաբերելու մասին։
Արդեն հուլիսի 8-ին Ալիևը հայտարարեց, որ Բաքուն կորոնավիրուսի դեմ պայքարում աջակացություն է ցուցաբերել 30-ից ավելի երկրի։
Սակայն կորոնավիրուսային «օգնության» դեպքերում հասարակության դժգոհության պատճառը հիմնականում այն էր, որ երկրի սոցիալ-տնտեսական և կորոնավիրուսային խնդիրների ֆոնին Բաքուն միլիոնավոր դոլարների օգնություն էր ցուցաբերում այլ երկրների: Իսկ Լիբանանի պարագայում առաջնահերթ էր այն, որ օգնություն է ցուցաբերվում «հայամետ երկրի» (այսպիսին էր վերաբերմունքը նաև Իրանի դեպքում)։
Ուստի ադրբեջանական քարոզչամեքենան այս անգամ ստիպված եղավ բացատրել իր «հումանիտար առաքելության» իրական նպատակները, և ներկայացնել, թե իրականում ինչի վրա են ծախսվում այդ գումարները։
Անշուշտ, Բաքվի նման ակտիվությունը հետապնդում է այլ նպատակներ և, մասնավորպես, միտված է տվյալ երկրներում ադրբեջանամետ դիրքորոշում ձևավորելուն, անհրաժեշտության դեպքում ադրբեջանպաստ հայտարարություններ և գործողություններ կորզելուն։ Եվ սա հատկապես կարող է կիրառվել Արցախյան հակամարտության հարցում։
Հատկանշական է, որ Ադրբեջանում շտապեցին նաև պահանջել իրենց օգնության փոխհատուցումը։ Օրինակ հունիսին պատգամավոր Նասիմ Մահամալիևը, Եվրոպայի խորհրդին մեղադրելով հայանպաստ գործունեության մեջ, պնդում էր, որ կառույցը պետք է Ադրբեջանի նկատմամբ «արդարացի դիրքորոշում ցուցաբերի, քանի որ Բաքուն կորոնավիրուսի դեմ պայքարում մի շարք երկրների է օգնել»։
Ժաննա Վարդանյան
