րևանի քաղաքապետարանը հայտարարել է Մարտի 1-ի զոհերի հիշատակի հուշարձանի նախագծի բաց մրցույթ: Մրցույթում հաղթող ճանաչված նախագիծը կներկայացվի Երևանի ավագանու հաստատմանը: Թեմայի շուրջ «Առաջին լրատվական»-ի հետ քննարկմանը մասնակցեցին քանդակագործներ Վիգեն Ավետիսը և Սահակ Պողոսյանը:
«Հուշարձանի գաղափարը ողջունելի է,- նշեց Սահակ Պողոսյանը:- Անկախության ժամանակաշրջանում երեք շատ կարևոր պատմական իրողություն է տեղի ունեցել, որոնք արժանի են ֆիքսվելու հուշարձանի միջոցով. առաջինը անկախության հռչակագրի ընդունումն է, առայժմ չունենք հուշարձան, որը կխորհրդանշի անկախության, անկախ պետականության գաղափարը, երկրորդը՝ Հոկտեմբերի 27-ի, և երրորդը՝ Մարտի 1-ի իրադարձություններն են, որոնք պատմական մեծ հետք են թողել»: Քանդակագործը նաև ընդգծեց, որ շատ կարևոր է, թե ինչ մեխանիզմներ կընտվեն. «Դրանք այնքան արհեստավարժ պետք է լինեն, որ չստեղծվի վիճարկելի ստեղծագործություն»:
Վիգեն Ավետիսի խոսքով՝ կարևոր է, որ հուշարձանը նաև համահունչ լինի այն տեղանքին, որտեղ տեղադրվելու է:
Հուշարձանի գաղափարական հորինվածքը սահմանափակվելու է ձեռքերի և նշմարվող մարմինների ուրվագծերի համադրությամբ՝ բացառելով ֆիգուրատիվ լուծումները և դիմանկարային նմանությունները: Կրող հարթակի վերնամասում փորագրվելու է հուշարձանի անվանումը. «2008թ. մարտի 1-ի զոհերի հիշատակին»:
Սահակ Պողոսյանի դիտարկմամբ՝ մեզանում կա հուշարձանների վերաբերյալ ստերեոտիպային մտածողություն՝ 19-րդ դարի կերպարային լուծումով: «Ցանկալի կլիներ, որ այդպիսի սահմանափակումներ չլինեին և ստեղծագործողին ազատ թողնեին»,- նշեց քանդակագործը՝ կարևորելով նաև հանձնաժողովի արհեստավարժ լինելը:
Անդրադառնոլվ դիտարկմանը, որ կա տեսակետ, թե լավ կլիներ Մարտի 1-ի դատավարության ավարտից հետո այսպիսի նախաձեռնությամբ հանդես գային, քանդակագործները նշեցին, որ սա մշակութային-հոգևոր նախաձեռնություն է՝ կապված պատմական իրողության հետ և կապ չունի դատավարության հետ: «Եղել է ընդհարում, եղել են զոհեր… Եվ կդատվեն, թե չեն դատվի, դա դատական պրոցես է, և եթե անգամ չդատվեն, դա չի նշանակում որ, Մարտի մեկ չի եղել»,- նշեց Վիգեն Ավետիսը:
Մանրամասն՝ տեսանյութում:
