Նոյեմբերի 5-ին Երևանում տեղի ունեցավ ՀԱՊԿ Խորհրդարանական վեհաժողովի 12-րդ լիագումար նիստը։ Չխորանալով դրա մանրամասների մեջ՝ նկատենք, որ համանման հավաքները չափազանց կարևոր են, չնայած այն հանգամանքին, որ ՀԱՊԿ անդամ պետություններում խորհրդարանները երկրորդական դեր են զբաղեցնում։ Փաստացի դրանք վճռական ազդեցություն չունեն և չեն էլ կարող ունենալ քաղաքականության մշակման և կյանքի կոչման գործընթացում։ Բայց միևնույն է, ինչպես Երևանում, այնպես էլ որևէ այլ տեղում անցկացվող նմանատիպ նիստերը երբևէ չեն կորցնում իրենց կարևորությունն ու արդիականությունը, քանի որ այս պարագայում էականը բարձրացվող հարցադրումներն ու դրանց պատասխաններն են, ինչն էլ հայկական կողմը տարատեսակ ձևաչափերով փորձում է իրականացնել։
Մեզ հետաքրքրող ամենակարևոր հարցադրումը վերաբերվում է ՀԱՊԿ անդամ երկրների՝ Ադրբեջանին զենք վաճառելու խնդրին։ Սա չափազանց լուրջ մարտահրավեր է, որի վերաբերյալ Հայաստանը պետք է խոսի միշտ և բոլոր հնարավոր առիթներով։ Մյուս կարևոր հարցացրումը կապված է ՀԱՊԿ-ի բովանդակության հետ։ Համանման միջոցառումների միջոցով Երևանը պետք է կարողանա ինքն իր համար հստակեցնել, թե ինչի համար է ի վերջո նախատեսված այդ կառույցը, ի՞նչ կարելի է դրանից ակնկալել ու պահանջել։ Եվ վերջապես, ՀԱՊԿ-ի կայացման և էլ ավելի հզորացման գործում ի՞նչ առաքելություն և մասնակցություն պետք է ունենա հայկական կողմը։
Սրանք կարևոր հարցադրումներ են, որոնց մասին անցյալում ո՛չ մտածել են և՛ ոչ էլ խոսել։
Ի դեպ 12-րդ խորհրդարանական վեհաժողովի լիագումար նիստի համատեքստում պետք է նկատենք, որ հայ-ռուսական փոխհարաբերությունները, կարծես թե, բավական բարձր մակարդակի են, ի հակադրություն դավադիր շրջանակների այն պնդումների, իբրև թե միջպետական փոխհարաբերությունները խզված են, փակուղային են կամ էլ խորը ճգնաժամի մեջ են։ Փաստենք, որ հայկական և ռուսական կողմերն ամենևին էլ համեստ չէին իրար գեղեցիկ հաճոյախոսություններ ձոնելու տեսանկյունից՝ անընդհատ շեշտադրելով այն հանգամանքը, որ Հայաստանը Ռուսաստանի դաշնակիցն է և վերջ։ Սա իհարկե կարևոր հանգամանք է․ եթե Ռուսաստանը պարբերաբար անհանգստանում է Հայաստանի արտաքին քաղաքական կուրսի փոփոխությամբ, ապա ինչո՞ւ համանման մտահոգություններ չի կարող հայտնել հայկական կողմը։ Այս տրամաբանությամբ Մոսկվան պետք է միշտ բարձրաձայնի դաշնակցային իր պարտավորությունների մասին։
Եզրափակելով միտքը՝ արձանագրենք նաև հետևյալը․ Ինչպես ՀԱՊԿ-ի և ԵԱՏՄ-ի, այնպես էլ միջպետական մակարդակում, Հայաստանի նոր կառավարության և Մոսկվայի միջև արդեն իսկ ձևավորվել է փոխհարաբարեությունների ու փոխըմբռնման նոր ավանդույթ, որն ունի իր տրամաբանությունն ու էությունը։ Կողմերն աստիճանաբար փորձում են վստահել իրար, իսկ վստահությունը գործի կեսն է։
