«Սասնա ծռեր» կուսակցությունը հայտարարել է Արցախը Հայաստանի հետ միավորելու գործընթաց սկսելու մասին: Ինչ է դա նշանակում՝ գործընթացը, այդքան էլ պարզ չէ, և կուսակցության առաջնորդները այդքան էլ պարզ չեն ներկայացնում, թեև մի մանրամասն նրանք նշում են՝ ստորագրահավաք են սկսելու, որպեսզի Հայաստանի քաղաքացիներին տան Արցախում իշխանության ձևավորմանը մասնակցելու հնարավորություն:
Այս հայտարարությունը խիստ հետաքրքիր է դառնում մի իրողության ֆոնին՝ կապված Արցախի նախագահի ընտրությանը ԱՀ պաշտպանության նախկին նախարար Սամվել Բաբայանի մասնակցության հետ: Բաբայանը, ինչպես հայտնի է, չի կարող մասնակցել, քանի որ ունի հայաստանյան հաշվառում: «Սասնա ծռերը» փաստորեն հայտարարում է մի նախաձեռնության մասին, որը ուղղակի կամ անուղղակի միտված է Սամվել Բաբայանին այդ մասնակցության հնարավորությունն ընձեռելուն: Ըստ այդմ հարց է ծագում՝ արդյո՞ք «Սասնա ծռեր» կուսակցությունը սկսում է Հայաստանն Արցախին միավորելու գործընթաց հենց այդ նպատակի համար: Որովհետև այս դեպքում էլ առաջանում է մեկ այլ հարց՝ եթե «Սասնա ծռերը» սկզբունքորեն համարում է, որ Արցախը Հայաստանի մարզ է, պետք է որ սկզբունքորեն դեմ լինի նաև Արցախի նախագահի ընտրությանը կամ որևէ ընտրության, որով Արցախում ձևավորվում է իշխանություն: Այլապես այստեղ առաջանում է հարց՝ եթե Արցախում ձևավորվում է առանձին իշխանություն, ապա այդ ձևավորմանը պետք է մասնակցեն հենց արցախցիները, և այստեղ պետք է լինի տարբերակում: Այլապես ստացվում է որոշակի կիսատրամաբանություն, ինչն էլ բերում է մտայնության, որ հայտարարված գործընթացը ընդամենը լոկալ նպատակադրումների համար է:
Դա այն դեպքում, երբ խոսքը վերաբերում է իսկապես լրջագույն հարցի, որի ուղղությամբ քայլերը կարող են ունենալ շատ ավելի լայն ռեզոնանսային նշանակություն: Դա էլ մի փուլում, երբ Հայաստանը հայտարարել է Արցախի հարցում պետական քաղաքականության ռազմավարության փոփոխության մասին, Արցախի սուբյեկտությունը հետևողականորեն ընդգծելու և առաջ մղելու մասին, որի կոնցեպտուալ ձևակերպումը հնչեց 2019 թվականի մարտի 12-ին Արցախի մայրաքաղաքում տեղի ունեցած Հայաստանի և Արցախի անվտանգության խորհուրդների համատեղ նիստում:
Երբ քաղաքական ուժը հայտարարում է դիրքորոշման մասին, սա միանգամայն բնական և օրինաչափ գործընթաց է, ու ցանկացած կուսակցություն ազատ է բնականաբար Արցախի հարցում իր մոտեցումների առումով: Անշուշտ կլինեն ուժեր, որոնք հանդես կգան մեկ պետության և սուբյեկտության դիրքից: Սակայն մի բան է դիրքորոշումը, մեկ այլ բան՝ դրա իրականացման ուղղությամբ գործընթաց սկսելու մասին հայտարարությունը, այն էլ՝ առանց գործընթացի հստակ և առարկայական ձևակերպման: Օրինակ՝ որո՞նք են լինելու այլ քայլերը՝ բացի Հայաստանում հաշվառված անձանց Արցախում ընտրությանը մասնակցելու հնարավորությունից, որը առայժմ միակ կոնկրետացված քայլն է: Ու այս ամենն էլ այն հայտարարությունների ֆոնին, որ անում է Արցախի պաշտպանության նախկին նախարար Սամվել Բաբայանը Արցախյան հարցում ռուսական մանդատի գերակայության մասին, Արցախյան գոտին ռուսական մանդատի տակ դնելու հնարավորության և նպատակահարմարության մասին:
