Բոլորովին զարմանալի չէ, որ Հայաստան-ԵՄ համաձայնագրի հրապարակումից հետո Հայաստանի եվրաինտեգրացիայի դեմ հակաքարոզչության թիրախ դառնում է համաձայնագրի դրույթը, որը ենթադրում է հայկական ատոմակայանի շահագործումից հանելը: Հակաքարոզչությունը լայնորեն օգտագործում է այդ դրույթը, ինչը, սակայն, կրում է ակնհայտ մանիպուլյացիոն բնույթ:
Հայաստան-ԵՄ շրջանակային համաձայնագիրը բացարձակապես չի ենթադրում հայկական ատոմակայանի փակում: Այն, որ ատոմակայանը ռազմավարական նշանակության օբյեկտ է և, տնտեսական, էներգետիկ առաքելությունից բացի, ունի ռազմաքաղաքական առանցքային նշանակություն, թերևս չունի ավելորդ բացատրության կարիք:
Այդ տեսանկյունից, իհարկե, լիովին հասկանալի է այն, որ թե՛ Թուրքիան, թե՛ Ադրբեջանը պարբերաբար խոսում են հայկական ատոմակայանի դեմ և հանդես գալիս այն փակելու պահանջներով ու կոչերով: Սակայն երբ խոսքը վերաբերում է Հայաստան-ԵՄ տիրույթին, ապա ատոմակայանի փակման դրույթն այդ առումով ունի ավելի շատ դեկլարատիվ նշանակություն և պայմանավորված է բացառապես ստանդարտներով, որ կան եվրոպական էներգետիկ քաղաքականությունում: Այդ ստանդարտները բերում են հայկական ատոմակայանը շահագործումից դուրս բերելու եզրահանգման, որովհետև հայկական ատոմակայանը չի համապատասխանում եվրոպական էներգետիկ քաղաքականության առավել բարձր և արդիական պահանջներին:
Մյուս կողմից՝ հայկական ատոմակայանը համապատասխանում է այդօրինակ կառույցների համար անվտանգության, այսպես ասած, նվազագույն պահանջներին և բացարձակապես վտանգ չի ներկայացնում շահագործման տեսանկյունից: Եվ այդ հանգամանքը հիանալի են գիտակցում նաև Եվրոպայում, ինչի շնորհիվ Հայաստանի ու ԵՄ-ի միջև այդ հարցում կա, այսպես ասած, չգրված կոնսենսուս, որոշակի բանաձևի տեսքով՝ հայկական կողմը համաձայն է շահագործումից հանել ատոմակայանը, սակայն համարժեք էներգահզորություն կառուցելուց հետո: Ընդ որում, համարժեքը անկասկած լոկ մեգավատային հզորությունը չէ, այլ նաև ցիկլային, պրոֆիլային բնույթը, այսինքն՝ էներգետիկ անկախություն ապահովելու ներուժը:
Հայաստանի ու Եվրամիության միջև այդ կոնսենսուսը առկա է արդեն տարիներ շարունակ, և դրա պայմաններում հայկական ատոմակայանի շահագործման ժամկետը մեկ անգամ արդեն երկարաձգվել է, իսկ Եվրամիության, այսպես ասած, պահանջը՝ ատոմակայանը փակելու վերաբերյալ, ամենևին շրջանակային համաձայնագրում չէ, որ արտացոլվում է: Այդ պահանջը կա վաղուց, և վաղուց կա դրա շուրջ վերը նշված կոնսենսուսը Եվրամիության ու Հայաստանի միջև:
Ըստ այդմ, Հայաստան-ԵՄ համաձայնագիրը գործնականում բացարձակապես չի ենթադրում ատոմակայանի փակում և Հայաստանի էներգետիկ անկախության ու նաև ռազմաքաղաքական ներուժի էապես նվազեցում: Ավելին, խնդիրը Հայաստան-ԵՄ հարաբերության տիրույթ ֆորմալ արձանագրումով տեղափոխելը գործնականում էապես նվազեցնում է թուրքական և ադրբեջանական հակաքարոզչության դե ֆակտո քաղաքական ազդեցությունը և ըստ այդմ ապահովագրում հայկական ատոմակայանի, այսպես ասած, քաղաքական գոյությունը:
Այդ իմաստով Հայաստան-ԵՄ համաձայնագրի քաղաքական էֆեկտը Հայաստանի ատոմակայանի համար լիովին հակառակ բնույթի և տրամաբանության է, քան փորձ է արվում ներկայացնել Հայաստան-ԵՄ համաձայնագրի դեմ հակաքարոզչության համատեքստում: Պարզապես այդ համաձայնագիրը, իհարկե, դե յուրե հակառակ թվացող ձևակերպումով, սակայն դե ֆակտո Հայաստանի ատոմակայանի կամ, այսպես ասած, միջուկային ներուժի համար ապահովում է նաև այլ քաղաքական գործընկեր՝ Ռուսաստանից բացի:
Թերևս հենց դա է նաև խնդիրը, որը հարցը դարձել է թիրախ և ոչ միայն Եվրամիության հետ համաձայնագրի դեմ քարոզչության նպատակը: Մոսկվային, իհարկե, մտահոգում է միջուկային ներուժի մասով Հայաստանի այլընտրանքային քաղաքական հարթակի առկայությունը, երբ Երևանը կարող է հարց լուծել այդ առումով նաև առանց Ռուսաստանի: Ընդհուպ Հայաստանում նոր և արդիական ատոմակայանի կառուցման հարցի քննարկումը Եվրամիության հետ, որի, այսպես ասած, մեկնակետ կարող է լինել Հայաստան-ԵՄ համաձայնագրում ատոմակայանի խնդրի արտացոլումը:
