Հայ-ռուսական բարեկամության այն հիստերիան, որ Հայաստան-Ռուսաստան ֆուտբոլային հանդիպումից օրեր առաջ սկսվեց Հայաստանի իշխանամերձ շրջանակների ջանքերով, ի վերջո, տվեց իր արդյունքը, և երկար սպասված ֆուտբոլային հանդիպումը, որ դարձել էր համազգային միասնության յուրօրինակ և բավական արդյունավետ մի հարթակ, վերածվեց ձանձրալի արարողության, երբ ոչ թե վախենում ես, որ այն շուտով կավարտվի և կզրկվես հիանալի ներկայացումից, այլ սպասում ես, թե երբ կավարտվի, որ դուրս գաս այդ մղձավանջից:
«Բարեկամության» ջատագովներին հաջողվեց փչացնել ֆուտբոլը: Նրանց կարգախոսները անգամ տրիբունա էին հասել, անհեթեթության վերածելով ֆուտբոլային երկրպագության բանական ավանդույթները: Դժվար է պատկերացնել, որ, օրինակ, Բրազիլիա-Արգենտինա, կամ Անգլիա-Ֆրանսիա, կամ Իտալիա-Գերմանիա, կամ որևէ այլ հանդիպման ժամանակ, որն ունի մրցաշարային կարևոր նշանակություն, տրիբունայում կողմերից որևէ մեկի երկրպագուները պարզեն, ասենք, գերմանա-իտալական բարեկամության պաստառներ, սրտի նշաններով: Մնում էր, որ նաև խնդրանք կարգախոսներ ուղղվեին թիմերի ֆուտբոլիստներին, որ հանկարծ իրար գոլ չխփեն ու չհարվածեն հայ-ռուսական բարեկամությանը: Այդ անհեթեթ «բարեկամանիան» փչացրեց ամբողջ խաղը, և գուցե հենց այդ միակալ բարեկամապաշտության սուր դրսևորումներն էին, որ ազդել էին հայ ֆուտբոլիստների տրամադրվածության վրա:
Մեր հավաքականն ակնհայտորեն կաշկանդվել էր, խաղը չէր ստացվում, կար վախ, կար նյարդայնություն: Դե, ինչպես չկաշկանդվես այդ կեղծ «բարեկամապաշտությունից», երբ սկսում ես մտածել, որ գուցե քո խփած գոլը կարող է ոչ թե Ռուսաստանի, այլ հայրենիքի դարպասին խփված գոլ ընկալվել՝ ներկայացվելով որպես հայ-ռուսական բարեկամությանն ուղղված հարված: Հետևանքը համընդհանուր հիասթափությունն է, որ ֆուտբոլային տոնի և համազգային հաղթանակի փոխարեն ունեցանք ընդամենը հերթական և անգույն մի խաղ: Եվ լավ է գոնե, որ մեր ֆուտբոլիստները կարողացան չպարտվել, ուժ գտան իրենց մեջ սթափվելու գոնե երկրորդ խաղակեսում և մի փոքր հավասարեցնելու խաղը: Բայց, ցավոք, Հայաստան-Ռուսաստան գլոբալ խաղում ռուսները հերթական հաղթանակը տոնեցին, որովհետև Հայաստանն իր նախախաղային բարեկամական աժիոտաժով հերթական անգամ վերահաստատեց ֆորպոստությունը, ֆորպոստային մտածողության գերակայություն:
Բայց նաև հատկանշական ու կարևոր է մեկ այլ հանգամանք: Չնայած արհեստածին բարեկամական զեղումներին՝ Հայաստանի հասարակության գերակշիռ մեծամասնության մեջ ակնհայտորեն առողջ դրսևորումներ էին` անսահման երկրպագություն և հաղթանակի մաղթանք սեփական հավաքականին, և երկրպագուին հատուկ առողջ չարություն հակառակորդ թիմի հանդեպ, ով էլ որ այդ թիմը լինի` Ռուսաստան, Հնդկաստան, ԱՄՆ թե Բուրկինա Ֆասո: Այդ իրողությունը վկայեց, որ Հայաստանի հասարակությունը, այդուհանդերձ, աստիճանաբար դուրս է գալիս տիրապաշտության շրջանակներից, աստիճանաբար գիտակցում է սեփական շահը, և ֆուտբոլն այստեղ մի պարզ օրինակ էր, որ պետք է առաջնորդվել ոչ թե կարծրատիպերով կամ պատեհապաշտական նկրտումներով, այլ հանրային ու պետական շահով: Եթե հասարակության և պետության շահը պահանջում է դեմ գնալ ռուսներին՝ ֆուտբոլ լինի, հոկեյ, թե քաղաքականություն, ուրեմն պետք է դեմ գնալ: Ընդ որում, ռուսները տվյալ դեպքում օրինակ են:
Դա վերաբերում է ցանկացած այլ երկրի նույնպես: Հանրային և պետական որևէ վարքի հիմքում պետք է ընկած լինի հասարակության և պետության շահը: Ֆուտբոլի օրինակը շատ պարզ էր. մեր շահը պահանջում էր հաղթել ռուսներին, ուրեմն, բոլորս պետք է համախմբվեինք այդ նպատակի շուրջ: Ու բոլորը համախմբվել էին, բացի որոշ «ռոմանտիկներից», որոնք իրականում բավական պրագմատիկորեն փորձում էին առաջ տանել իրենց անձնական շահերը հայ-ռուսական բարեկամության կեղծ քողի տակ: Իրականում անկեղծ բարեկամանում են այն պետության և հասարակության հետ, որտեղ պետական ու հասարակական շահն է առաջնորդողը, ոչ թե անձնական պատեհապաշտությունը: