Վարչապետ Հովիկ Աբրահամյանը, փորձելով հետ չմնալ Սերժ և Տիգրան Սարգսյաններից, կիրակի օրը այցելել էր Արարատի մարզի մի քանի գյուղեր՝ հավաստիացնելու համար, որ ինքը «գյուղացու կողքին է» (ճիշտ այնպես, ինչպես Սերժ և Տիգրան Սարգսյաններն էին անում):
Դիմելով գյուղացիներին՝ վարչապետը նշել է, որ ոլորտը զարգացնելու համար կառավարությունը գյուղատնտեսությունը սահմանել է գերակա ուղղություն: «Մենք գյուղացու կողքին ենք կանգնելու հստակ ծրագրերով, գործով: Իհարկե, այդ ամենը ֆինանսական մեծ ռեսուրսներ են պահանջում, բայց որ հստակ քաղաքական կամք ենք դրսևորելու և գնալու ենք այդ քայլերին, փաստ է: Կառավարության անդամների մեծ մասը լինելու է գյուղերում, մարզերում, փորձելու է շփվել գյուղացիների հետ, հասկանալու՝ ինչպիսի խնդիրներ կան»,- ասել է Հովիկ Աբրահամյանը:
Կառավարությունն, իհարկե, ճիշտ է անում, որ գյուղատնտեսությունը հայտարարում է գերակա ճյուղ: Նախկին կառավարությունը ինչ-որ բաներ անում էր՝ գյուղվարկերի սուբսիդավորում, բարձրորակ սերմերի ներմուծում և բաժանում, ցրտահարությունից տուժած գյուղացիներին օգնություն և այլն: Նաև դրա շնորհիվ վերջին տարիներին ամենաբարձր աճը անընդմեջ գրանցած ոլորտը, ըստ Ազգային վիճակագրական ծառայության, գյուղատնտեսությունն է: 2013-ին գյուղատնտեսության համախառն արտադրանքը կազմել է 918.6 միլիարդ դրամ (կամ մոտ 2.2 միլիարդ դոլար), և սա ապահովվել է վարելահողերի միայն կեսի մշակման պարագայում: Այսինքն՝ ռեսուրսներն ամբողջությամբ օգտագործելու դեպքում այդ 2.2 միլիարդ դոլար շրջանառությունը կարելի է առնվազն կրկնապատկել:
ՀՆԱ կազմում գյուղատնտեսությունը երկրորդն է՝ արդյունաբերությունից հետո, ընդ որում՝ եթե վերջին ամիսներին արդյունաբերությունում անկում է գրանցվում, ապա գյուղատնտեսությունը թիվ մեկ աճ ապահովող ոլորտն է: Այսպես, հունվար-մարտ ամիսներին արդյունաբերությունն անկում է ապրել 2.8%-ով, իսկ գյուղատնտեսությունն աճել 5.2%-ով:
Այնուամենայնիվ, ո՞րն է խնդիրը, որ չարքաշ աշխատանքը գյուղացիներին Հայաստանում չի փրկում աղքատությունից: Եվ ի՞նչ է պետք անել՝ ոլորտի պոտենցիալն օգտագործելու ու արդյունավետությունը բարձրացնելու համար: Կարելի է առանձնացնել մի քանի հրատապ խնդիրներ, որոնք առաջիկայում անհրաժեշտ է լուծել:
1. Այլընտրանքային ոռոգման համակարգի ստեղծում: Ինչպես մեզ հետ զրույցում ասաց Ագրարագյուղացիական միավորման նախագահ Հրաչ Բերբերյանը՝ ոռոգման համակարգում այսօր մոնոպոլիա է, ինչն անընդունելի է: «Չես ցանկանում, թե ցանկանում ես՝ ՋՕ-երի միջոցով պետք է ոռոգումն անես, որն անընդունելի է, այստեղ օրենսդրական փոփոխություններ ենք նախատեսում»,- ասաց Հ. Բերբերյանը:
2. Կարևոր է նաև կաթիլային ոռոգմանն անցնելու համակարգի աստիճանական ներդրումը: Արգենտինահայ գործարար Էդուարդո Էռնեկյանի կողմից մշակվող հողատարածքներում հենց այս համակարգն է կիրառվում, ինչը երաշխավորված ու բարձր որակի բերք է ապահովում:
3. Սերժ Սարգսյանը անցած տարվա հուլիս ամսին Անվտանգության խորհրդի նիստում հրահանգներ էր տվել, որոնք վերաբերում էին ինչպես ոռոգման համակարգին, այնպես էլ հակակարկտային համակարգին: Ակնհայտ է, որ շատ ավելի ձեռնտու է նորմալ աշխատող հակակարկտային կայանների վրա գումար ծախսել, քան թե կարկուտից հետո փոխհատուցել գյուղացիների կրած վնասները: «Ցավոք սրտի, սայլը տեղից չի շարժվել, այդտեղ բարեփոխումներ մենք չենք տեսնում»,- ասաց Հրաչ Բերբերյանը:
4. Անհրաժեշտ է բարելավել ցեցի և մորմոնների դեմ պայքարի միջոցները՝ հիմնված համաշխարհային փորձի վրա:
Սրանով, իհարկե, չի սահմանափակվում հրատապ խնդիրների շարքը, սակայն բոլոր այս հարցերի լուծմանը զուգահեռ լուրջ աշխատանք է պետք տանել Հայաստանից գյուղմթերքի արտահանման շուկաների նվաճման համար: Եթե Հայաստանն ամբողջությամբ օգտագործի իր վարելահողերի ու ընդհանրապես՝ գյուղատնտեսության ոլորտի պոտենցիալը, չի կարող ամբողջ արտադրանքը Հայաստանում վաճառել, որովհետև գործ կունենանք շատ մեծ ծավալների հետ: Ուստի արտահանելը, այո, շատ կարևոր է՝ հատկապես վերամշկած արտադրանքի արտահանումը:
Բացի այդ, արտահանումն ավելացնելու մասին մտածելուն զուգահեռ` մեր որոշ գյուղմթերքի ու սննդամթերքի ներմուծումը փոխարինել տեղական արտադրանքով: Օրինակ՝ կարելի է տեսնել՝ որքան ընկույզ է ներմուծվել և ծրագրեր մշակել, որ ինչ-որ ժամանակահատվածում ընկույզի ներմուծումը աստիճանաբար փոխարինվի տեղում արտադրելով, որովհետև ժամանակին այդ հնարավորությունը Հայաստանում օգտագործվել է:
