Մի քանի օր առաջ կանխատեսել էինք, որ Թրամփի վարչակազմն արմատապես վերանայելու է ամերիկյան քաղաքականությունը: Վաշինգտոնը կրճատում է այլ երկրների տրամադրվող օգնությունը` շեշտը դնելով երկկողմ հարաբերությունների կոնկրետ օրակարգերի վրա:
Այսօր ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփը հրապարակել է երկրի 2019 ֆինանսական տարվա բյուջեի վերաբերյալ իր առաջարկները, որոնք ենթադրում են արտասահմանյան պետություններին օգնության ցուցաբերման արմատական կրճատումներ: Փաստաթղթով առաջարկվում է Հայաստանին 2019 ֆինանսական տարում 3․24 մլն դոլարի տնտեսական օգնություն ցուցաբերել: 2018 թվականին այս օգնությունը կազմում է 4 մլն դոլար: ԱՄՆ-ն միջազգային ռազմական կրթական ծրագրի շրջանակում Հայաստանին կհատկացնի 600 հազար դոլարի օգնություն: Թմրանյութերի միջազգային վերահսկողության ապահովման համար Հայաստանը կստանա 1․5 մլն դոլար: Հայաստանին, ինչպես և Ադրբեջանին, ոչ մի միջոց չի հատկացվի ռազմական օգնության տողով:
Ընթացիկ ֆինանսական տարում վարչակազմը Ադրբեջանի տնտեսական օգնությունը դադարեցրել էր, սակայն որոշել է 2019 թվականին 3 մլն դոլար հատկացնել: Ըստ ամենայնի, որոշվել է վարականգնել պարիտետը Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև, ինչը ենթադրում է, որ Վաշինգտոնում որակական տարբերություններ չեն տեսնում երկու երկրների միջև:
Ադրբեջանին նաև 600 հազար դոլարի օգնություն կհատկացվի ռազմական կրթական ծրագրի շրջանակում:
Տարածաշրջանում ամենամեծ օգնությունը, ըստ Թրամփի նախագծի, կստանա Վրաստանը` 25 միլիոն դոլար: Այսպիսով` Վաշինգտոնը հստակ ցույց է տալիս, որ տարածաշրջանում Վրաստանն է իր ռազմավարական հիմնական գործընկերը:
Տարիներ շարունակ Հայաստանի իշխանությունները խեղված պատկերացում ունեն հայ-ամերիկյան համագործակցության մասին` այն իջեցնելով օգնության ստացման նշաձողին, առավելագույնը` ԱՄՆ կենտրոնական և նահանգային մարմիններում հետապնդելով ցեղասպանության ճանաչման խնդիրը: Նման մակերեսային պատկերացումը նաև խորքային պատճառներ ունի, որոնք թաքնված են Հայաստանի արտաքին քաղաքականության առաջնահերթությունների ստվերում: Բանն այն է, որ Հայաստանի արտաքին քաղաքականությունը, կարելի է ասել, «մենաշնորհված» է ռուսական ուղղության կողմից, իսկ մյուս ուղղությունները ենթակա են հայ-ռուսական հարաբերությունների տրամաբանությանը:
Պատահական չէ, որ նույնիսկ Հայաստան-Եվրամիություն պատմական համաձայնագրի ստորագրումից հետո Երևանի և Բրյուսելի հարաբերությունները գտնվում են ֆորմալ հարթության վրա` ստվերելով բովանդակային բաղադրիչը: Ավելորդ է նույնիսկ կրկնել, որ Հայաստանի կողմից չի օգտագործվում հայ-իրանական և հայ-վրացական հարաբերությունների պոտենցիալը:
Շատ ավելի ցածր, գրեթե զրոյական մակարդակի վրա են գտնվում հայ-ամերիկյան հարաբերությունները, որոնք, ըստ էության, զուրկ են օրակարգից` Երևանի կողմից քաղաքական նախաձեռնությունների բացակայության հետևանքով: Հայաստանը փորձելու է մարտ ամսին Վաշինգտոնի հետ վերաբանակցել կրկնակի հարկումը բացառող համաձայնագրի ստորագրման հարցը` տնտեսական հարաբերություններն աշխուժացնելու նպատակով: Սակայն այստեղ պոզիտիվ սպասումները սահմանափակ են, որովհետև Վաշինգտոնի համար այս հարցն առաջնահերթություն չէ: Պատճառը պետք է փնտրել Հայաստանի տնտեսության կառուցվածքի, տնտեսական հարաբերությունների որակի, համակարգի կոռումպացվածության մեջ, որոնք խիստ անբարենպաստ համատեքստ են ձևավորում մեր երկրի ներդրումային համատեքստի շուրջ:
ԱՄՆ վարչակազմի նոր քաղաքականությունը, որը խարսխված է օգնությունների կրճատման վրա, գրեթե զրոյացնում է Հայաստանի նկատմամբ Վաշինգտոնի տարբերակված դրական մոտեցումը: Վաշինգտոնում սկսել են նույն աչքով նայել Հայաստանին ու Ադրբեջանին, ինչն առաջին պլան է բերում վերջինիս էներգետիկ ռեսուրսները և գլոբալ նախագծերը: Սա բավականին լուրջ ահազանգ է Հայաստանի համար:
