Հայաստանի հասարակությունը մեծ ոգևորության մեջ է: Էլեկտրաէներգիայի թանկացման դեմ քաղաքացիական պայքարը համախմբել է հասարակության ամենատարբեր հատվածների և մոբիլիզացրել մեկ խնդրի շուրջ: Մյուս կողմից, սակայն, պետք է արձանագրել, որ կան նաև այդ խնդրից դուրս մնացած հատվածներ: Դուրս մնացած ոչ այն իմաստով, որ համաձայն չեն խնդրին, որ անտարբեր են դրա հանդեպ, այլ որովհետև խնդիրը համարում են ածանցյալ և կարևորում են առավել ընդգրկուն և պատճառ հանդիսացող խնդիրների շեշտադրումն ու պահանջների ներկայացումը:
Երկու իրողություններ, երկու իրավիճակներ, որոնք, ըստ էության, հայտնվել են իրարամերժ դիրքերում, սակայն մեծ հաշվով, ըստ էության, ամեն մեկում կա ճշմարտության իր ահռելի բաժինը: Ճշմարտություն է այն, որ Հայաստանի հասարակությունը կարիք ունի համախմբվելու, մոբիլիզացվելու թեկուզ փոքր և այսպես ասած՝ ապաքաղաքական կամ ապաաշխարհաքաղաքական խնդիրների շուրջ: Ճշմարտություն է և այն, որ փոքր խնդիրները կրկնվելու են այնքան ժամանակ, քանի դեռ վերացված չեն պատճառները, այսինքն՝ մեծ քաղաքական խնդիրները:
Ընդ որում՝ Հայաստանում այս դիլեման շարունակվում է արդեն տարիներ, սրվելով ամեն անգամ, երբ Հայաստանում քաղաքացիական, վերկուսակցական որևէ շարժում և նախաձեռնություն է մեկնարկում: Ըստ որում՝ պետք է ընդունել նաև, որ այս դիլեման միայն կուսակցականների և անկուսակցականների մեջ չէ: Մեծ հաշվով, անվիճելի է, որ հետևանքների դեմ պայքարն անվերջ կլինի, եթե չեն վերացվում պատճառները: Ավելին՝ հետևանքները միշտ ավելի շատ են լինում, քան պատճառները, և հասարակությունը երբեմն ուղղակի ֆիզիկապես ի վիճակի չէ վազել բոլոր հետևանքների հետևից և արդյունքների հասնել: Սակայն, սրանով հանդերձ, խնդիրը զուտ մեխանիկական գործողությունների դաշտում դիտարկելը կբերի արմատապես սխալ եզրահանգումների:
Բանը փոքր ու մեծ խնդիրները, հետևանքը և պատճառը տեղերով փոխելը չէ: Այն, ինչ հնարավոր է հետևանքի դեմ՝ անհնար կարող է լինել պատճառի պարագայում: Եվ որքան էլ որ այդ հանգամանքը մտահոգիչ լինի, որ պատճառը մնում է «անձեռնմխելի», այնուհանդերձ հետևանքը բաց թողնելը ինքնաբերաբար չի բերելու պատճառի վրա կենտրոնացվածության և հասարակական էներգիայի նույնանման և նույնաքանակ պրոյեկտման:
Հետևաբար՝ նաև Բաղրամյան պողոտայում և Հայաստանում տեղի ունեցողը չպետք է դիտարկել պարզ մեխանիկայի տրամաբանությամբ: Վերջին հաշվով, այն, ինչ այսօր քաղաքացիների ուժերով արվում է Հայաստանում՝ դա հնարավորն է: Իսկ քաղաքականությունը, ինչպես հայտնի է, հնարավորի արվեստն է: Եվ ուրեմն, այն, ինչ այս օրերին քաղաքացիների ուժերով արվում է Հայաստանում՝ դա քաղաքականություն է, որի էությունը ամենևին չպետք է լինեն բնորոշումներն ու սահմանումները, այլ պետք է լինի գործը:
