«Առաջին լրատվական»-ի զրուցակիցն է ԱԺ պատգամավոր Խաչատուր Քոքոբելյանը:
– Պարոն Քոքոբելյան, վերջին օրերին Հայաստանը հայտնվել է ուշադրության կենտրոնում՝ Եվրախորհրդարանի ընդունած բանաձևը, Հռոմի պապի մատուցած պատարագը… այս ամենը ի՞նչ ազդեցություն կունենա Հայաստան-Թուրքիա հարաբերությունների վրա, կնպաստի՞ արդյոք ապրիլի 25-ից հետո խաղաղ գոյակցությանը, թե՞ ընդհակառակը՝ ավելի կխորացնի առկա ճգնաժամը:
– Նախ՝ այդ թեման շատ ակտուալ է, և այդ մասին շատ է խոսվում: Շատ-շատ վերլուծաբաններ և փորձագետներ պնդում են, որ այդ մոտեցումները կարող են առճակատումն ավելի հեռացնել: Միանգամից ուզում եմ ասել, որ ես չեմ կիսում այդ մոտեցումը: Կարծում եմ՝ այն պատճառները, որ հիմա կներկայացնեմ, շատ հիմնովին են:
Նախ՝ այնպիսի ոճրագործությունները, ինչպիսին Ցեղասպանությունն է, այդ թվում նաև պատերազմի այդ տեսակի հանցագործությունները, նույնիսկ ՄԱԿ-ի իրավունքների կոնվենցիայով վաղեմության ժամկետ չունեն: Ես կարծում եմ ու վստահ եմ, որ միջազգային հանրության, առաջադեմ քաղաքակիրթ աշխարհի կողմից Ցեղասպանության ընդունումը, խոսքը չի վերաբերում հողային պահանջատիրական և այլ տեսակի խնդիրների արծարծմանը, հեռանկարային և արդյունավետ չէ: Խոսքը վերաբերում է զուտ իրավունքների և այդ ոճրագործության ճանաչման հետ կապված խնդրին: Եվ այդ դեպքում դրա ճանաչումից հետո Թուրքիան կվարի ոչ թե նման կոշտ քաղաքականություն՝ ինչպես հիմա, մասնավորապես՝ ՀՀ հարաբերություններում այժմ առաջ կքաշի երկու հիմնական պահանջ՝ Ցեղասպանության և Լեռնային Ղարաբաղի: Ինչո՞ւ եմ նշում երկրորդը. որովհետև Թուրքիան ակնառու առաջ է մղում ԼՂ հակամարտության հարցը: Այսինքն՝ գործնական դաշտում Թուրքիան խնդիրներ ունի տարածաշրջանում, իր աշխարհաքաղաքական շահերն ունի, որով առաջնորդվում է:
Այստեղ մի հստակ փաստ կա. Թուրքիան ուշ, թե շուտ ճանաչելու է Ցեղասպանությունը, քանի որ աշխարհի զարգացման միտումը դրան է տանում: Դրա ամենավառ ապացույցն էր Հռոմի պապի մատուցած պատարագը, իսկ ամենակարևորն այն էր, թե ինչ բովանդակության հետ գործ ունեցանք: Հստակ ասելիք կար, և այդ առումով կարծում եմ՝ Թուրքիան, ձերբազատվելով Ցեղասպանության ճանաչման խնդրից, ավելի հեշտ կգործի:
– ԼՂ հակամարտության խնդիրն այդպես էլ մնում է չկարգավորված: Այս հանգամանքը ավելի չի՞ հեռացնում Ցեղասպանության ճանաչումը նույն Թուրքիայի կողմից:
– Հենց դրա համար նշեցի, որ Թուրքիան հստակորեն՝ անկախ Ցեղասպանության հանգամանքից, օրակարգ է բերում ԼՂ խնդիրը, որը իմ համոզմամբ՝ մեր շահերից է բխում: Թուրքիան ակնհայտ կողմնակալ վերաբերմունք է ցուցաբերում ԼՂ հիմնախնդրին և իր ազդեցությունը թուլացնում՝ որպես տարածաշրջանային դերակատարություն ունեցող երկիր: Մյուս գերտերությունների կողմից ընկալելի է դառնում, որ Թուրքիան ոչ օբյեկտիվ քաղաքական դաշտում է, իսկ այս պարագայում վերջինիս խառնվելն առնվազն անթույլատրելի է։
Ավելին՝ տեսանյութում:
