«Առաջին լրատվական»-ի զրուցակիցն է «Սոցիալական արդարություն» կուսակցության նախագահ, «Հելսինկյան նախաձեռնություն-92»-ի ԼՂ կոմիտեի համակարգող Կարեն Օհանջանյանը:
– Պարոն Օհանջանյան, Ձեր կուսակցությունը երեկ տարածել էր մի հայտարարություն, որտեղ Դուք հուլիսի 9-ին ԼՂՀ-ում անցկացված նախագահական ընտրությունները համարում եք ջրբաժան` հին ու նոր Լեռնային Ղարաբաղի ձևավորման գործում: Ի՞նչ հիմքերից ելնելով եք այդ ջրբաժանն անցկացրել: Ի՞նչն է փոխվել Արցախում հուլիսի 19-ից հետո:
– Այս ընտրություններից հետո ժողովուրդը հավատում է իր ուժերին: Եթե մինչ այդ խեղճացած էր, ղեկավարությունն ինչ ուզում` անում էր, ապա այսուհետ Ղարաբաղի ժողովուրդն այլևս չի ընդունելու իշխանությունների մանիպուլյացիաները: Ղարաբաղի ժողովուրդն արդեն քայլ առաջ է կատարել այլ իրավագիտակցության ոլորտ: Եվ հնարավոր չի լինելու այս շարժման առաջն առնել:
– Ինչո՞վ է բացատրվում ղարաբաղյան ընտրությունների ֆենոմենը` այն, որ, օրինակ, Հայաստանի Հանրապետությունում լայնածավալ ընտրակաշառք բաժանվեց, իսկ Արցախում, կարելի է ասել` ոչ, Հայաստանում ընտրացուցակներում բազմաթիվ անճշտություններ կային, Արցախում` նման դեպքեր կարծես չեն արձանագրվել:
– Չի կարելի ասել, թե Ղարաբաղում կաշառք չէին բաժանում: Փաստեր կան, թե ինչպես են Արցախում ընտրակաշառք բաժանել մինչև ընտրությունները: Ուղղակի Արցախում ընտրակաշառք բաժանելու ավելի «քոքված» տարբերակներն էին աշխատում:
– Իսկ ինչի՞ մասին է վկայում այն փաստը, որ չնայած Ղարաբաղում էլ, այնուամենայնիվ, «քոքված» տեսակի ընտրակաշառք է բաժանվել, բայց ընդդիմությունը կարողացել է հավաքել ձայների 1/3-րդը:
– Եթե իշխանությունը գործի չդներ իր վարչական ռեսուրսները, ընդդիմությունը կհավաքեր ձայների ավելի մեծ տոկոս, ավելին` ընդդիմության թեկնածուն կհաղթեր: Կարևորն այն է, որ ժողովուրդն այս ընտրություններին հաղթահարեց վախը, վերականգնեց հավատը իր ուժերի նկատմամբ: Մեկ ամիս առաջ շատ սուր հարցադրումներով հոդված էի գրել, և 71 մարդ չեն վախեցել և «լայք» են տվել, և այդ 71 անվախների բանակը մեկ ամսում համալրվեց 22 հազար մարդկանցով:
– Ի՞նչ փոփոխություններ կարող է առաջացնել և ի՞նչ հաջողությունների կարող հասնել իր ընտրությունը կատարած և, ինչպես Դուք եք նշում, իշխանությունների նկատմամբ ունեցած վախը հաղթահարած Ղարաբաղի ժողովուրդը:
– Հաջողությունն այն է, որ ժողովուրդն ինքն է ուզում լինել երկրի տերը: Երկրորդը` ժողովրդի տված ձայներն ու վստահության քվեն հիմք են ստեղծում, որպեսզի Ղարաբաղում ընդդիմությունը ֆորմալիզացվի: Շատ շուտով կտեսնեք, որ Ղարաբաղում ընդդիմությունը կոալիցիա է ձևավորելու:
– Ո՞վ է լինելու ղարաբաղյան ընդդիմության կոալիցիայի առաջնորդը:
– Հավանաբար Վիտալի Բալասանյանի շուրջ կհավաքվեն մյուս քաղաքական ընդդիմադիր ուժերը: Սակայն կոալիցիա ձևավորած ուժերից յուրաքանչյուրը ազատորեն հանդես է գալու իր գաղափարներով ու տեսակետներով: Հընթացս բոլոր ընդդիմադիր կուսակցությունների գաղափարները կկոնսոլիդացվեն` ձևավորելով ուժեղ ընդդիմություն:
– Իսկ ի՞նչ դիրքորոշում, ինչպիսի՞ վերաբերմունք կունենա ԼՂՀ նորընտիր նախագահ Բակո Սահակյանը Ղարաբաղում ձևավորվելիք ընդդիմադիր ուժի նկատմամբ` հաշվի առնելով նրա վերջին ելույթներն այն մասին, որ պատրաստ է համագործակցել ընդդիմության հետ, հաշվի առնել նրանց տեսակետները:
– Ես խիստ կասկածում եմ, թե Բակո Սահակյանն ի վիճակի կլինի համագործակցել ընդդիմության հետ, որովհետև 5 տարի առաջ նույնպես նա խոստումներ էր տվել ժողովրդին, սակայն փաստն այն է, որ Ղարաբաղում ազատ խոսքի իրավունք չկար, ազատ մամուլ չկար, ժողովուրդը վախեցած էր: Ինձ չի թվում, թե Բակո Սահակյանը հանկարծ ու միանգամից կփոխվի: Իմ կարծիքով` նա շարունակելու է ղեկավարել այնպես, ինչպես անում էր: Պարզապես այս անգամ` ստեղծված նոր իրականության պարագայում, նա պարտավոր է լինելու հաշվի նստել այն 22 հազար ընտրողների կարծիքի հետ, ովքեր չեն վախեցել և քվեարկել են հօգուտ ընդդիմության թեկնածու Վիտալի Բալասանյանի: Հիմա Բակո Սահակյանը ժողովրդին պատասխանատու է լինելու իր կատարած յուրաքանչյուր քայլի համար:
– Ի՞նչ եք կարծում, այս ընտրությունների արդյունքներն ու որակը Բակո Սահակյանին` որպես իրապես ընտրված, լեգիտիմ նախագահ, թույլ կտա՞ն միջազգային հարթակներում ներկայացնել Ղարաբաղի ժողովրդի պահանջները:
– Իհարկե: Սա շատ կարևոր ու լավ ընտրություն էր` չհաշված որոշ թերությունները: Իրականությունն այն է, որ ժողովրդավարական պահանջներին համապատասխան ընտրություններ են եղել, և դա լուրջ «կոզր» է, որպեսզի Բակո Սահակյանը միջազգային հարթակում պաշտպանի Ղարաբաղի շահերը:
– Իսկ հնարավո՞ր է, որ Բակո Սահակյանը` որպես ժողովրդավարական ընտրությունների արդյունքում ընտրված նախագահ, որը լիարժեք վայելում է իր ժողովրդի վստահությունը, միջազգային հարթակում նաև պահանջի, որպեսզի հենց ինքը դառնա ղարաբաղյան հարցի կարգավորման բանակցային կողմ:
– Բակո Սահակյանը պարտավոր է դա անել: Բացի դա, Բակո Սահակյանի նախընտրական խոստումների գլխավոր գիծը հենց վերոնշյալն է:
