Saturday, 20 04 2024
Համապարփակ պաշտպանության ունակ է համախմբված ժողովուրդը. այն, ինչ մեզ պակասում է
Փրկարարներն Աբովյան քաղաքից Նուբարաշեն տանող ճանապարհի հարակից ձորակից դի են դուրս բերել
Իրանը ռևերանս արեց ՌԴ-ին և Թուրքիային. ԵՄ ներկայության ընդլայնումը միանշանակ խնդիրներ է բերելու
ԵՄ անդամ դառնալու դեպքում Վրաստանը կվերանայի «օտարերկրյա գործակալների մասին» օրենքը
Արևմուտքը չի ուզում տեսնել փլուզվելու գնով շրջադարձ կատարող Հայաստան
Ապօրինի զենք-զինամթերքի կամավոր հանձնման միջոցառումները շարունակվում են
Ինչ հարց են լուծել Հայաստանն ու Ադրբեջանը
Թուրքիան և Եգիպտոսը համակարգում են Գազայի հատված օգնություն հասցնելու ջանքերը․ Հաքան Ֆիդան
Դելիմիտացիա Տավուշում. ռիսկեր և հնարավորություններ
16:15
ԱՄՆ Ներկայացուցիչների պալատը պատրաստվում է հաստատել Ուկրաինային շուրջ 61 մլրդ դոլարի ռազմական օգնության փաթեթը․ BBC
16:00
ԱՄԷ-ն կարծում է, որ Պաղեստինի անդամակցությունը ՄԱԿ-ին կնպաստի տարածաշրջանում խաղաղ գործընթացին
Դպրոցում աշակերտը պնևմատիկ ատրճանակով կրակոց է արձակել իր հետ վիճաբանողների ուղղությամբ
Գազայի հատվածում Իսրայելի օպերացիայի հետևանքով մեկ օրում 37 մարդ է զոհվել
Ժողովուրդ ջան, ձեզ խաբող չկա, ձեր հետևից սև գործ անող չկա. Վահե Ղազարյան
Պատրաստվում ենք դե յուրե հիմնավորել Արծվաշենի՝ Հայաստանի մաս լինելը. վարչապետ
Հայաստանի և Ադրբեջանի սահմանապահ ծառայությունների ղեկավարները պետք է պայմանավորվեն, թե ծառայությունը ոնց են իրականացնելու. Փաշինյան
Պետք է երկուստեք ապահովենք, որ սահմանի երկու կողմերում մարդիկ ապահով ապրեն. ՀՀ վարչապետ
Փաշինյանը վստահեցրեց՝ եթե սահմանազատման գործընթացում ինչ-որ տների հետ կապված խնդիր լինի, պետությունը նոր տներ կկառուցի
Կան ուժեր, որոնք ուզում են, որ Հայաստանի պետականությունը զարգանա ֆորպոստի տրամաբանությամբ․ Նիկոլ Փաշինյան
Փաշինյանը կարծում է, որ Հայաստանի ու Ադրբեջանի վերջին պայմանավորվածությունը նվազեցրել է անվտանգային ռիսկերը սահմանի երկայնքով
Սա ձեռքբերում է Ադրբեջանի համար, բայց սա էական ձեռքբերում է նաև Հայաստանի համար․ Նիկոլ Փաշինյան
Վրաստանում շարունակվում են բողոքի ակցիաներն՝ ընդդեմ «Օտարերկրյա ազդեցության թափանցիկության մասին» օրենքի
ԵՄ առաքելությունը քննադատողները աջակցում են Հայաստանի անվտանգության թշնամիներին
13:50
Ռուսաստանը հարվածներ է հասցրել Զապորոժիեի արդյունաբերական ենթակառուցվածքին
Անկասկած կարող ենք հավակնել շատ ավելի լուրջ գումարների. արդյունավետության ապացույց է պետք Արևմուտքին
Պատգամավորը կարևոր ձեռքբերում է համարում սահմանազատումն Ալմաթիի հռչակագրի հիման վրա իրականացնելու շուրջ Հայաստանի ու Ադրբեջանի պայմանավորվածությունը
Նման մեթոդներով խուլիգանության դեմ չեն պայքարում. բռնապետական համակարգին է բնորոշ
Հայաստանի տարածքներից զիջելու մասին ցանկացած խոսակցություն լկտի սուտ է. ԱԺ փոխնախագահ
Լավրովը դեմարշ է հայտարարել հա-ադրբեջանական «համաձայնությանը»
Բացահայտվել է «Սևան ազգային պարկ» ՊՈԱԿ-ում առանձնապես խոշոր չափերով հափշտակությունների և փողերի լվացման բազմադրվագ դեպքը

ՀՀԿ-ԲՀԿ. 2007 թվականի «վկայությունը»

Ներիշխանական հակասությունների մասին դիտարկումներին շատերը հակադարձում են 2007 թվականով, երբ ՀՀԿ-ԲՀԿ հակասությունները կրկին բավական սուր էին, բայց ի վերջո այդ երկու ուժերը միասին կոալիցիա կազմեցին և դիմագրավեցին 2008 թվականի նախագահի ընտրությունը:
Իսկապես, 2007 թվականի խորհրդարանի ընտրությունից առաջ էլ «Բարգավաճ Հայաստանը» բավական լուրջ հայտ էր ներկայացնում և հանդես էր գալիս ՀՀԿ-ին այլընտրանքային դիրքերից, փորձում ներկայանալ որպես հասարակության շահը սպասարկող ուժ, որը հավակնում է ՀՀԿ հետ պայքարել խորհրդարանական մեծամասնության համար: Ավելին, թե՛ նախընտրական շրջանում, թե՛ ընտրության օրը տեղի ունեցան բախումներ ՀՀԿ և ԲՀԿ շարքերի միջև, ընդ որում` տեղ-տեղ բավական սուր բախումներ:

Շատերը թե՛ այն ժամանակ, թե՛ այժմ այդ ամենը որակում են իբրև նախընտրական խաղ, ներկայացում, որ իշխանությունը բեմադրել էր հասարակությանը մոլորեցնելու համար: Ընտրությունից հետո ձեռք բերած համաձայնությունը, կազմած կոալիցիան և հետագա համատեղ գործողություններն ընդդիմության դեմ կարծես թե վկայում են հենց այդ վարկածի, այդ տարբերակի օգտին: Բայց ամեն ինչ, մեղմ ասած, այդքան էլ միարժեք չէ:

Նախ հարց է առաջանում, թե ինչո՞ւ պետք է իշխանությունը բեմադրեր այդ թատրոնը: Ո՞ւմ համար: Երկրում ընդդիմություն գրեթե չկար` «Իմպիչմենթ» դաշինք-«Հանրապետություն» կուսակցություն-ՆԺԿ նախընտրական դաշինքը, ՀԺԿ-ն, «Ազգային միաբանությունը» չէին ներկայացնում այն ընդդիմադիր ուժը, որը կարող էր անհանգստացնել իշխանությանը: Հետագայում ընդհանրապես պարզվեց, որ «Ազգային միաբանություն» անունով ընդդիմություն չկա, այլ դա «ժողգործիքների» մի անսամբլ է, որտեղ առաջին ջութակի դերը վերապահվել էր դհոլին` Սերժ Սարգսյանը հենց այդպես էլ հայտարարել էր, որ Արտաշես Գեղամյանը դհոլի պես դատարկ մարդ է: Հիմա Գեղամյանը Սերժ Սարգսյանի «քնարերգուներից» մեկն է: Բայց հարցը, իհարկե, նրա ընդդիմադիր լինել-չլինելը չէ:

2007 թվականին երկրում օբյեկտիվորեն չկար ընդդիմություն, և դա պարզ էր դեռևս 2005 թվականի Սահմանադրության հանրաքվեից, երբ իշխանությունն առանց որևէ էական խնդրի կարողացավ նկարել իր համար ձեռնտու արդյունք: Այնպես որ, ո՞ւմ մոլորեցնելու համար պետք է իշխանությունը գնար ՀՀԿ-ԲՀԿ հակասությամբ թատրոնի: Ո՞ւմ հետ ինչ խնդիր ուներ իշխանությունը, որ գնար այդ թատրոնին: Ավելին, խնդիրը հենց ընդդիմության բացակայությունն է: Երկրում ընդդիմադիր լուրջ քաղաքական ուժի բացակայությունը, հասարակական ապատիայի առկայությունը իշխանության զգոնությունը թուլացրել էր այնքան, որ իշխանությունն ազատորեն տրվել էր ներքին հարցերի պարզաբանմանը, ընտրական վճռորոշ ցիկլից առաջ ներիշխանական տիրույթների հստակեցմանը:

Իսկ ինչո՞ւ էր փուլը վճռորոշ. որովհետև Հայաստանում նախագահ էր փոխվելու` անկախ ամեն ինչից, իսկ դրանից առաջ էլ Սահմանադրություն էր փոխվել, որն անկասկած նոր իրավիճակ էր ստեղծել` անկախ երկրում կառավարման համակարգի գործունեության մեջ սահմանադրականության աստիճանից:

Նոր Սահմանադրությամբ որոշակիորեն ընդլայնվել էին վարչապետի լիազորությունները: Դրանք այժմ նկատելի չեն, որովհետև վարչապետը այն քաղաքական ֆիգուրը չէ, որ ի զորու լինի լիարժեք տեր կանգնել նոր հնարավորություններին: Բայց, օրինակ, եթե վարչապետ լիներ, ասենք, Ռոբերտ Քոչարյանը, ապա նոր Սահմանադրությունը նախագահ Սերժ Սարգսյանի դեմ կհառներ իր ամբողջ «պերճանքով»` բացահայտելով նախագահի պաշտոնի «թշվառությունը»: Ահա թե ինչու էր Ռոբերտ Քոչարյանը այդպես ջանադրաբար ձեռնամուխ եղել Սահմանադրության բարեփոխմանը, իսկ դրանից հետո էլ «Բարգավաճ Հայաստանի» ձևավորմանը:

Հարց կառաջանա, թե մի՞թե Քոչարյանը չէր կարող ՀՀԿ միջոցով դառնալ վարչապետ, առավել ևս, որ այժմ ԲՀԿ նախագահ Ծառուկյանը հայտարարում է, որ Քոչարյանն ուզած պահին կարող էր դառնալ ՀՀԿ նախագահ: Իհարկե կարող էր, միգուցե ստացվեր: Բայց ի՞նչ կլիներ նրա հետ, եթե հանկարծ չստացվեր, և Քոչարյանը տանուլ տար Սերժ Սարգսյանին: Չէ՞ որ Սերժ Սարգսյանն էլ ուզում էր լինել նախագահ, ընդ որում` առանց իրենից ուժեղ վարչապետ Քոչարյանի: Իսկ Սերժ Սարգսյանը համակարգում բավական մեծ հնարավորությունների էր տիրապետում Ռոբերտ Քոչարյանի դեմ պայքարելու համար: Քոչարյանի օգտին չէր խոսում նաև այն հանգամանքը, որ Արևմուտքն ավելի ու ավելի ակնհայտ էր ցույց տալիս, որ դեմ է իշխանության մեջ Քոչարյանի գերակայության շարունակությանը:

Այդ պայմաններում Ռոբերտ Քոչարյանի հույսը, այսպես ասած, «զարտուղի» ճանապարհն էր` համակարգը որոշակիորեն շրջանցելով և դրա դեմ դուրս գալով: Դրա համար ստեղծվեց ԲՀԿ-ն, որը պետք է փորձեր իշխանական ՀՀԿ-ին հակադրվելով ձայներ հավաքել հասարակության շրջանում, վայելելով Քոչարյանի աջակցությունը` պահել այդ ձայները, իսկ հետո խորհրդարանում մեծամասնություն կազմելով էլ պահել Քոչարյանին` որպես վարչապետ: Երկրում լուրջ ընդդիմության բացակայությունը Ռոբերտ Քոչարյանին կարծես թե տալիս էր այդ ծրագիրն ի կատար ածելու հնարավորություն: Հենց դա էր ԲՀԿ ամբողջ առաքելությունը 2007-ի ընտրությունից առաջ, և հենց դրա համար էլ ԲՀԿ-ՀՀԿ փոխհարաբերությունը այդքան սուր էր:

Թատրոնի պատճառ չկար, ամեն ինչի պատճառն իշխանության բաժանումն էր: Իսկ այն, որ երկու ուժը ընտրությունից հետո ոչ թե ոչնչացրին իրար, այլ կոալիցիա կազմեցին, ամենևին չի նշանակում, որ մինչ այդ տեղի ունեցած գործընթացը թատրոն էր: Դա կլինի այդ ամենի պարզունակացում: Իրականում ամեն ինչ ոչ թե պարզունակ էր, այլ պարզ: Իշխանության երկու թևերը մրցակցում են իրար հետ, սակայն նրանք իշխանության երկու թևեր են, ոչ թե ընդդիմություն-իշխանություն: Առավել ևս, երբ խորհրդարանի ընտրությունից հետո նախանշվեցին Լևոն Տեր-Պետրոսյանի ակտիվության «սերմերը»` այցելություններ մարզեր, հանդիպումներ և այլն, իշխանության համար պարզ դարձավ, որ փոխադարձ հաշիվների մաքրումը պետք է թողնել այլ ժամանակի և պետք է համաձայնության գալ մի ֆորմատի շուրջ, որը հնարավորություն կտա դիմագրավել Տեր-Պետրոսյանի վերադարձը: Ով-ով, բայց իշխանությունը շատ լավ կիմանար Տեր-Պետրոսյանի պոտենցիալը:

Այնպես որ, 2007 թվականի պատմությունն ամենևին հավաստի վկայություն չէ այն բանի, որ ՀՀԿ-ն ու ԲՀԿ-ն ընտրություններից առաջ թատրոն են խաղում: Ավելին, նրանք իշխանության բաժանման շատ հարցեր թողել են անպատասխան, որպեսզի պայքարեն Տեր-Պետրոսյանի դեմ: Մինչդեռ այդ անպատասխան հարցերը ժամանակի ընթացքում անխուսափելիորեն ավելի են սրվում, քանի որ խնդիրների հետաձգումը, անտեսումը ամենևին չի թեթևացնում դրանց լուծումը, այլ ժամանակի մեջ դարձնում է առավել հրատապ և բարդ:

Բաժիններ
Ուղիղ
Լրահոս
Որոնում