«Առաջին լրատվական»-ի Real Politik հաղորդաշարի հյուրն է թիվ 34 ընտրատարածքում ՀՀԿ պատգամավորության թեկնածու Արման Սահակյանը:
– Քարոզարշավի վերջին օրերն ենք արդեն բոլորում: Սա Ձեր առաջին ընտրարշավն էր: Առաջադրվելով Գյումրիում` Դուք լուրջ հայտ ներկայացրիք այն իրականությանը, որը տարիներ ի վեր հաստատվել էր այդ քաղաքում: Չլինելով գյումրեցի` Դուք որոշեցիք առաջադրվել: Ի՞նչ փորձ ձեռք բերեցիք: Ինչպե՞ս եք գնահատում քարոզարշավը:
– Ես առաջին անգամ եմ առաջադրվել պատգամավորի թեկնածու: Մինչ այս չեմ զբաղվել քաղաքականությամբ: Բայց երկու տարի ակտիվ գործունեություն եմ ծավալել ֆուտբոլում և տեսնելով շատ-շատ բաներ` որոշում կայացրի մտնել քաղաքականություն Գյումրիում մեծամասնական ընտրակարգով:
– Որոշեցիք քաղաքականություն մտնել, քանի որ այլ միջոցները բավարար չէի՞ն, թե՞ քաղաքականությունը այն գործիքն է, որը Ձեզ իսկապես հնարավորություն կտա այն նպատակները իրականացել, որոնք գործարարի հանգամանքում դժվար կլիներ իրականացնել:
– Անկեղծ պատասխանելով կասեմ հետևյալը. ես ինքս Ջավախքից եմ և այստեղ չունեմ որևէ գյուղ, որը համարեմ իմ պապական գյուղը: ՀՀ ամբողջ տարածքը ՀՀ քաղաքացիների հայրենիքն է: Գյումրիում խնդիրները ավելի շատ են, քան Երևանում: Կարծում եմ, որ այդ խնդիրների լուծման համար կարող եմ մեծ աշխատանք տանել: Ես բիզնեսում կայացած եմ, սիրում եմ իմ հայրենիքը, ուզում եմ այնտեղ ապրել և դրա համար որոշեցի մտնել քաղաքականություն, որ ես ինքս քարը քարի վրա դնեմ, իսկ Գյումրիում քարերը շատ են: Քարոզարշավից առաջ ես գիտեի արդեն, որ դժվար կլինի այնտեղ, քանի որ բարդ քաղաքական տարածք է: Բայց հիմա նորմալ շարժվում ենք առաջ:
– Ավանդաբար տեսակետ կար, որ Գյումրիի գլխավոր խնդիրը բնակարանաշինությունն է: Այդ մասով կառավարությունը ավելին է արել, քան կարող է: Մնացել են մի քանի հազար կարիքավորներ: Կցանկանայի ասեք Գյումրիի ամենակարևոր խնդիրը ո՞րն է և ինչպե՞ս եք պատկերացնում դրա լուծումը:
– Գյումրիում գլխավոր խնդիրը աշխատատեղերի պակասն է: Իրականում երկու մեծ խնդիր միացել են: Երկրաշարժը և ԽՍՀՄ-ի փլուզումը, որի հետևանքով փակվել են մի շարք գործարաններ: 20 տարի պետությունը զբաղված էր բնակարանների կառուցմամբ: Այդ փուլը ավարտվում է, պետք է հաջորդը՝ սոցիալ-տնտեսական հարցերը լուծվեն: Բոլոր ցուցանիշներով Գյումրին ամենաանբարվոք վիճակում է: Այսօր բնակարանաշինությունը ավարտվում է: Ցավոք, կան ընտանիքներ, որոնք այսօր դեռևս չունեն նորմալ տներ:
– Թեև արտագաղթը համատարած է, բայց, այնուամենայնիվ, ի՞նչ վիճակում է այդ առումով Գյումրին:
– Արտագաղթի առումով ևս Գյումրին բարձր ցուցանիշ ունի: Ամենամեծ գործատուն քաղաքապետարանն է և մանկավարժական ինստիտուտը: Սա զարհուրելի է:
– Դուք ահռելի բեռ եք վերցնում Ձեզ վրա: Դուք պետք է չգոյությունից նոր որակի հասցնեք քաղաքը:
– Կան այստեղ նաև լուսավոր կետեր: Ես ունեմ ծրագիր Գյումրիի մասին: Բոլոր ոլորտները լավ ուսումնասիրվել են: Այն մենք ուսումնասիրել ենք նաև ՀՀԿ ծրագրերի հետ, որպեսզի համապատասխան լինեն: Ըստ իս` նախևառաջ Գյումրիի մանկավարժական ինստիտուտում տեխնոպարկի կառուցումն է կառավարության ջանքերով: Առաջինը IT ոլորտն է: Ապացուցված է, որ Հայաստանում տարեկան 1000 մասնագետի կարիք կա այս ոլորտում, և գոնե 200-ը լինեն Գյումրիում: 18 ամսից շենքը կլինի: Հաջորդը տեքստիլ արդյունաբերությունն է: Ամեն ինչ փորձելու ենք անել, որպեսզի տեքստիլ արդյունաբերության ոլորտում ազատ տնտեսական գոտու որոշում ստանանք:
– Ի՞նչ պետք է տա դա Գյումրիին: Պետք է մարդկանց ներգրավեք, որ մարդիկ կարողանան ներդրում կատարել:
– Ամեն դեպքում պլանային տնտեսությունից անցնելով ազատ շուկային` միշտ էլ խնդիրներ են առաջանում: Արևելյան Եվրոպայում հարյուրավոր քաղաքներ կանգնել են խնդրի առաջ: Այդ փորձը ուսումնասիրելով` ես համոզված եմ, որ մենք պետք է պայմաններ ստեղծենք, որ տեքստիլ արտադրության համաշխարհային գիգանտները գան նաև Հայաստան, կամ հայկական ընկերությունները արտադրեն իրենց համար:
– Այստեղ արտաքին քաղաքական իմաստով բավական լուրջ հույսեր կային: Հայ-թուրքական հարաբերությունների կարգավորման այն հեռանկարը, որ խոստանում էր տարիներ առաջ այդ երկու երկրների միջև սկսված գործընթացը: Այն կդառնա հանգուցային կետ ոչ միայն Հայաստանի, այլ նաև՝ Ջավախքի համար: Ի՞նչ զգացողություններ ունեիք մինչև առաջադրվելը: Խնդիրների խորությունը որքանո՞վ էիք ընկալում և որքանո՞վ է այն ծանր թվում հիմա, երբ ձեր մաշկի վրա զգացել եք այդ խնդիրների բեռը, այն մարդկանց, ովքեր ամեն օր ձեր դուռը թակում են՝ իրենց հանապազօրյա հացն են փորձում ստանալ, վաստակել, ճանապարհներ գտնել դրանք լուծելու համար:
– Իհարկե, սկզբից ճանապարհը բարդ էի պատկերացնում, հիմա գուցե՝ ավելի բարդ, բայց ամեն դեպքում ես Ձեզ ասեմ, որ Գյումրիում այս տարիներին արժեքային համակարգերը չեն փոխվել: Այսինքն՝ գյումրեցին ինքը խորը, մի քանի սերնդով քաղաքացի է և այդ առումով շատ հստակ, պահանջկոտ, շատ խիստ են, այդ առումով սպեցիֆիկ է, բայց իմ ընտրատարածքը այնքանով է ինձ հարմար և հետաքրքիր, որ խնդիրները և դրանց լուծման ճանապարհները շատ ֆոկուսային են, գյուղեր չկան տարածքում, տարբեր խնդիրներ չկան, քաղաքային խնդիրներ են, աշխատանքի խնդիր:
– Այ դուք ասում եք, որ լուսավոր կետեր կան Գյումրիում, որը շատ-շատ կարևոր է և հույս է ներշնչում, որ հնարավոր կլինի քաղաքը ոտքի հանել: Իսկ մարդիկ կա՞ն, որ կարող են այդ թիմով ձեր ծրագրերը կենսագործել տեղում, որ հենց գյումրեցին ինքը ձեր շուրջը կանգնի:
– Իհարկե, Գյումրիում խիստ բարձր մակարդակ կա թե՛ հասարակական կազմակերպությունների մասով, թե՛ մեդիա ոլորտում, նույնիսկ ամենօրյա թերթ կա տպվող Գյումրիում, ինտելեկտուալ շարժում կա շատ խորը ոգևորությամբ, դպրոցներում մակարդակը բավականին բարձր է, ինստիտուտների մասին, թերևս, որևէ բան չեմ կարող ասել, որովհետև աշխատում են գնան Երևանում սովորելու, բայց ամեն դեպքում, էլի եմ ասում, բացարձակ քաղաքային բնակչություն է և պահանջները՝ թատրոն, արվեստ, սպորտ, ուղղակի պետք է ամեն ինչ անենք, որ մի քիչ շարժը մեծանա:
– Պետական ծրագրերից բացի, ի՞նչ այլ միջոցներ է հնարավոր գործի դնել, որպեսզի Գյումրիում հնարավոր լինի ներդրումներ ապահովել: Օրինակ` «Հայաստան» հիմնադրամի վերջին շրջանի հեռուստամարաթոնները բոլորը ուղղված էին դեպի Արցախ: Հնարավո՞ր է, որ այդ ուղղությամբ ևս աշխատանքներ տարվեն, և մի մասը այդ միջոցների, որոնք կհանգանակվեն ընթացիկ տարում, հնարավոր է ներդրվեն և տան իրական արդյունքներ:
– Ես կարծում եմ, որ Գյումրիի խնդիրները պիտի լուծել նաև համահայկական ջանքերով, որովհետև Գյումրիից 50 կմ հեռու Անին է, որը թուրքերն են ավերել: Այսօր՝ 23 տարի անց էլ Հայաստանի երկրորդ քաղաքը վերակառուցելու խնդիր ունի, և այս հարցի շուրջ պետք է ամբողջ հայությունը համախմբվի: Հայաստան եկող տուրիստների ընդամենը 2.5 տոկոսն է Գյումրի գնում: Երևանում ուսումնասիրությունները ցույց են տալիս, որ 20 տարեկանների 70 տոկոսը Գյումրիում չեն եղել, երբ որ Երևանից 1.5 ժամ հեռավորության վրա է: Եթե ուզում եք իմ կարծիքը լսել, Սփյուռքի նախարարությունը պետք է Գյումրիում նստի, որովհետև ամբողջ հայության քաղաքն է որովհետև ունի հայկական մշակույթ, որը Երևանում շատ տեղերում դժվար է նկատել:
– Դուք նոր եք դարձել ՀՀԿ անդամ և շատ տևական ժամանակ խոսվում էր կուսակցության սերնդափոխության մասին: Վստահ եմ՝ Դուք այն անհատներից եք, ում համար էր նաև նկատի առնվում սերնդափոխությունը: Այն խնդիրները, որոնք այսօր տեսնում եք, այն ներուժը, քաղաքական կյանքը, ինչքանո՞վ են իրական հաղթահարելու այն ծանր բեռը, որին դիմագրավում է իշխանությունը, ՀՀԿ-ն: Կցանկանայի, որ Դուք երիտասարդի աչքով գնահատեք այդ ամենը:
– Խնդիրները շատ-շատ բարդ են, բայց ես այդ հավատով եմ անդամագրվել ՀՀԿ-ին, որովհետև սրանից մի տարի առաջ չեմ մտածել, որ պիտի քաղաքականությամբ զբաղվեմ, գործարար ոլորտի մարդ եմ եղել: Խոսել այդ խնդիրների մասին, մի քիչ ավելի հեռու եմ, ես հակված եմ լուծել այդ խնդիրները և կարծում եմ, որ ՀՀԿ-ի հետ կոնկրետ իմ տեղամասի, քաղաքի խնդիրները լուծելու ճանապարհ տեսնում եմ:
– Տեսնում եք, որ կուսակցությունը ձեր թիկունքին կարող է կանգնել և լուծման համար կարժանանաք աջակցության, Երևանից այդ միջոցները կտեղափոխե՞ք Գյումրի, այդ ներդրումները կապահովե՞ք Գյումրիում, որովհետև դրանք շատ կարևոր խոստումներ են:
– Ես չեմ կարծում, որ խոստումներ եմ տալիս, ես ծրագիր ունեմ, գաղափար ունեմ՝ ոնց լուծել այդ խնդիրները: Ամեն դեպքում ԱԺ-ն Երևանում է, և այդ խնդիրները, կարծում եմ, կարող եմ լուծել Երևանում: Հետևողական լուծման տանել դրանք: Եթե ինձ հաջողվի այս 5 տարում գոնե 2-3 մեծ խնդրի լուծման ճանապարհ բացել, կհամարեմ, որ անիմաստ չի եղել այս ամեն ինչը:
– Ընդհանրացնելով, ես կուզենամ, որ գնահատեք ընդհանրապես Հայաստանում ընթացող ընտրարշավը և որպես պատգամավոր, որը առնչվելու է նաև արտաքին քաղաքական խնդիրներին, ես ուզում եմ, որ Դուք գնահատեք նաև արտաքին ուժերի հիմնական դերակատարների, տարածաշրջանային հիմնական խաղացողների շահերը ինչքանո՞վ եք զգում այս ընտրություններում: Ինչքանո՞վ են դրանք կոնկրետ, գործնական ազդեցություն ունենում ընտրական գործընթացների վրա:
– Անկեղծ պատասխանեմ, ինձ մի քիչ դժվար է գնահատելը, որովհետև իմ ընտրատարածքը խիստ տարբեր է ՀՀ-ի այլ ընտրատարածքներից, որովհետև էլի եմ ասում՝ կոմպակտ առանձին խնդիրներ, սեփական հեռուստատեսություն: Այս մի ամսվա մեջ, գիտեք, շատ ժամանակ չի լինում հետևելու ամեն ինչին, դրա համար այս պահին հայացք նետելուց և գնահատելուց կխուսափեմ, խիստ լավ չեմ պատկերացնում:
– Շատ լավ, հուսով եմ, որ Գյումրին օր օրի կզգա այն փոփոխությունը, որ Դուք եք առաջարկում քաղաքին և իսկապես հավատում եմ, որ Գյումրին համահայկական իր նշանակությունը շատ արագ կվերականգնի և դրանում Ձեր ջանքերը կլինեն շատ առարկայական և հիմնավոր:
