«Առաջին լրատվական»-ի զրուցակիցն է քաղաքական վերլուծաբան Իգոր Մուրադյանը:
– Պարոն Մուրադյան, միմյանց հաջորդող վերջին պաշտոնանկությունները ինչի՞ մասին են խոսում:
– Կադրերի այս փոփոխությունը, այն էլ՝ չափազանց արագ փոփոխությունը, եթե ընդհանուր առմամբ դիտարկենք, դրական են` տեղի է ունենում մարդկանց փնտրտուք: Բայց, ցավոք սրտի, ներկայիս հրաժարականներից հետո տեղի են ունենում այնպիսի մարդկանց նշանակումներ, որոնք որևէ կերպ չեն տարբերվում նախորդներից: Հարցն այն է, որ երկրի քաղաքական վերնախավը կարծում է, թե իր խնդիրը ոչ թե օրենսդրությունն է կամ կոռուպցիան, այլ անհատ մարդիկ: Եթե այդ փոփոխությունները որոշակի նպատակ ունենային՝ դրական փոփոխություններ կատարելու առումով, ապա, իհարկե, գովելի կլիներ, բայց հստակ է, որ դրա համար քաղաքական կամք չկա, դա բավականին հեռու է վերնախավից, կամ էլ նրանք են հեռու այդ ձգտումից:
– Հրաժարական տված պաշտոնյաներին բոլորը դիտարկում են որպես Ռոբերտ Քոչարյանի «մարդիկ», և կա գնահատական, որ այսկերպ Սերժ Սարգսյանը իր շրջապատից հեռացնում է քոչարյանականներին: Ձեր գնահատմամբ, նման կապ կա՞:
– Հնարավոր է, այդ հանգամանքը բացառել պետք չէ: Իհարկե, ասում են, որ այդ մարդիկ Քոչարյանի կողմնակիցներն են, և հնարավոր է՝ Սերժ Սարգսյանի մեջ նրանց նկատմամբ անվստահություն է առաջացել: Թերևս նա մտածել է, որ այդ մարդիկ որոշիչ ինչ-որ պահի լոյալ չեն լինի և այդ առումով հուսախաբ կանեն իշխանություններին: Ամեն դեպքում, հստակ է մի բան` Սերժ Սարգսյանը հասկանում է, որ այս պահին իր ամենագլխավոր թշնամին մարդիկ են, որոնք երկար ժամանակ իշխանության մեջ են գտնվել: Փաստ է, որ այդ մարդիկ չեն կարողացել իրականացնել իրենց առջև դրված խնդիրները, և նրանք կխորտակեն Սերժ Սարգսյանին: Հասկանալի է նաև մի բան, որ քաղաքական խմբերը շահագրգռված չեն դրական փոփոխություններով, նրանք զբաղված են սկանդալներով և մեկը մյուսի դեմ կրիմինալի փնտրտուքով:
– Հոկտեմբերի 23-ին Սերժ Սարգսյանը պետական այցով մեկնեց Ռուսաստան, դրանից հետո էլ սկսվեցին այս պաշտոնանկությունները: Ընդհանուր առմամբ, ինչպե՞ս կգնահատեք այդ այցը:
– Երկար տարիներ խոսվում էր, թե մենք փորձում ենք իրականացնել բազմավեկտոր արտաքին քաղաքականություն: Իրականում բազմավեկտոր քաղաքականությունը Հայաստանի պարագայում միֆ է, նման քաղաքականություն կարող է իրեն թույլ տալ, ասենք, Չինաստանը, մենք` ոչ: Մոսկվային միշտ գրգռել է Արևմուտքի հետ Հայաստանի համագործակցությունը, մասնավորապես, վերջին այցերը Փարիզ, Վաշինգտոն և Վարշավա: Ավելին` Փարիզ և Վաշինգտոն այցերին այդքան խանդով չի վերաբերվում Մոսկվան, որքան Վարշավա այցին, քանզի պարզ է, որ հենց այնտեղ է ինտրիգը ընդդեմ Ռուսաստանի, և մենք էլ, փաստորեն, մասնակցում ենք այդ ինտրիգին: Եվ այս ամենից հետո այցելությունը Մոսկվա նշանակում է, որ Սերժ Սարգսյանը փորձում է համոզել Մոսկվային, որ իր գործունեությունը Արևմուտքում որևէ կերպ չի հակասում Ռուսաստանի շահերին: Իրականում էլ դա այդպես է, Սերժ Սարգսյանը չի կարող իրականացնել այնպիսի արտաքին քաղաքականություն, որը կվնասի Ռուսաստանին:
– Իսկ Հայաստանի ներքաղաքական զարգացումներում Ռուսաստանի մատը խա՞ռն է:
– Ռուսաստանի և Սերժ Սարգսյանի միջև էական խնդիրներ չկան, և դժվար թե Ռուսաստանը փորձի էապես ազդել հայաստանյան ներքաղաքական զարգացումների վրա: Կարծում եմ` Ռուսաստանն ու Սերժ Սարգսյանը պայմանավորվել են:
– Ինչի՞ շուրջ:
– Ռուսաստանը չի միջամտելու մեր գործերին, նա հասկանում է, որ այստեղ ցանկացած ուժի հետ կարող է լեզու գտնել: Ռուսաստանը մտահոգված է մեկ այլ խնդրով, որ կան միտումներ, որ Արևմուտքը Հայաստանին օգտագործի իր քաղաքականության իրացման համար: Ավելին` Հայաստանի ներքաղաքական կյանքի վրա ազդելու համար Ռուսաստանը բավարար լծակներ էլ չունի, նրանք այստեղ 100 տոկոսով սեփական մարդը չունեն: Իհարկե, որոշ չափով համակրում են այս կամ այն քաղաքական գործչին, ասենք՝ Ռուսաստանը պակաս է համակրում Տեր-Պետրոսյանին, քան Քոչարյանին, բայց ես կասկածում եմ, որ Ռուսաստանը լուրջ խաղադրույք դնի Քոչարյանի վրա:
– Իսկ ինչո՞վ է պայմանավորված Տեր-Պետրոսյանի նկատմամբ պակաս համակրանքը:
– Տեր-Պետրոսյանը ժամանակին ստորագրել է Ռուսաստանի հետ համագործակցության տարբեր փաստաթղթեր, մտել է ԱՊՀ, բայց նա այդպես էլ մինչև վերջ չկարողացավ հրաժարվել արևմտամետ գործչի իմիջից, բայց միևնույն ժամանակ արևմտյան ուժերի կողմից էլ նա բավարար աջակցություն չունի: Իսկ Քոչարյանի իմիջը այլ է, և դա բոլորին է հայտնի: Ակնհայտ է նաև, որ Ռուսաստանը ճնշումների ու կտրուկ քայլերի չի գնա միայն նրա համար, որ Քոչարյանը կրկին զբաղեցնի նախագահի պաշտոնը:
– Այսինքն ի՞նչ է ստացվում, որ այսօր Ռուսաստանի համար ցանկալի թեկնածուն Սերժ Սարգսյա՞նն է:
– Ռուսաստանը Սարգսյանի հետ որևէ խնդիր չունի: Ռուսաստանի միակ ցանկությունն է, որ նա իրենց հետ համաձայնեցնի իր արտաքին քաղաքականությունը, ինչը նշանակում է մեր անկախության սահմանափակում, իսկ ռուսները հենց դա են ուզում, և դա նրանց մոտ, թերևս, ստացվում է:
