Բելառուսի նախագահ Ալեքսանդր Լուկաշենկոն, երեւում է, Ադրբեջանում երկու օր անցկացրել է ավելի լուրջ առաքելությամբ, քան երկու երկրների միջեւ առեւտրատնտեսական հարաբերությունների խորացման եւ զարգացման թեման է: Նման եզրակացության կարելի է հանգել Բաքվի իշխանական լրատվամիջոցի հրապարակման հետեւյալ՝ կոնցեպտուալ նշանակության դիտարկումից. «Հետաքրքիր է, որ այդ (Բելառուսի եւ Ադրբեջանի միջեւ) հարաբերություններն ամրապնդում են Թուրքիա-Ռուսաստան կապակցվածությունը՝ ստեղծելով երկու միջպետական միությունների զուգընկեր ուղեծիր՝ Ռուսաստան-Բելառուս եւ Թուրքիա-Ադրբեջան»:
Սա փաստացի աշխարհաքաղաքական նոր հնարավորության իրացման անոնս է, որ հրապարակվում է Էրդողան-Ալիեւ հեռախոսազրույցի հաջորդ եւ Իրանում զոհված նախագահին հրաժեշտ տալու օրը: Լուկաշենկոն Ադրբեջանից հայրենիք է մեկնել մայիսի 17-ին: Կարելի է չկասկածել, որ իշխանական լրատվամիջոցի այս դիտարկումը ձեւակերպվել է Ալիեւի աշխատակազմում: Ինտրիգն այն է, թե ինչու՞ հրապարակումն ուշացվել է: Եւ հատկապես հաջորդում է Իրանի նախագահի զոհվելուն:
Ռեիսի-Ալիեւ հանդիպումից մոտ մեկ շաբաթ առաջ նույն լրատվամիջոցը հարցազրույց է կազմակերպել Բաքվում Իրանի նախկին դեսպան Սուլեյմանիի հետ, որ փորձագիտական հաստատություն է գլխավորում: Անդրադառնալով ռուս-իրանական հարաբերություններին, Սուլեյմանին ասել է, որ Մոսկվան Իրանի միջազգային դերակատարությամբ շահագրգռված չէ եւ որպես վկայություն՝ ամփոփել, որ ղարաբաղյան երկրորդ պատերազմից հետո Ռուսաստանը Հարավային Կովկասում «Իրանին ոչինչ չի թողել»:
Մայիսի 19-ին Ռեիսի-Ալիեւ բանակցություններից հետո Իրանի նախագահը խոսել է «Ղարաբաղյան շրջանի վերականգնմանը մասնակցելու մտադրության մասին»: Նրա ձեւակերպման տոնայնությունից հասկացվեց, որ խնդիրն արծարծվել, բայց կողմերի միջեւ համաձայնություն չի կայացել: Իրանի նախագահի հուղարկավորության օրով թեկուզ եւ տեսականորեն խոսել Ռուսաստան-Բելառուս միութենական պետության եւ Թուրքիա-Ադրբեջան թուրքական միության «զուգընկեր ուղեծրի» մասին՝ այլ բան չի նշանակում, քան՝ որ հետկոնֆլիկտային Հարավային Կովկասում Իրանը «տեղ չունի»:
Այլ բան է, թե այդ «զուգընկեր ուղեծիրը» կստացվի՞, ֆորմալ տեսք կստանա՞, թե՞՝ ոչ: Կոնկրետ այս փուլում, ինչպես հասկացվում է, Լուկաշենկոն Բաքվում հանդես է եկել սլավոնա-թուրքական «զուգընկերության պատգամախոսի» դերում: Ադրբեջանական մամուլում «ազատ ժուռնալիստիկայի» ժանրի հրապարակումներ չեն արվում, նման դելիկատ թեմաներով՝ հատկապես: Գրեթե ակնհայտ է, որ մայիսի 19-ին Ռեիսի-Ալիեւ բանակցությունները շատ բարդ են եղել եւ ավարտվել են սկզբունքային անհամաձայնությամբ:
Եւ սա այն իրավիճակը չէ, երբ խնդիրը վերաբերում է Ադրբեջան-Իսրայել համագործակցությանը՝ ինչպես մեզանում սովորաբար գնահատում են իրանա-ադրբեջանական հարաբերությունները: Ավելի պարզ, քան ձեւակերպել է Բաքվի իշխանական լրատվամիջոցը, հազիվ թե հնարավոր է ասել. Մոսկվան եւ Անկարան Հարավային Կովկասում Իրանի ազդեցությունը չեզոքացնելու նախագիծ ունեն: Հայաստանի էքզիստենցիալ մարտահրավերն, ըստ էության, այստեղ է: Եւ եթե նախագահական ընտրություններից հետո Իրան-Արեւմուտք հարաբերություններում գոնե «հալոցքի» հեռանկար չբացվի, ապա Հարավային Կովկասում Ալիեւն, իրոք, ստանալու է Կովկասի «փոխարքայի» կարգավիճակ:
