Հայաստանի քաղաքական դաշտի նոմինալ մեծամասնությունը կամ առնվազն մի շատ զգալի հատվածը Տավուշի թեմի առաջնորդի «նախաձեռմած շարժման» համակիր է կամ բաց, կամ լատենտ աջակից: Նրանք համարում են, որ Նիկոլ Փաշինյանը պետք է հեռանա, որովհետեւ «գործում է թուրք-ադրբեջանական տանդեմի հրահանգավորմամբ»: Վկայակոչվում է Տավուշ-Ղազախ հատվածում «լոկալ սահմանազատումը, որ միակողմանի զիջում է»: Իշխանություն փոխելու, իշխանափոխության կամ արտահերթ ընտրությունների պահանջի օրակարգով շարժում նախաձեռնելու, այդ պլատֆորմով քաղաքական դաշինք ձեւավորելու, օրենքի շրջանակներում գործընթաց սկսելու իրավունք, աշնուշտ, սահմանադրությամբ բոլորն ունեն:
Բայց, ինչպես ռուսներն են ասում՝ մահակը երկու ծայր ունի: Նիկոլ Փաշինյանը սուր եւ արդարացի քննադատվում է բանակցությունները փակուղի տանելու, իրավիճակը պատերազմի հասցնելու եւ, իհարկե, պարտության, Արցախի պետականության կորստի, հայ բնակչության բռնատեղահանության համար: Բարգրատ Սրբազանին աջակցող կամ համակրող քաղաքական ուժերի մի մասը գտնում է, որ «պատերազմից հնարավոր էր խուսափել, Փաշինյանը չպետք է մերժեր Լավրովի կամ համանախագահների կողմից 2019թ.-ին ներկայացված՝ ԼՂ կարգավորման պլանը»: Փաշինյանը մի քանի անգամ խոստովանել է, որ նման հնարավորություն եղել է:
Այսօր «Ղազախի շրջանի երկուսուկես գյուղի հանձնումը» բավական ազդեցիկ շարժման առիթ է հանդիսացել: Ի՞նչ տեղի կունենար, եթե 2019թ. Նիկոլ Փաշինյանը խորհրդարանի ամբիոնից ասեր, որ Հայաստանը պետք է Ադրբեջանին վերադարձնի հինգ շրջան, համաձայնի, որ ԼՂ ադրբեջանցիները վերադառնան Շուշի եւ նախկինում ադրբեջանաբնակ այլ վայրեր, բայց փոխարենը չի որոշվի Արցախի կարգավիճակը: Այդ պահի իրողությունների նկատռմամբ, երբ հայկական բանակը կանգնած էր Արաքսից Օմարի լեռնանցք գծի վրա, հայ ժողովուրդը Փաշինյանի դեմ ապստամբելու իրավունք կունենա՞ր:
Բոլորս ենք հիշում 2016թ. ամռան Երեւանը, որտեղ տասնյակ հազարավոր մարդիկ Սասնա ծռերին հերոս էին հռչակել, իշխանությանը՝ դավաճան եւ վանկարկում էին. «Հող հանձնողին հանձնենք հողին»: Դա նրանց սրբազան իրավու՞նքն էր: Այդ դեպքում ՊՊԾ գունդը գրաված խումբն ինչու՞ ձերբակալվեց եւ դատվեց: Դիպուկահարն ինչու՞ վիրավորեց Պավլիկ Մանուկյանին: Նա էլ, խմբի մյուս անդամներն էլ իրավունք ունեին համարել, որ իշխանությունը «գործում է թուրք-ադրբեջանական տանդեմի հրահանգավորմամբ, Հայաստանի սահմանն այն է, որտեղ հայ զինվորն է կանգնած, եւ արյամբ նվաճած մի թիզ հող անգամ թշնամուն չպետք է զիջվի»:
Իսկ եթե խորքով գնահատենք եւ ավելի հեռուն գնանք, ապա Հայաստանում 1997թ. տարեվերջին քանի՞ մարդ փողոց եւ հրապարակ դուրս կգար՝ պաշտպանելու ԼՂ կարգավորման փուլային տարբերակը: Վստահաբար կարելի է ասել, որ նույնիսկ ծոցագրպանում ՀՀՇ անդամատոմս ունեցողներից շատերը պատրաստ չէին հրապարակավ կիսելու նախագահ Լեւոն Տեր-Պետրոսյանի մոտեցումները: Համենայն դեպս, նրա «Պատերա՞զմ, թե՞ խաղաղություն…» հոդվածը միակն է:
Ըստ այդմ, պաշտպանության նախարար Վազգեն Սարգսյանը, վարչապետ Ռոբերտ Քոչարյանը, ՆԳ եւ Ազգային անվտանգության նախարար Սերժ Սարգսյանը, ԼՂ ռազմա-քաղաքական ղեկավարությունը իրավունք ունեի՞ն մերժել Տեր-Պետրոսյանի «միակողմանի զիջումները»: ՀՅԴ-ն, ԱԺՄ-ն, ընդդիմադիր մյուս ուժերը, հանրային-մտավորական խմբերն ու խմբավորումները, առաձին անհատներ իրավասու՞ էին հայ ժողովրդի, Հայաստանի եւ ԼՂ բնակչության, Սփյուռքի անունից քաղաքական այդ ուղեգիծը «դավաճանական-թրքահաճո» որակելու:
Մնում եմ այն տեսակետին, որ ԼՂ կարգավորման փուլային տարբերկը միակ ոչ միայն օպտիմալ, այլեւ իրատեսական-իրացների հնարավորությունն էր, որ բաց թողնվեց կամ մսխվեց, կամ «վաճառահանվեց»: Բայց «լոկալ սահմանազատման» դեմ շարժմանն աջակցությունը, կարծես, լեգիտիմացնում է անցած գրեթե երեսուն տարում Հայաստանի ներքին կյանքի բոլոր «խժդժությունները»: Ի վերջո, մարդիկ նաեւ «իրավունք ունեն ներխուժել խորհրդարան եւ գնդակահարել անցանկալի վարչապետին, որովհետեւ սահմանադրական ճանապարոհվ նրան փոխել չեն կարող, ավտորիտարիզմը խոչընդոտում է քաղաքական լեգիտիմ մրցակցությունը, բռնաճնշում այլախոհությունը»:
Նույնը չի՞ ասվում այսօրվա քարոզչությամբ. «Ամեն ինչ կարելի է, ընդունելի է, օրհնյալ է, միայն թե Փաշինյանը թողնի-հեռանա կամ հեռացվի»:
Լուսանկարը՝ hetq.am-ի
