ԱՄՆ ուշադիր հետեւում է Մերձդնեստրի շուրջ իրավիճակին, այն բանից հետո, երբ այդ չճանաչված միավորի խորհրդարանը Ռուսաստանին է դիմել օգնության համար: Այդ մասին հայտարարել է պետքարտուղարության խոսնակ Մթեյու Միլլերը: Մերձդնեստրի ինքնահռչակ հանրապետությունը կարող է դառնալ նոր թեժ կետ, կամ ուկրաինական պատերազմի նոր ալիքային բռնկում՝ ռազմավարական նշանակության, ինչը կարող է հիմնովին նոր «որակ» հաղորդել իրավիճակին, հետեւաբար նաեւ միջազգային իրողություններին:
Մերձդնեստրի խորհրդարանը դիմել է Ռուսաստանին, կոչ անելով օգնել Մոլդովայի ուժգնացող ճնշումների հանդեպ: Ինչպե՞ս կարձագանքի Ռուսաստանն այդ կոչին, դեռեւս պարզ չէ, սակայն քիչ հավանական է, որ Մերձդնեստրի խորհրդարանականները օգնության կոչ հղեին առնվազն առանց նախնական տրամադրությունների համաձայնեցման: Մերձդնեստրը չունի Ռոււսաստանի հետ սահման:
Այն սահմանակցում է Ուկրաինային, Օդեսայի շրջանին: Եթե Ռուսաստանը շտապի օգնության, եւ այդ օգնությունը կրի ռազմական բնույթ, ապա դա թերեւս նշանակելու է, որ Մոսկվան փորձելու է ցամաքային ճանապարհ բացել Խերսոնի շրջանի իր վերահսկողության տակ անցած հատվածից մինչեւ Մերձդնեստր, ինչը կնշանակի նաեւ, որ Ուկրաինան ամբողջապես կկտրվի Սեւ ծովից:Դա իհարկե իրադարձությունների զարգացման սցենար է, բայց կասկած չկա, որ այն գործի կդրվի, եթե Ռուսաստանը ձեռնմուխ լինի Մերձդնեստրին «օգնելուն»:
Մերձդնեստրում այսօր կա մի քանի հարյուր ռուս խաղաղապահ, բայց նաեւ դեռեւս խորհրդային տարիներից մնացող ահռելի քանակությամբ զենք-զինամթերք:
Միեւնույն ժամանակ, արժե հիշել, որ դեռեւս 2022-ի ապրիլին ՌԴ կենտրոնական ռազմական օկրուգի հրամանատարի պաշտոնակատար Միննեկաեւը հայտարարել էր «հատուկ ռազմական գործողության» նոր փուլի մասին, նշելով, որ դրա նպատակներից մեկը դեպի Մերձդնեստր ցամաքային կապի հաստատումն է: Իհարկե դրանից հետո իրավիճակը ուկրաինական ճակատում Ռուսաստանի համար բավականին ծանրացավ եւ 2022 թվականը անցավ ուկրաինական առավելությամբ, բայց 2023 թվականին պատկերը հակառակն է եւ չի բացառվում, որ Ռուսաստանը «վերադառնում» է իր նպատակին: Կսկսի՞ դրա գործնական իրագործման փուլ, եւ կհաջողվի՞ իրականացնել նխատակը, սա իհարկե հարց է, սակայն այն այսօր ակնհայտորեն օրակարգում է եւ դրա մասին է վկայում նաեւ ԱՄՆ պետքարտուղարության խոսնակի հայտարարությունը:
Եթե իրադարձությունները զարգանան այդ ուղղությամբ, ապա կնշանակի, որ ուկրաինական պատերազմում սկսվում է ռազմավարական նշանակության նոր փուլ, իսկ դա իր հերթին ազդեցության նոր ալիք կարող է բերել Կովկասի անվտանգային ռեժիմ: Ինչպիսի՞ն կլինի այդ ալիքը: Կարող են լինել տարբեր սցանարներ, որոնք անշուշտ պետք է լինեն քննարկման առարկա, սակայն մի բան կասկածից վեր է, որ ալիքը ավելացնելու է անորոշությունն ու իրադարձությունների զարգացման անկանխխատեսելիությունը:
Թերեւս ակնառու է, որ Ռուսաստանը դնելով իր առաջ այդպիսի ռազմավարական նպատակ, պետք է ձգտի ապահովել «կովկասյան թիկունքը» այսպես ասած երկրորդճակկատային ռիսկերից, մյուս կողմից, եթե Ռուսաստանը դնի այդպիսի նպատակ ուկրաինա-մերձդնեստրյան ուղղությամբ, ապա էապես կաճի այդ նպատակին խոչընդոտելու համար Ռուսաստանին Կովկասում հարվածելու ձգտման հավանականությունը, ինչի պարագայում Մոսկվան որպես կանոն ռիսկերը փորձում է կառավարել Թուրքիայի հետ համաձայնությամբ:
