Ֆուտբոլի Պատմության և վիճակագրության միջազգային ֆեդերացիան՝ IFFHS շարք է սկսել, որում ներկայացնում է երկրների բոլոր ժամանակների ուժեղագույն հավաքականների կազմերը։ Հայաստանի բոլոր ժամանակների ուժեղագույն հավաքականում տեղ են նաև այն ֆուտբոլիստները, ովքեր ելույթ են ունեցել ԽՍՀՄ-ի օրոք։ Նշենք, որ Խորհրդային Հայաստանից բազմաթիվ ֆուտբոլիստներ ելույթ են ունեցել ԽՍՀՄ-ի ազգային հավաքականում նվաճելով նաև տիտղոսներ։ Եվ այսպես IFFHS-ի վարկածով Հայաստանի պատմական հավաքական հավաքականի դարպասապահն է լեգենդար «Արարատ-73»-ի ներկայացուցիչ լուսահոգի Ալյոշա Աբրահամյանը։ Ձախ պաշտպանի դիրքում լուսահոգի Մանուկ Սեմերջյանն է, ով Երևանի «Արարատում» փայլել է 60-ական թվականներին։ Կենտրոնական պաշտպանների դիրքում են Երևանի «Արարատի» ներկայացուցիչներ Աշոտ Խաչատրյանն ու լուսահոգի Ալեքսանդր Կովալենկոն։ Խաչատրյանն «Արարատի» կազմում աչքի է ընկել 1980-ական թվականներին, այնուհետև տեղափոխվել է Ֆրանսիա։ Խաչատրյանը ելույթ է ունեցել նաև անկախ Հայաստանի նորաստեղծ ազգային հավաքականի կազմում։ Ալեքսանդր Կովալենկոն ներկայացնում է լեգենդար «Արարատ-73»-ը և եղել է այս թիմի հենասյուններից մեկը։
Աջ պաշտպանի դիրքում Հայաստանի ազգային հավաքականի նախկին ավագ Սարգիս Հովսեփյանն է։ Վերջինս տպավորիչ ելույթներով աչքի է ընկել նաև Սանկտ Պետերբուրգի «Զենիթի» կազմում։ Կենտրոնական կիսապաշտպանի դիրքում են «Արարատ-73»-ի ներկայացուցիչներ լուսահոգի Արկադի Անդրեասյանը և լեգենդար թիմի ավագ Հովհաննես Զանազանյանը։ Ձախ կիսապաշտպանի դիրքում է 20-րդ դարի Հայաստանի լավագույն ֆուտբոլիստ Խորեն Հովհաննիսյանը։ Հայաստանի ազգային հավաքականի ներկայիս ավագ Հենրիխ Մխիթարյանը կիսապաշտպանության աջ եզրում է։ Առջևի գծում ևս տեղ են գտել Երևանի «Արարատի» ներկայացուցիչներ։ Մասնավորապես, պատմական հավաքականի հարձակման բռունցքը կազմում են Էդուրդ Մարգարովը և Սարգիս Հովիվյանը։ Վերջինս «Արարատում» աչքի է ընկել 60-ականներին, իսկ Մարգարովը «Արարատ-73»-ի լավագույն ռմբարկուն է։ Փաստորեն, պատմական հավաքականի կազմում անկախ Հայաստանն ունի ընդամենը 3 ներկայացուցիչ ի դեմս Աշոտ Խաչատրյանի, Սարգիս Հովսեփյանի և Հենրիխ Մխիթարյանի։ Վերջինս Հայաստանի ներկայիս հավաքականի միակ ներկայացուցիչն է։ Պատմական թիմի 11 ֆուտբոլիստներից 9-ը ներկայացնում են Երևանի «Արարատը»։ Պատմական հավաքականում ընդգրկված ֆուտբոլիստներից 6-ն արդեն հեռացել են կյանքից։ Պատմական հավաքականում տեղ չեն գտել բազմաթիվ ֆուտբոլիստներ, որոնց ֆուտբոլասերները կցանկանային տեսնել այսպես ասած երազանքի թիմի կազմում։ Վստահաբար կարող ենք ասել, որ պատմական թիմի կազմում կարող էին լինել «Արարատ-73»-ի բոլոր ֆուտբոլիստները։ «Արարատ-73»-ը եղել է ու կա բոլոր ժամանակների մեր լավագույն թիմը, որի մասին այսօր ուղղակի երազել կարելի է։
Ֆուտբոլասերները պատմական հավաքականի կազմում կցանկանային տեսնել երջանկահիշատակ Համլետ Մխիթարյանին՝ Հենրիխ Մխիթարյանի հորը։ Պատմական հավաքականում կարող էին տեղ ունենալ նաև անկախ Հայաստանի մի քանի ֆուտբոլիստներ։ Խոսքը վերաբերվում է դարպասապահ Ռոման Բերեզովսկուն, որը մոտ 20 տարի պաշտպանել է մեր ազգային թիմի դարպասը։ Պատմական թիմում կարող էր լինել մեր ազգային թիմի բոլոր ժամանակների լավագույն կիսապաշտպաններից մեկը՝ Արթուր Պետրոսյանը, ինչպես նաև Հայաստանի հավաքականի բոլոր ժամանակների լավագույն հարձակվող Յուրա Մովսիսյանը։ Պատմության և վիճակագրության միջազգային ֆեդերացիան իր վարկածով ընտրել է միայն լավագույն 11 ֆուտբոլիստների։ IFFHS հրապարակելով պատմական հավաքականի կազմը չի նշել թերևս մարզչին։Այստեղ կարծում ենք կա մի մասնագետ ով դուրս է մրցակցությունից։ Խոսքը «Արարատ-73»-ը գլխավորած Նիկտա Սիմոնյանի մասին է։ Վերջինիս օրոք «Արարատը» գրանցել է բոլոր ժամանակների ամենանշանակալի հաջողությունը։
Ուստի երազանքի թիմի գլխավոր մարզչի դերում կարող է լինել միայն Սիմոնյանը։ Ցավոք, Հայաստանի ազգային հավաքականի գլխավորած որևէ հայ մասնագետի չի հաջողվել նշանակալի հաջողությունների հասնել։