Դեկտեմբերի 3-ին սպասվում է Թուրքիայի նախագահ Էրդողանի եւ ՌԴ նախագահ Պուտինի հեռախոսազրույցը, որի ընթացքում կքննարկվի թեմաների լայն շրջանակ եւ անկասկած նաեւ արցախյան, հայ-ադրբեջանական հարցն ու Սոչիի եռակողմ հանդիպումը: Սոչիի հանդիպման եռակողմ պայմանավորվածությունները, որոնց մասին ազդարարում էր Վլադիմիր Պուտինը, կարծես թե սկսել են արգելակվել: Մոսկվայում տեղի ունեցավ նրա ազդարարած փոխվարչապետների հանդիպումը, սակայն տեղի չունեցավ որեւէ որոշման հրապարակում, ինչը ազդարարել էր ՌԴ նախագահը Սոչիի հանդիպումից անմիջապես հետո: Սոչիից հետո Պուտինը հանդիպել էր նաեւ ՌԴ ԱԽ անդամների հետ եւ նրանց ներկայացրել քննարկումը, ինչը նշանակում է, որ իրավիճակը եղել է բավականին գործնական: Հետո սակայն առաջացել են արգելակներ, որոնց անունը թերեւս մեկ բառով կարելի է ասել՝ Թուրքիա կամ Էրդողան: Բանն այն է, որ Սոչիի հանդիպումից Էրդողանի մտահոգությունը ակնհայտ դարձավ Իրանի նախագահի հետ նրա շտապ հանդիպումից՝ Աշխաբադում: Միացավ նաեւ Ադրբեջանը, որը Իրանի հետ կնքեց թուրքմենական գազը սվոփ տարբերակով ներկրելու պայմանագիր, ինչը ավելի լայն հեռանկարում Եվրոպայի համար ռուսական գազի այլընտրանքային նախագիծ է:
Եթե Ռուսաստանին հաջողվում է եռակողմ ձեւաչափում հասնել ռեգիոնալ իրավիճակի կայուն կառավարման միջավայրի, Թուրքիան ու Իրանը զգալիորեն կորցնում են եւ իմաստազրկվում է թե Թուրքիայի, թե Իրանի համար էական համարվող 3+3 գաղափարը: Միեւնույն ժամանակ, Ռուսաստանն էլ ի վիճակի չի լինի առաջ տանել իր եռակողմը, եթե չունենա Մինսկի խմբի համանախագահների աջակցությունը, որովհետեւ Թուրքիան ու Իրանը ունեն բավարար ներուժ Ադրբեջանի հետ միասին Ռուսաստանի դոմինանտությունը արգելակելու համար: Ադրբեջանն այդ պարագայում կփորձի իհարկե խաղալ երկու կողմի հետ էլ, թե Ռուսաստանի, թե Թուրքիայի, թե Իրանի: Բաքվի համար էլ խոշոր հաշվով երկարատեւ եւ անկառավարելի լարվածությունը ցանկալի չէ, որովհետեւ ցանկացած պահի կարող է շրջվել իր դեմ, մյուս կողմից սակայն Բաքուն բաց չի թողնի ընդհանուր անորոշությունը պահպանելու հնարավորությունը: Այդ իմաստով, Ալիեւը բավականին երկիմաստ կամ անգամ բազմիմաստ դրության մեջ է, սակայն նրա համար բավականին բարդ է ընդդիմանալ Թուրքիային ու Իրանին, առավել եւս, եթե Անկարան ու Թեհրանը որեւէ հարցում գործեն տանդեմով: Ահա այդ բավականին բարդ իրավիճակում Ստոկհոլմում ծավալվեց ԱՄՆ մասնակցությամբ բավականին ինտենսիվ մաքոքային գործընթաց:
ԱՄՆ պետքարտուղար Բլինքենը նախ հանդիպեց Թուրքիայի արտգործնախարար Չավուշօղլուի հետ, հետո առանձին հանդիպումներ Հայաստանի եւ Ադրբեջանի արտգործնախարարների հետ, նաեւ հանդիպում ՌԴ արտաքին գործերի նախարար Լավրովի հետ: Լավրովն էլ իր հերթին հանդիպել է Չավուշօղլուի հետ: Հասկանալի է, որ հայ-ադրեջանական, արցախյան հարցը այդ հանդիպումներից յուրաքանչյուրում ունեցել է այսպես ասած տարբեր աստիճանի առաջնահերթություն կամ կարեւորություն, սակայն Պուտին-Էրդողան սպասվող զրույցը անկասկած իր վրա կունենա այդ ստոկհոլմյան «մաքոքի» ազդեցությունը: Պարզ չէ միայն, թե ինչ հարաբերակցությամբ՝ «մաքոքը» պտտվել է Պուտինի, թե՞ Էրդողանի տրամադրությանը համահունչ: Այդ հարցի պատասխանն էլ թերեւս կախված է այն գործընթացից, որ ԱՄՆ եւ ՌԴ միջեւ ծավալվում է Բայդեն-Պուտին հանդիպման կազմակերպման համար: Կրկնեմ միտքս, որ արտահայտել եմ մի քանի անգամ՝ Հայաստանը պետք է պատրաստվի «մարաթոնի», այլ ոչ «սպրինտի»:
