
«Միացյալ Նահանգները քրտնաջան աշխատեց, որպեսզի առաջնորդները ուղիղ հանդիպեն: Հուսով եմ, որ այս հանդիպումն առաջընթաց կլինի երկրների միջև նորմալ հարաբերություններ հաստատելու համար: Մենք ողջունում ենք այս կամքը և հուսով ենք, որ կողմերը կօգտվեն դրանից», դեկտեմբերի 15-ի վերաբերյալ հայտարարել է Բաքվում ԱՄՆ դեսպան Լիցենբերգերը: Ադրբեջանում Նահանգների դեսպանի հայտարարությունը թույլ է տալիս որոշակիորեն այլ լույսի ներքո դիտարկել Բրյուսելում ԵՄ Արևելյան գործընկերության Վեհաժողովի շրջանակում Փաշինյան-Ալիև հանդիպման հանգամանքը: Տեղեկությունը տարածվեց արձանագրումով, որ հանդիպման պայմանավորվածությունը ձեռք է բերվել ԵԽ նախագահ Շարլ Միշելի՝ Նիկոլ Փաշինյանի և Իլհամ Ալիևի հետ ունեցած հեռախոսազրույցների արդյունքում:
Միաժամանակ իհարկե պարզ է, որ այդպիսի հանդիպումները մեկ օրում կամ անգամ մեկ ամսում չէ, որ կազմակերպվում են: Ահա այդ համատեքստում հատկանշական է ԱՄՆ դեսպանի հայտարարությունը, եթե հաշվի առնենք այն, որ նոյեմբերի սկզբին ռեգիոնալ այցով Երևանում, Բաքվում ու Վրաստանում էր այդ երկրի պետքարտուղարության Եվրոպայի ու Եվրասիայի հարցերի տեղակալի օգնական Էրիկա Օլսենը: Բայց, թերևս վերստին արժե ուշադրություն դարձնել և այն հանգամանքին, որ Փաշինյան-Ալիև հանդիպում կազմակերպելու ջանքը սկսել է թերևս սեպտեմբերից և այդ ջանքը հանրայնացվել է հենց սեպտեմբերի վերջին, երբ Նյու Յորքում տեղի ունեցավ համանախագահների և Հայաստանի ու Ադրբեջանի արտաքին գործերի նախարարների հանդիպումը՝ երկար ամիսների, գրեթե մեկ տարվա դադարից հետո: Իսկ մինչ այդ հանդիպումը, արցախյան հարցը քննարկել էին ՌԴ նախագահ Պուտինն ու ԵԽ նախագահ Շարլ Միշելը: Նյու Յորքում հանդիպումից հետո Մինսկի խմբի համանախագահների հետ հանդիպում ունեցան ԱՄՆ պետքարտուղարի տեղակալն ու Անվտանգության խորհրդի քարտուղարի տեղակալը: Սա բավականին ուշադրության արժանի հանգամանք է, այդ թվում և բրյուսելյան հանդիպման մասին հայտարարության համատեքստում:
ԱՄՆ համար գուցե թե որոշակի հետաքրքրություն է ներկայացնում հարցը, թե արդյո՞ք կան այսպես ասած զուգահեռ պրոցեսներ՝ ընդհանուր համանախագահության աշխատանքին զուգահեռ: Այդ համատեքստում էլ, արդյո՞ք կարող է Բրյուսելի հանդիպումը լինել այդպիսի մի պրոցեսի արգասիք, եթե հաշվի առնենք և այն, որ նոյեմբերի 16-ին ռեգիոնում իրավիճակը կտրուկ և աննախադեպ լարվեց փարիզյան հանդիպումից հետո: Իսկ Փարիզի հանդիպում ասելով, թերևս պետք է ուշադրություն դարձնել ոչ միայն համանախագահների և արտգործնախարարների նոր հանդիպումը, այլ նաև այն, ինչ եղավ դրանից հետո՝ Ֆրանսիայի և ՌԴ ԱԳՆ ու պաշտպանության նախարարների հանդիպումը: Ի դեպ, այս առումով էլ պակաս ուշադրության արժանի չէ նաև այն, որ նոյեմբերի սկզբին Էրիկա Օլսենի հետ Երևան էր ժամանել նաև Մինսկի խմբի ամերիկացի համանախագահը, որին հետո պետք է միանային ռուսաստանցի և ֆրանսիացի համանախագահները՝ ռեգիոնալ այցի համար, որ քննարկվել էր սեպտեմբերի 25-ին Նյու Յորքի հանդիպմանը: Սակայն, այցը տեղի չունեցավ, պարզ չէ, թե ինչո՞ւ ՌԴ և ֆրանսիացի համանախագահները չժամանեցին ռեգիոն: Այդ կապակցությամբ Նիկոլ Փաշինյանը Երևանում հարց էր ուղղել ամերիկացի համանախագահին, թե ինչու չի լինում այցը, և բարձրաձայնեց, որ պատասխանից տպավորություն ունի, որ խնդիրը Ադրբեջանն է: Իրադարձությունների այդ ժամանակագրության և նշմարվող շերտերի ֆոնին, Ադրբեջանում ԱՄՆ դեսպանի հայտարարությունը բրյուսելյան հանդիպման վերաբերյալ արդյո՞ք ակնարկ է այն մասին, որ առանց ԱՄՆ աշխատանքային ներգրավվածության, հեռանկար չի կարող ունենալ որևէ գործընթաց՝ լինի այն տեսանելի, թե՞ ստորջրյա զուգահեռների տրամաբանությամբ: