Նախագահական ընտրություններից առաջ կունենանք լավ էժան կարտոֆիլ

Առաջին լրատվական»-ի զրուցակիցն է Ագրարագյուղացիական միություն նախագահ Հրաչ Բերբերյանը:

– Պարո՛ն Բերբերյան, վերջերս կառավարությունում ներկայացվեց գյուղի և գյուղատնտեսության համակարգային զարգացման ծրագիրը` մշակված խոշոր համայնքների համար: Ինչպե՞ս կգնահատեք այն:

– Այս տարիների ընթացքում արդեն 52 նման ծրագրեր եղել են: Բարի ցանկություններ շատ կային, փորձ էր արվում ակտիվացնել ակտիվ գյուղացիներին, որոնք ինչ-որ բան կձևավորեին: Սակայն հակասություն կար այնտեղ, որ փորձում էին կապել համայնքի հետ, այսինքն գյուղապետի ինստիտուտի հետ, որը մեր կողմից անընդունելի է: Գյուղապետի ինստիտուտը պետք է տարանջատված լինի արտադրողի ինստիտուտից: Այստեղ էլի փորձ են անում ամեն ինչ փաթաթել  գյուղապետի վզին, որը հակաօրինական է: Ընդ որում, գաղափարը նա է, որ բացահայտեն այն խմբերին, որոնք պետք է հետագայում դառնան գյուղմթերք արտադրողի կորիզը: Հարցադրումներ եղան, որ բացահայտած կորիզը վաղուց բացահայտված է, ու բոլորը ճանաչում են նրանց: Արդյոք սա մոտեցո՞ւմ է:

Իմ խորին համոզմամբ, գյուղատնտեսությունում վիճակը ծանր է, և խնդիրը 2 ուղղությամբ պետք է լուծվի՝ առօրյա խնդիրները լուծելով, որովհետև այսօր դրանք շատ են, մյուս կողմից էլ ռազմավարական ծրագրեր մշակել տարբեր ուղղություններով՝ արտահանում, տեխնիկական վերազինում և այլն: 

– Այս տարի ի՞նչ բերք է սպասվում, և արդյոք սպառողը կարո՞ղ է գնի իջեցում ակնկալել: 

– Բերք չունենալու այս տարվա պատճառը խաղողի սնկային հիվանդությունն է, կրծողները՝ որ աշնանը կսկսեն վնասել, բույսերի պաշտպանությունն է, հակակարկտային կայանների թերի աշխատանքը և այլն: Խաղողի սնկային հիվանդության դեմ պայքարի աշխատանք չեն կատարել, գյուղացին էլ գումարներ չուներ: Նույն կոտրած տաշտակի պատմությունն է, պարզապես անցած տարվա համեմատ այս տարի կլիման ավելի մեղմ էր և մի փոքր հաջողություն կա:

Անցած տարվանից քիչ բերք է ստացվելու, ամեն թիվ կարող են նկարել, հայտարարում են հազարավոր տոննաներով պտղի արտահանման մասին ՝ 8-10 հզ.: Արդեն հոգնեցուցիչ է: Իրականում արտահանվում է բերքի 10-12%-ը, այսինքն ծիրանից արտահանվել է 2-2.5 հզ. տոննա: Չի կարելի ունենալ 20-25 հզ, տոննա ծիրան և 12 հզ. արտահանել: Դա պրակտիկորեն հնարավոր չէ: Սա սովետական աշխատաոճ է՝ կուրծք են ծեծում: Մինչդեռ լավ ղեկավարի մոտ շուկան կլիներ ցուցանիշ, և շուկայով կկողմոնորոշվեին արտադրանք ունենք, թե՝ ոչ: Ծիրանի գինը շուկայում 400-500 դրամից չի իջնում ու չի էլ իջնելու: Սա է իրականությունը:

Մսի գինը գնալով բարձրանում է: Ինչպե՞ս կարող ես մսի գերարտադրություն ունենալ ու գինը բարձրանա: Ծիծաղելի է: Ասում են՝ ոչխարի հոտը վերականգնել են, բայց մսի գինը ինչո՞ւ չի իջնում: Խոզերի աֆրիկյան ժանտախտը 25 հզ-ով պակասեցրել է խոզերի գլխաքանակը, ասում են չէ`5 հզ-ով է պակասեցրել: Ո՞ւմ եք խաբում: Գյուղացուն ստորագրել են տվել փոխհատուցման ակտ, որտեղ գլխաքանակը չի արտացոլվում, այլ միայն քաշը, բայց ոչ թե 1 խոզ է սատկել, այլ 7-8 գոճիներն էլ հետը, ու գրել են 1 գլուխ: Վերջում կպարզվի՝ բոլոր թվերը կեղծ են եղել: Արդյոք պետությունը ստի վրա՞ են ստեղծում:

Լավագույն դեպքում ծիրանի 25-35% կամ 25 հզ. տոննա բերք կա, դեղձի՝ 50% կամ մոտ 20 հզ. տոննա: Խաղողի բերքը կլինի 120-130 հզ. տոննա, որից մթերման համար՝ 80-100 հզ. տոննա, բայց կասեն 150 հզ. տոննա խաղող կա: Չզարմանաք: Բանջարեղենը հաջող է՝ բնակլիմայական պայմաններից ելնելով, նաև լոլիկի տեխնիկական սորտերը փոխարինվել են սեղանի սորտերով:

– Սերմացուի ծրագիրը արդյունվետ համարո՞ւմ եք, և դա ինչպե՞ս կազդի մշակվող հողատարածքների ավելացման վրա:

– Սերմացուի՝ կառավարության ձեռնարկած գործընթացը հաջող է, թեև տարին այնքան էլ լավը չէր հացահատիկի համար: Բայց հաջորդ տարի կունենանք կայուն սերմ, և կառավարությունը ճիշտ ուղղություն է վերցրել, որ այս տարի էլ ներկրի էլիտա դասի սերմեր:

Ընդհանուր վարելահողերի 60%-ը չի մշակվել: Այս տարի մշակվել է 75-80 հզ. հեկտար վարելահող, մյուս տարի սերմացուի հաշվին կավելանա 20 հզ-ով: Նույնը կարտոֆիլի դեպքում՝ այս տարի կկայանունա, մյուս տարի կիջնի, իսկ մյուս տարի ավելի կիջնի: Այսինքն՝ նախագահական ընտրություններից առաջ կունենանք լավ էժան կարտոֆիլ:

– Գյուղատնտեսական վարկերի սուբսիդավորումը որքանո՞վ է արդյունավետ:

– Կառավարությունը վատ որոշում չի ընդունել, բայց ի՞նչ երաշխիք կա, որ մենք ունենք բանկերի բարեխիղճ ղեկավարներ: Միգուցե հին վարկերը կձևակերպեն այդ վարկի տակ ու տարբերությունը կգրպանեն: Բացի դա՝ այդ 4%-ը մեր ազգի մուծած հարկերի հաշվին է, և ստացվում է՝ ազգովի բանկեր ենք պահում:

– Պարո՛ն Բերբերյան, նախատեսվում է գյուղատնտեսության հաշվառում անցկացնել: Ինչպե՞ս կգնահատեք դա:

– Ինչպե՞ս պետք է անեն այդ հաշվառումը, հատ-հատ մտնելու են գյուղացու տուն ու հաշվառո՞ւմ անեն: Հետո մենք հարցում կանենք, կտեսնենք գյուղացու տուն մտե՞լ են, թե՞ գյուղապետարանում են թվերը նկարել, դուրս եկել: