«Առաջին լրատվական»-ի զրուցակիցն է ռուսաստանցի քաղաքական վերլուծաբան Վադիմ Դուբնովը։
-Պարոն Դուբնով ինչպե՞ս եք գնահատում Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի՝ Մոսկվա կատարած աշխատանքային այցը։ Ի՞նչ դիտարկումներ ունեք։
–Աշխատանքային այց էր, ընդ որում՝ առաջինը Հայաստանում անցկացված արտահերթ խորհրդարանական ընտրություններից հետո։ Առաջին հերթին քննարկվել է հյա-ադրբեջանական սահմանին ներկայիս իրավիճակը և կոմունիկացիների ապաշրջափակման հարցը։
-Այս այցին նախորդեց ՀԱՊԿ-ի հայտնի հայտարարությունը, այնուհետև պաշտոնական Երևանի արձագանքը դրան։ Ի՞նչ հետևանքներ են հնարավոր։
-Ես կարծում եմ, որ և՛ Փաշինյանը և՛ Պուտինը շատ լավ հասկանում են, թե ինչ է իրենից ներկայացնում ՀԱՊԿ-ը և ավելորդ ժամանակ չէին վատնի դրա շուրջ քննարկումներ ծավալելու համար։ Ամեն ինչ առանց այդ էլ հասկանալի է։
-Հայաստանում շատ է խոսվում ՀԱՊԿ-ի անարդյունավետության, ընդհուպ մինչև Հայաստանի՝ այդ կառույցից դուրս գալու անհրաժեշտության մասին։ Դա հնարավո՞ր սցենար է։
–Հայաստանի՝ ՀԱՊԿ կամ ԵԱՏՄ անդամ դառնալը երբեք էլ Հայաստանում միանշանակ չի ընդունվել։ Միշտ էլ եղել է այնպիսի պատկերացում, որ այդ կառույցներից պետք չէ սպասել տնտեսական կամ անվտանգային օգուտներ։ Դրանք իրենց բնույթով քաղաքական նշանակություն ունեին։ Եվ անդամագրվելու որոշումն ընդունվել է որպես սոլիդարություն Ռուսաստանին։ Ուստի ՀԱՊԿ-ից դուրս գալու հայտարարություններն ընդամենը որոշակի տրամադրություններ շոշափելու համար են և իրականության հետ որևէ առնչություն չունեն։ Ինչ վերաբերում է հարցին, թե ինչ հետևանքներ կունենան ՀԱՊԿ-ի շուրջ հայտարարությունները, ապա նշեմ, որ ՀԱՊԿ-ն այնպիսի «երջանիկ» կառույց է, որ նրա ոչ մի գործողություն ու հայտարարություն հետևանք չի ունենում։
-Փաշինյան-Պուտին հանդիպման ընթացքում ՌԴ ղեկավարը խոսեց սպասվող «նուրբ» որոշումների մասին։ Ձեր կարծիքով՝ ինչ-որ նոր որոշումներ սպասվո՞ւմ են։
-Ես կարծում եմ, որ առաջիկայում հազիվ թե լինեն այդպիսի որոշումներ։ Մոտ ապագայում պաշտոնական որոշումներ չեն ընդունվի, եթե չպատահի այնպիսի արտակարգ մի միջադեպ, որը նախատեսված չէ նոյեմբերի 9-ի համաձայնագրով։ Թե ինչ կարող է լինել՝ չեմ կարող ասել։ Այժմ չեմ կարող ասել՝ ինչ տեսակ սրացումներ են հնարավոր, որովհետև այս պահին կողմերից ոչ ոք դրանում հետաքրքրված չէ։
-Ամեն դեպքում՝ սահմանին իրավիճակը մնում է լարված, ադրբեջանական զորքն էլ ՝ ՀՀ տարածքում։ Փաստորեն Ռուսաստանն ու ՀԱՊԿ-ը չեն համարում, որ դա ներխուժում է ՀՀ տարածք։
–Ես կարծում եմ, որ Հայաստանը բավականին նուրբ քաղաքական իրավիճակում է պատերազմից հետո։Իրավիճակը շատ երկիմաստ է։ Ֆորմալ առումով Հայաստանին աշխարհում ոչ ոք չի աջակցի՝ ո՛չ Ռուսաստանը, ո՛չ արևմուտքը, ոչ էլ այլ երկիր, որովհետև բոլորը համարում են, որ սահմանները պետք է ճշգրտված լինեն, պետք է դեմարկացիա ու դելիմիտացիա արված լինի։ Հայաստանի հրաժարվելը դեմարկացիա ու դելիմիտացիա անելուց ՝ անկախ նրանից, թե դա ինչով է պայմանավորված, Հայաստանին դնում է շատ բարդ իրավիճակում։Միջազգային իրավունքի տեսակետից ոչ ոք չի կարող ապացուցել, որ Ադրբեջանը գտնվում է ՀՀ տարածքում,քանի դեռ այդ սահմանները դեմարկացիա ու դելիմիտացիա չեն արվել։ Սահման չկա, ինչից էլ Ադրբեջանն օգտվում է։